Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #26321

    ringkoord
    (de ~ (v.), ~en)

    veter, rijgkoord
    uitspraak: riengkoord

    zie ook: nestel, rijkoord, schoelint; verzamellemma kledij

    Bindt je ringkoorden toe anders val je er over.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:36
    2 reactie(s)

    #26322

    kledij
    (verzamellemma)

    De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.

    kledij:
    aanstekers
    baai
    bain de soleil
    badkostuum
    bovenlijfke
    bretellen
    broeksriem
    centuur
    cravat
    debardeur
    duffelcoat
    frak
    frennen
    frulleke
    gilet
    golf
    gordel
    kap
    kaptrui
    kaspoesjeir
    klak
    kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
    knop
    kostuum
    k-way
    lits
    manchetknop
    mantel
    marcelleke
    nestels
    neuke
    onderlijfke
    overal
    palto
    pantoffels
    plastron
    pression
    pull
    regenscherm
    rijkoord
    sletsen
    sloefen
    sous-pull
    tailleur
    tallon
    tiret
    veston
    voorschoot

    werkwoorden:
    fronsen
    opplooien
    plooien
    sletsen

    varia:
    avondkledij
    droogkast
    droogkuis
    gele hesjes
    kapstok
    kroon, de ~ ontbloten
    okselvijver
    smink
    tent
    wasmachien

    uitdrukkingen:
    frak, amaai mijne ~
    klak, amai mijn ~
    broek, de ~ dragen
    ene frak en twee schoenen
    Jean met de klak
    klak, er met de ~ naar gooien
    kiekens, de ~ zitten door den draad
    kleedje, in een nieuw ~ steken
    met de klak rondgaan
    nestel, zijnen ~ afdraaien

    > andere betekenis van kledij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:35
    2 reactie(s)

    #26323

    nestel, zijnen ~ afdraaien
    (uitdr.)

    héél hard werken, met een bijklank dat dat harde werk weinig geapprecieerd wordt

    ook toppel, zijnen ~ afdraaien, nikkel, zijnen ~ afdraaien

    zie ook verzamellemma kledij

    Gij zijt ne schone gij! Ik mijne nestel maar afdraaien terwijl gij op uw lui krent zit en dan nog reclameren ook nog omdat er niet op tijd eten op tafel staat!

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:35
    0 reactie(s)

    #26324

    nestel
    (de ~ (m.), ~s)

    schoenveter

    Middelnederlandsch Woordenboek:
    Riem of band om iets vast te maken, bepaaldelijk voor het dichtrijgen van kleedingstukken, met name de broek en het schoeisel.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Koord waarvan het einde gestoken wordt in een malie, ten einde het gemakkelijk door een opening te kunnen halen; veter. Thans in de algemeene taal van Noord-Nederland weinig meer in gebruik.
    De nestels der bottinnen, Conscience (ed. 1868).
    Nestelschoen, rijgschoen; in Zuid-Nederland (Cornelissen-Vervliet)

    uitdrukking: nestel, zijnen ~ afdraaien

    Brugs Ommeland: ringkoord, schoelint
    Oost- Vlaanderen: rijkoord
    Waasland: neisteling

    zie ook verzamellemma kledij

    Bootlaces

    Ik ben over mijne losse nestel gestruikeld.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:34
    6 reactie(s)

    #26325

    marcelleke
    (het ~, ~s )

    mouwloos, aan de hals uitgesneden, aansluitend hemd dat wordt gedragen als onderlijfke of als T-shirt

    < Frans: le marcel.
    Volgens de legende zou het marcelleke zijn naam te danken hebben aan de bokser Marcel Cerdan. Meer waarschijnlijk is de naam ontstaan in de 19de eeuw wanneer de “Etablissements Marcel” het kledingstuk in serie fabriceerden.

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal.
    Nederland: singlet

    zie synoniemen bij onderlijfke

    zie ook verzamellemma kledij

    Traps training
    Klassiek marcelleke

    Onder mijne pull heb ik altijd een marcelleke aan.

    ‘Wie loopt bij deze hitte dan niet in een marcelleke’ (demorgen.be – H.Camps)

    In “marcelleke” of bikini op zeedijk Knokke-Heist? U riskeert een boete van 250 euro (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:34
    13 reactie(s)

    #26326

    mantel
    (de ~ (m.), ~s)

    (deftig) jas, frak

    G.V.D. 2005: (Belgisch-Nederlands, niet algemeen) overjas
    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    zie ook verzamellemma kledij

    Doed uwe mantel aan voorda ge naar buite ga!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:33
    4 reactie(s)

    #26327

    manchet
    (zn. v. ~ten)

    manchetknoop, manchetknop

    In Van Dale is manchet de handboord van het kledingstuk.

    zie ook verzamellemma kledij

    Hij was chique gekleed met gouden manchetten in zijn hemd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:33
    0 reactie(s)

    #26328

    manchetknop
    (zn. m.; ~pen)

    manchetknoop

    zie ook knop, manchet; verzamellemma kledij

    variant manchetteknop

    Cufflinks-old hg

    Ook leuk: de schattige kinderarmbandjes voor je mini-me’s en de gepersonaliseerde manchetknoppen voor manlief. (elle.be)

    Mooie manchetknoppen handmade in india in doos (Overige Herenaccessoires) – Te koop in Ranst. (2dehands.be)

    Manchetteknoppen – Te koop in Oosterzele | 2dehands.be

    Voor uw geschenkjes, hebben we enkele ideetjes voor u : een mooie paraplu met de vermelding in beide landstalen ‘Wat een mooie regendag’, een sfeerparfum, manchetteknoppen met de logo van onze vereniging… zelfde prijs voor elk produkt: 20 euro. (optimistenbond.be)

    Manchetknop groen. Normale prijs €32,50 · Manchetknop geel. Normale prijs €32,50 · (paulienenpaulette.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:32
    0 reactie(s)

    #26329

    lits
    (de ~ (v.), -en)

    lus

    Van Dale 1995: gewestelijk

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij lus:
    Middelnederlands litse, letse; de vorm met t is lang in schrijftaal in gebruik gebleven (list, luts) en gewestelijk nog wel bekend (gronings lits, zuid-limburgs litsj, brabants lits, west-vlaams lets(e)); evenzoo fries luts.
    < Uit Oudfrans lice.

    uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker of op het puzzelstukje om het woord te beluisteren

    zie ook verzamellemma kledij

    > andere definitie van lits

    Wilt ge de lits van mijn jas eens maken? Ik kan hem niet meer deftig aan de kapstok hangen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:32
    10 reactie(s)

    #26330

    k-way
    (de ~ (m.), ~s)

    nylon regenjas, kan worden opgevouwen en als heuptas gedragen worden, afgeleid van de merknaam K-Way

    uitspraak: “kaa-wee”

    zie ook verzamellemma kledij

    Klik op de afbeelding
    K-Way

    Gelukkig hadden we onze k-way mee, want halverwege onze fietstocht begon het onverwacht te regenen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:32
    3 reactie(s)

    #26331

    kostuum
    (het ~, ~s)

    pak, maatpak

    > in Vlaanderen worden pak en maatpak weinig gebruikt

    Van Dale: kos·tuum (het; kostuums; kostuumpje)
    1. kleding van één persoon, horend bij een bepaalde activiteit, een ambt of een toneelrol
    2. een stel kleren, jas, broek en vest voor mannen

    zie ook verzamellemma kledij

    Suit
    Man in kostuum

    Ik heb een zwart kostuum met witte streepkes gekocht.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:31
    2 reactie(s)

    #26332

    knop
    (de ~ (m.), ~pen)

    knoop

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: knop
    Knoop aan een kleedingstuk of een gebruiksvoorwerp, dienende om het te sluiten of als versiering. Thans alleen in Z.-Nederl. en Zeel., oudtijds ook een enkele maal, blijkbaar als uit het Z. overgenomen woord, bij een noordndl. auteur aangetroffen.
    ‘Kyck wat een lieven Kinneken t’ is een Manneken t’ Heeft een Knopken op syn Muts’ Ogier, Seven Hoofts (1644).

    Van Dale online: gewestelijk

    zie ook manchetknop; verzamellemma kledij

    Botones
    Verschillende knoppen

    De bovenste knop van mijn hemd is eraf gesprongen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:31
    0 reactie(s)

    #26333

    zomerkleed
    (zn. o., ~jes)

    kleed dat meisjes/dames in de zomer dragen
    ook zomer kleedje

    meervoud zal meestal in diminutief gebruikt worden

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
    SN-NL: zomerjurk

    zie ook bain de soleil; verzamellemma kledij

    Diane von Fürstenberg Spring-Summer 2014 01

    Als ge nog zomerkleedjes nodig hebt is ’t nu ’t moment. De solden zijn bijna gedaan.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:31
    2 reactie(s)

    #26334

    trouwkleed
    (zn., o., ~kleden, ~kleren)

    trouwjapon, trouwjurk

    zie ook verzamellemma kledij

    Weddingring 2007-6-23-1

    Die klein had er niet beter op gevonden van het trouwkleed van haar moeder uit de kast te halen, het aan te trekken en zo ’t straat op te wandelen.

    “En Natalia zei: ‘Clement, wilde gij niet met mij trouwen? Maar dan wil ik zelf ook een trouwkleed dragen.’ Ze liet het voorkomen als een grap, maar ik voelde dat het van heel diep kwam.” (Clement Peerens in De Morgen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:30
    1 reactie(s)

    #26335

    slaapkleed
    (het ~, ~en)

    nachtjapon, kleed om te slapen
    zie ook tabbaard

    in Antw. japon
    Kempen: slaapjapon, pon

    zie ook verzamellemma kledij

    Light pink nightie

    Gaat ge een slaapkleed of een pyjama aan doen?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:30
    0 reactie(s)

    #26336

    doopkleed
    (zn. o., ~kleden)

    kleedje dat het kindje bij het doopsel draagt

    Van Dale 2016 online: BE
    NL-SN: doopjurk

    vgl. kleed

    zie ook verzamellemma kledij

    COLLECTIE TROPENMUSEUM Studioportret van Kitty Westerman met haar pasgeboren dochter Antoinette in doopjurk TMnr 60027451

    2dehands.be: Wit doopkleedje met muts maat 50-68, niet gedragen, bestaat uit witte kant met satijnen onderkleed, het mutsje ook! rij knoopjes achteraan.

    9maand.be: Hoi, ’k Weet niet goed waar dit te zetten dus hier dan maar. Voor diegene die hun kindje laten dopen, doen jullie dit in een doopkleed of pakje?

    Tweedehandssites staan er vol van: Vintage doopkleedje+ bijpassend mutsje, satijn/kant. Eenmaal gedragen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:30
    1 reactie(s)

    #26337

    communiekleed
    (zn. o.; ~kleden/kleren)

    kleed dat men bij zijn eerste of plechtige communie draagt

    Van Dale 2015 online: verouderd
    NL-SN: communiejurk

    vgl. ook kleed

    zie ook verzamellemma kledij

    meetjesland.kindereninbezetgebied.be: Mijn ouders hadden in Hooglede zwarte stof gekocht voor mijn communiekleed.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:29
    0 reactie(s)

    #26338

    bloemekeskleed
    (het ~, ~en onz. zelfstandig naamw.)

    kleed met een bloemekesdessin

    AN bloemetjesjurk

    zie ook verzamellemma kledij

    “Eens onze camera’s in de rugzak zitten, lijkt hij even te kalmeren, maar hij stormt weg om terug te keren met een gigantisch bloemekeskleed dat ik over mij moet trekken, uiteraard tegen betaling.” (http://community.dewereldmorgen.be/ 221210)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:29
    0 reactie(s)

    #26339

    avondkleed
    (zn. o. -kleren)

    lang, feestelijk kleed

    zie ook verzamellemma kledij

    Long evening dress

    “Een avondkleed gedragen door Lady Diana tijdens haar eerste officiële optreden met haar toenmalige verloofde prins Charles …” (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:29
    1 reactie(s)

    #26340

    kleed
    (het ~, kleden)

    SN/NL: jurk

    DS2015 standaardtaal

    ook in samenstellingen zoals trouwkleed, slaapkleed, zomerkleed(je), communiekleed, avondkleed, bloemekeskleed, doopkleed

    wordt dikwijls in verkleinvorm gebruikt: kleedje (prov. Antw.: kliëdje/kliëke)

    zie ook verzamellemma kledij

    Klik op de afbeelding
    Sateen dress with polka dots, 1959

    Ik weet niet welk kleed ik moet aantrekken.

    Onze dochter draagt liever een kleedje dan een broek.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:29
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.