Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #28401

    stoemp
    (de ~ (m.), - stofnaam)

    stamppot, aardappelpuree met groente
    wie per se een mv. wenst, spreekt van “soorten stoemp”

    vgl. patattenstoemp; stoempen

    zie ook meuske; verzamellemma groenten en fruit

    Vanavond eten we mijn lievelingsgerecht: spinaziestoemp met sossissen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:03
    3 reactie(s)

    #28402

    gelei
    (de ~ (m.), geen mv.)

    - algemeen Vlaams voor confituur
    eigenlijk is gelei gemaakt van het uitgelekt vruchtensap, zonder stukjes fruit, maar de woorden confituur en gelei worden dikwijls door mekaar gebruikt

    < Frans: gelée

    vergelijk poepgelei, zjelap

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Hij heeft liever choco dan gelei op zijn bokes.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:03
    3 reactie(s)

    #28403

    confituur
    (de ~ (v./m.), -en)

    gelei

    NL-SN: jam

    confituur is standaardtaal in België
    DS2015 standaardtaal

    < Frans confiture, van confire: bewaren.

    Van Dale 2014 online: alg. Belgisch-Nederlands, jam
    DS2015 standaardtaal

    Aprikosenkonfitüre
    Abrikozenconfituur

    zie ook toespijs; verzamellemma groenten en fruit

    o.a. appelconfituur, perenconfituur, pruimenconfituur, aardbeienconfituur, enz.

    Als mijn boterham met hesp op is, pak ik nog ene met konfituur.

    In de zomer heb ik veel confituur gemaakt van alle soorten fruit.

    ’Voor de appelconfituur gebruiken we Jonagoldappelen van eigen kweek (standaard.be)

    Perenconfituur met vanille | Tiense suiker

    Aardbeienconfituur is wellicht dé klassieker in confituurland.(wilderhof.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:03
    0 reactie(s)

    #28404

    fruitsla
    (de ~ (m.), geen mv.)

    vruchtensalade, fruitsalade

    Klik op de afbeelding
    Sweet Summer Rainbow Fruit Salad

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Wat wilt ge voor dessert: fruitsla of een ijskreem?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:02
    0 reactie(s)

    #28405

    appelsiensap
    (het ~, ~pen)

    sap van appelsienen, sinaasappelsap, fruitsap, (NL) jus d’orange

    Sinaasappel

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Wat drinkt ge? Een appelsap of een appelsiensap?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:02
    0 reactie(s)

    #28406

    groenten en fruit
    (verzamellemma)

    Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

    Vruchten/planten:
    patatten
    selder, knolselder, bleekselder
    porei
    witloof
    zurkel
    eierplant
    sluimererwten
    ajuinen
    pijpajuin
    look
    salaad
    sojascheuten
    suikerboonen
    tomatten
    fraizen
    pompelmoes/-zen
    appelsienen
    mandarinnen
    kruisbessen
    appelen

    okkernoten
    vuistnooten

    kruidnoot, muskaatnoot

    Bomen:
    appelaar, kerselaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

    Verwerkte producten:
    fruitsap, appelsiensap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep

    Varia:
    groentjes, zesser, twaalver

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:02
    7 reactie(s)

    #28407

    fruitsap
    (het ~, ~pen; uitspraak: klik <a href="https://nl.forvo.com/search/fruitsap/vls/">op het pijltje</a>)

    vruchtensap, standaard wordt hier appelsiensap mee bedoeld (uit een fles of drankkarton – dus niet vers geperst)

    Van Dale:
    fruit­sap
    -vruch­ten­sap
    BE; preg­nant si­naas­ap­pel­sap

    DS2015 standaardtaal

    Orange juice 1 edit1

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    We hebben geen fruitsap meer in huis, maar wel nog appelsienen, dus we kunnen vers fruitsap maken.

    “Receptieformule A: Duur van de receptie: +/- 1 uur. Cava Brut “ Pont de Ferro”. Fruitsap ( vers fruitsap: + € 1.25). Assortiment van 4 aperitiefhapjes.” (traiteurrobert.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:01
    2 reactie(s)

    #28408

    vijgelaar
    (de ~ (m.), ~s)

    vijgenboom

    zie ook perelaar, appelaar, pruimelaar, notelaar, kerselaar, druivelaar; verzamellemma groenten en fruit

    De vijgenboom zorgde echter even voor een probleem omdat het Brussels Gewest de boom op de valreep nog op de bewaarlijst geplaatst had. Daar is ondertussen een mouw aan gepast, en de vijgelaar verhuist nu naar de binnenkoer van hotel The Dominican in de Leopoldstraat, vlak achter de Muntschouwburg. (bruzz.be)

    Nu had mijn overgrootvader als verzamelaar van bijzondere planten al een vijgelaar buiten staan (en die mens is in 1963 overleden) dus ik durf beweren dat die het buiten zal uithouden. (bouwinfo.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:00
    2 reactie(s)

    #28409

    notelaar
    (de ~ (m.), -s)

    notenboom, ook het hout van de notenboom

    Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
    Van Dale 2013 online: (notenhout) Belgisch-Nederlands

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Een notelaar naast de mesthoop zou de vliegen verjagen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:00
    0 reactie(s)

    #28410

    pruimelaar
    (de ~ (m.), ~s)

    pruimenboom

    Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar

    zie ook notelaar; verzamellemma groenten en fruit

    Prunus domestica Reine Victoria

    De pruimelaar in de tuin mag wel eens gesnoeid worden. De pruimen worden kleiner.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:00
    0 reactie(s)

    #28411

    perelaar
    (de ~ (m.), ~s)

    perenboom

    Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar

    zie ook notelaar; verzamellemma groenten en fruit

    Pears

    Jantje zag eens peren hangen in de perelaar.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 16:00
    0 reactie(s)

    #28412

    kerselaar
    (zelfst. naamw. m. -aren)

    1) kersenboom
    2) stofnaam: hout van een kersenboom

    Van Dale 2018 online: BE

    zie ook kerselaren, appelaar; verzamellemma groenten en fruit

    Black Che

    1) “Luc De Vos heeft eindelijk zijn boom terug. Werklui van de groendienst plantten een kerselaar naast het graf van de zanger.” (nieuwsblad.be)

    2) Eetplaats in kerselaar Kast 3 deuren 2m lang en 1m hoog (2dehands.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:59
    0 reactie(s)

    #28413

    appelaar
    (de ~ (m.), ~s)

    appelboom

    Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar, notelaar, vijgelaar

    Malus domestica a2
    Appelaar in bloei

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Een zonnige standplaats tot halfschaduw is goed voor de appelaar.

    De appelaar laat zich momenteel van zijn mooiste zijde zien, als de appelen zo groot worden als de bloesems, belooft het een mooie oogst te worden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:59
    0 reactie(s)

    #28414

    muskaatnoot
    (de ~ (v.), -en)

    nootmuskaat, kruinoot

    Van Dale online: stofnaam, Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Nutmeg p1160003

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Er is geen muskaatnoot in de puree gedaan!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:59
    0 reactie(s)

    #28415

    kruidnoot
    (de ~ (v.), ~noten)

    nootmuskaat, muskaatnoot, kruinoot

    De specerij op zich kent geen meervoud, enkel de noten.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Kruid, kruidnoot: muskaatnoot; in dezen zin b.v. in Brabant (kruinoot, Cornelissen-Vervliet)
    Van Dale 2018 online: kruidnoot: ook stof­naam mus­kaat­noot
    vormvariant krui­noot

    Molen De Wachter, Zuidlaren nootmuskaat

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    … alle fruitkoleuren daarover! ’t Rook naar pek, kaneel, vellen, peper, kruidnoot, fruit… (Felix Timmermans over de werken van Pieter Breughel)

    Laten stoven gedurende 20 min onder een deksel. Na 10 min, kruidnoot raspen en over het witloof strooien. (Winters Witloof, tuinadvies.be)

    Ondertussen bak je de geborstelde champignons, zonder boter, gekruid met peper, zout en kruidnoot. (vier.be)

    Voeg een mespuntje kruiden en wat kruidnoot aan toe. (solo.be)

    Wanneer de mensen een bronchitis of een longonsteking hadden, gaf de genezeres hen een bruin blad met kaarsriet en kruidnoot mee om op hun borst te … (Vlaamse volksverhalenbank)

    Ik heb het gevoel dat ik enkel peper, zout, kruidnoot, kippe en satékruiden, look gebruik… Zou eens graag afwisselen in mijn kruiden. (mamaforum.libelle.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:59
    1 reactie(s)

    #28416

    vuistnoot
    (de ~ (v.), -en)

    grote walnoot of okkernoot

    niet in Van Dale 2018

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Ik heb in de hof vuistnoten staan.

    Axel Juglans Regia Maxima
    (= Paardennoot/Vuistnoot) Axel is een zeer grote noot met een halfharde schelp.(https://www.groendekor.be/artikelaanbod/243/walnoot)

    Zeer grote walnoot met een gemiddelde lengte van 5,5cm en een dikte van 5cm. De noot is goed gevuld als ze vers is. Deze Nederlandse variëteit is afkomstig van Zeeuws-Vlaanderen uit de gemeente Axel.
    Dit type noot noemt men vaak paardennoot of vuistnoot vanwege de enorme grootte. (mijntuin.org)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:58
    0 reactie(s)

    #28417

    stekelbes
    (de ~, (v.), ~sen)

    kruisbes: zie daar voor meer varianten

    “De kruisbes (Ribes uva-crispa) ook wel stekelbes of stekebees (in België), klapbes, kroesel, knoezel of knoeper genoemd, ( … ) In Vlaanderen is de term stekelbes algemeen gangbaar, de kruisbes vormt dan ook een stekelige struik.” (Wikipedia)

    Klik op de afbeelding
    Stachelbeere (Ribes uva-crispa)
    Rode kruisbes

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    De rode stekelbessen zijn de zoetste.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:58
    1 reactie(s)

    #28418

    kruisbes
    (de ~, (v.), ~sen)

    een soort bes die veel geplant wordt in Vlaanderen: “Ribes uva-crispa L.”

    De kruisbes, in België ook wel stekelbes of stekebees, klapbes, kroesel, knoezel of knoeper genoemd.
    In Vlaanderen is de term stekelbes algemeen gangbaar, de kruisbes vormt dan ook een stekelige struik. (Wikipedia)

    - synoniemen in verschillende regio’s: kroensel, kronsel, knoesel, krunsel, stekelbees, stekerbees, stekebeier

    Klik op de afbeelding
    Gooseberries
    Ribes uva-crispa

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Van de zomer heb ik kruisbessengelei gemaakt.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:58
    1 reactie(s)

    #28419

    mandarinne
    (zn. v.; ~s of ~n)

    mandarijn (vrucht)

    verkleinwoord: mandarinnetje of mandarinneke

    uitspraken: mandarin/mandarien, mandarientje, mandarinneke, …

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Slee met kerstbeer, chocoladebiscuit, mandarinne / banaan sorbet. (bakkerijvanrampelbergh)

    Wa go je nog bè aë skoen leggen?” Torken: “Ik … Neklaus moet bè allemau de brave kinnjer’n … sjokkolat en spékkelooëse en mandarinne-. (rausa.be)

    Zagen en klagen hebben we al uitbundig gedaan, so look at the bright side of food! …de speculaasjes en “mandarinnekes” compenseren wel! (bloggen.be)

    Coquille St Jacques als voorgerecht en daarna zeebaars (rauw) met garnalen in frisse yoghurtmousse met mandarinnekes.(tripadvisor.be)

    Ook maakten we uit crepe-papier kleine hoedjes voor de mandarinnetjes. En uit een toastje met kaas, eitje en tomatenhoedjes verscheen de … (blogspot.be)

    Deze confituur bevat 26% sinaasappels, 26% mandarinnes, is gezoet met rietsuiker en gekruid met venkel, anijs, kaneel, groene peper en kruidnagels.(depeerle.be)

    Oh, ik houd ook veel meer van pain, vin en boursin dan van mandarinnen. (forum.politics.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:57
    3 reactie(s)

    #28420

    appelsien
    (de ~ (v./m.), ~en)

    sinaasappel

    < Genoemd naar het land van herkomst: China (in de oudere vorm Sina, zoals in sinologie). Voor de vorming zijn bijv. nootmuskaat, appelgranat, appelen van oraignen (in plaats van resp. muskaatnoot, granaatappel en oranjeappel) te vergelijken. Eveneens door woordmetathese is dan ook de vorm sinaasappel ontstaan. (M. Philippa e.a.)

    soorten: persappelsien, eetappelsien, bloedappelsien

    zie ook appelsienpel; appelsiensap; appelsienkist, ginappel; verzamellemma groenten en fruit

    Ambersweet oranges

    Als we deze appelsienen persen hebben we vers fruitsap.

    Appelsien, laat u zien!
    Pas maar op, of ik eet u op!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 18 Mar 2020 15:57
    12 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.