Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
stamppot, aardappelpuree met groente
wie per se een mv. wenst, spreekt van “soorten stoemp”
vgl. patattenstoemp; stoempen
zie ook meuske; verzamellemma groenten en fruit
Vanavond eten we mijn lievelingsgerecht: spinaziestoemp met sossissen.
- algemeen Vlaams voor confituur
eigenlijk is gelei gemaakt van het uitgelekt vruchtensap, zonder stukjes fruit, maar de woorden confituur en gelei worden dikwijls door mekaar gebruikt
< Frans: gelée
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Hij heeft liever choco dan gelei op zijn bokes.
NL-SN: jam
confituur is standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
< Frans confiture, van confire: bewaren.
Van Dale 2014 online: alg. Belgisch-Nederlands, jam
DS2015 standaardtaal
zie ook toespijs; verzamellemma groenten en fruit
o.a. appelconfituur, perenconfituur, pruimenconfituur, aardbeienconfituur, enz.
Als mijn boterham met hesp op is, pak ik nog ene met konfituur.
In de zomer heb ik veel confituur gemaakt van alle soorten fruit.
’Voor de appelconfituur gebruiken we Jonagoldappelen van eigen kweek (standaard.be)
Perenconfituur met vanille | Tiense suiker
Aardbeienconfituur is wellicht dé klassieker in confituurland.(wilderhof.be)
vruchtensalade, fruitsalade
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Wat wilt ge voor dessert: fruitsla of een ijskreem?
sap van appelsienen, sinaasappelsap, fruitsap, (NL) jus d’orange
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Wat drinkt ge? Een appelsap of een appelsiensap?
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
patatten
selder, knolselder, bleekselder
porei
witloof
zurkel
eierplant
sluimererwten
ajuinen
pijpajuin
look
salaad
sojascheuten
suikerboonen
tomatten
fraizen
pompelmoes/-zen
appelsienen
mandarinnen
kruisbessen
appelen
okkernoten
vuistnooten
Bomen:
appelaar, kerselaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
fruitsap, appelsiensap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep
Varia:
groentjes, zesser, twaalver
-
vruchtensap, standaard wordt hier appelsiensap mee bedoeld (uit een fles of drankkarton – dus niet vers geperst)
Van Dale:
fruitsap
-vruchtensap
BE; pregnant sinaasappelsap
DS2015 standaardtaal
zie ook verzamellemma groenten en fruit
We hebben geen fruitsap meer in huis, maar wel nog appelsienen, dus we kunnen vers fruitsap maken.
“Receptieformule A: Duur van de receptie: +/- 1 uur. Cava Brut “ Pont de Ferro”. Fruitsap ( vers fruitsap: + € 1.25). Assortiment van 4 aperitiefhapjes.” (traiteurrobert.be)
vijgenboom
zie ook perelaar, appelaar, pruimelaar, notelaar, kerselaar, druivelaar; verzamellemma groenten en fruit
De vijgenboom zorgde echter even voor een probleem omdat het Brussels Gewest de boom op de valreep nog op de bewaarlijst geplaatst had. Daar is ondertussen een mouw aan gepast, en de vijgelaar verhuist nu naar de binnenkoer van hotel The Dominican in de Leopoldstraat, vlak achter de Muntschouwburg. (bruzz.be)
Nu had mijn overgrootvader als verzamelaar van bijzondere planten al een vijgelaar buiten staan (en die mens is in 1963 overleden) dus ik durf beweren dat die het buiten zal uithouden. (bouwinfo.be)
notenboom, ook het hout van de notenboom
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
Van Dale 2013 online: (notenhout) Belgisch-Nederlands
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een notelaar naast de mesthoop zou de vliegen verjagen.
pruimenboom
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
zie ook notelaar; verzamellemma groenten en fruit
De pruimelaar in de tuin mag wel eens gesnoeid worden. De pruimen worden kleiner.
perenboom
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
zie ook notelaar; verzamellemma groenten en fruit
Jantje zag eens peren hangen in de perelaar.
1) kersenboom
2) stofnaam: hout van een kersenboom
Van Dale 2018 online: BE
zie ook kerselaren, appelaar; verzamellemma groenten en fruit
1) “Luc De Vos heeft eindelijk zijn boom terug. Werklui van de groendienst plantten een kerselaar naast het graf van de zanger.” (nieuwsblad.be)
2) Eetplaats in kerselaar Kast 3 deuren 2m lang en 1m hoog (2dehands.be)
appelboom
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar, notelaar, vijgelaar
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een zonnige standplaats tot halfschaduw is goed voor de appelaar.
De appelaar laat zich momenteel van zijn mooiste zijde zien, als de appelen zo groot worden als de bloesems, belooft het een mooie oogst te worden.
nootmuskaat, kruinoot
Van Dale online: stofnaam, Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Er is geen muskaatnoot in de puree gedaan!
nootmuskaat, muskaatnoot, kruinoot
De specerij op zich kent geen meervoud, enkel de noten.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Kruid, kruidnoot: muskaatnoot; in dezen zin b.v. in Brabant (kruinoot, Cornelissen-Vervliet)
Van Dale 2018 online: kruidnoot: ook stofnaam muskaatnoot
vormvariant kruinoot
zie ook verzamellemma groenten en fruit
… alle fruitkoleuren daarover! ’t Rook naar pek, kaneel, vellen, peper, kruidnoot, fruit… (Felix Timmermans over de werken van Pieter Breughel)
Laten stoven gedurende 20 min onder een deksel. Na 10 min, kruidnoot raspen en over het witloof strooien. (Winters Witloof, tuinadvies.be)
Ondertussen bak je de geborstelde champignons, zonder boter, gekruid met peper, zout en kruidnoot. (vier.be)
Voeg een mespuntje kruiden en wat kruidnoot aan toe. (solo.be)
Wanneer de mensen een bronchitis of een longonsteking hadden, gaf de genezeres hen een bruin blad met kaarsriet en kruidnoot mee om op hun borst te … (Vlaamse volksverhalenbank)
Ik heb het gevoel dat ik enkel peper, zout, kruidnoot, kippe en satékruiden, look gebruik… Zou eens graag afwisselen in mijn kruiden. (mamaforum.libelle.be)
grote walnoot of okkernoot
niet in Van Dale 2018
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Ik heb in de hof vuistnoten staan.
Axel Juglans Regia Maxima
(= Paardennoot/Vuistnoot) Axel is een zeer grote noot met een halfharde schelp.(https://www.groendekor.be/artikelaanbod/243/walnoot)
Zeer grote walnoot met een gemiddelde lengte van 5,5cm en een dikte van 5cm. De noot is goed gevuld als ze vers is. Deze Nederlandse variëteit is afkomstig van Zeeuws-Vlaanderen uit de gemeente Axel.
Dit type noot noemt men vaak paardennoot of vuistnoot vanwege de enorme grootte. (mijntuin.org)
kruisbes: zie daar voor meer varianten
“De kruisbes (Ribes uva-crispa) ook wel stekelbes of stekebees (in België), klapbes, kroesel, knoezel of knoeper genoemd, ( … ) In Vlaanderen is de term stekelbes algemeen gangbaar, de kruisbes vormt dan ook een stekelige struik.” (Wikipedia)
Klik op de afbeelding
Rode kruisbes
zie ook verzamellemma groenten en fruit
De rode stekelbessen zijn de zoetste.
een soort bes die veel geplant wordt in Vlaanderen: “Ribes uva-crispa L.”
De kruisbes, in België ook wel stekelbes of stekebees, klapbes, kroesel, knoezel of knoeper genoemd.
In Vlaanderen is de term stekelbes algemeen gangbaar, de kruisbes vormt dan ook een stekelige struik. (Wikipedia)
- synoniemen in verschillende regio’s: kroensel, kronsel, knoesel, krunsel, stekelbees, stekerbees, stekebeier
Klik op de afbeelding
Ribes uva-crispa
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Van de zomer heb ik kruisbessengelei gemaakt.
mandarijn (vrucht)
verkleinwoord: mandarinnetje of mandarinneke
uitspraken: mandarin/mandarien, mandarientje, mandarinneke, …
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Slee met kerstbeer, chocoladebiscuit, mandarinne / banaan sorbet. (bakkerijvanrampelbergh)
Wa go je nog bè aë skoen leggen?” Torken: “Ik … Neklaus moet bè allemau de brave kinnjer’n … sjokkolat en spékkelooëse en mandarinne-. (rausa.be)
Zagen en klagen hebben we al uitbundig gedaan, so look at the bright side of food! …de speculaasjes en “mandarinnekes” compenseren wel! (bloggen.be)
Coquille St Jacques als voorgerecht en daarna zeebaars (rauw) met garnalen in frisse yoghurtmousse met mandarinnekes.(tripadvisor.be)
Ook maakten we uit crepe-papier kleine hoedjes voor de mandarinnetjes. En uit een toastje met kaas, eitje en tomatenhoedjes verscheen de … (blogspot.be)
Deze confituur bevat 26% sinaasappels, 26% mandarinnes, is gezoet met rietsuiker en gekruid met venkel, anijs, kaneel, groene peper en kruidnagels.(depeerle.be)
Oh, ik houd ook veel meer van pain, vin en boursin dan van mandarinnen. (forum.politics.be)
sinaasappel
< Genoemd naar het land van herkomst: China (in de oudere vorm Sina, zoals in sinologie). Voor de vorming zijn bijv. nootmuskaat, appelgranat, appelen van oraignen (in plaats van resp. muskaatnoot, granaatappel en oranjeappel) te vergelijken. Eveneens door woordmetathese is dan ook de vorm sinaasappel ontstaan. (M. Philippa e.a.)
soorten: persappelsien, eetappelsien, bloedappelsien
zie ook appelsienpel; appelsiensap; appelsienkist, ginappel; verzamellemma groenten en fruit
Als we deze appelsienen persen hebben we vers fruitsap.
Appelsien, laat u zien!
Pas maar op, of ik eet u op!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.