Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11981

    kindertuin
    (zn. m.; ~en)

    kleuterschool, kleutertuin

    vnw

    Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
    SN-NL: kinderbewaarplaats, kindergarten
    Opm: De SN betekenis van kindertuin is een tuin waar kinderen zelf kunnen experimenteren met tuinieren en natuurbeleving.

    Een man heeft twaalf kinderen aangevallen met een mes in een kindertuin in het zuidwesten van China. (nieuwsblad.be)

    Op dat ogenblik bezat de school een dagverblijf voor peuters, een kindertuin en een lagere school. (scarlet.be)

    Een trap die afbrokkelt en een lantaarnpaal die dreigt om te vallen, beide dicht bij een kindertuin. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Apr 2023 07:24
    2 reactie(s)

    #11982

    kinderkribbe
    (de ~ (v.), ~n)

    crèche, kinderdagverblijf

    vnw

    Van Dale 2017 online: BE

    zie ook kribbe; kindertuin

    00059-A-creche
    La crèche (1899) door Jean Geoffroy

    ’s Morgens brengt ze de klein mannen naar de kinderkribbe, ’s avonds gaat hij ze halen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Apr 2023 07:24
    0 reactie(s)

    #11983

    kinderkoets
    (de ~, ~ sen, v zst. nw)

    kinderwagen, kindervoiture

    vnw

    Van Dale 2017 online: BE

    zie ook koets

    We hadden vroeger een hond die zot was op kinderen en als er dan een madammeke met een kinderkoets voorbij kwam, was hij niet te houden: hij moest en zou gaan kijken naar die kleine.

    “Ik zal dus ook pampers verversen, en met de kinderkoets over de Gentse kasseien hobbelen. (lacht)” (Herman Brusselmans in demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Apr 2023 07:23
    0 reactie(s)

    #11984

    kinderheil
    (het ~, geen mv )

    Consultatiebureau van Kind en Gezin.
    Instelling van medische begeleiding en zorg voor pasgeborenen en kleine kinderen.

    vnw: (veroud.) zuigelingenzorg in België, nu Kind en Gezin

    Zie ook: weging, de schale

    NL: zuigelingenzorg

    Mijn zus is een jonge oma en ze was met haar kleinzoon naar het kinderheil geweest voor zijn eerste spuitje.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Apr 2023 07:23
    1 reactie(s)

    #11985

    kinderheil
    (het ~, geen mv )

    Consultatiebureau van Kind en Gezin.
    Instelling van medische begeleiding en zorg voor pasgeborenen en kleine kinderen.

    vnw: (veroud.) zuigelingenzorg in België, nu Kind en Gezin

    Zie ook: weging, de schale

    NL: zuigelingenzorg

    Mijn zus is een jonge oma en ze was met haar kleinzoon naar het kinderheil geweest voor zijn eerste spuitje.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Apr 2023 07:22
    1 reactie(s)

    #11986

    kindergeld
    (het ~ , ~en)

    kinderbijslag

    vnw

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
    Van Dale 2018 online: BE; in­for­meel

    Met het kindergeld dat we krijgen kunnen we geen kinderen mee grootbrengen.

    “Als je begint te werken, verliezen je ouders het kindergeld voor je.” (standaardtaal in België) Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Apr 2023 07:21
    5 reactie(s)

    #11987

    kinderbed
    (het ~ (mv. weinig gebruikelijk))

    kraambed

    vnw

    Woordenboek der Nederlandsche Taal kinderbed:
    Het bed waarin de kinderen geboren worden; waarin de vrouw van (haar) kinderen bevalt; het kraambed. Eigenlijk, en, evenals kraambed, in gewijzigde opvattingen, bij welke aan het bed zelf nauwlijks en zelfs niet meer gedacht wordt. In de algemeene taal, behalve in de kerk, verouderd maar gewestelijk en plaatselijk in de volkstaal nog in levend gebruik.
    ( …)
    In ‘t kinderbed sterven: in de kraam; bij of kort na de bevalling
    ’Ist een vrou die int kinderbedde sterft met haer kint, dat kint wort in sijns moeders rechten arm gheleyt, ende met sijn moeder in een graf begraven, (1602).
    ’Myne … Moeder stierf van my in het kinderbed’ Wolff en Deken (1784).

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Onze gebuur zijn eerste vrouw is in het kinderbed gebleven. ( zie in het kinderbed blijven)

    “En als men hem ’s avonds deed roepen had hij geen tijd meer, hij moest een kinderbed doen, men zou wel eens willen weten waar.”
    (Louis Paul Boon verzameld werk)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Apr 2023 07:21
    0 reactie(s)

    #11988

    Pajottenland
    (het ~, geen mv.)

    streek in Vlaams-Brabant, onderdeel van de Groene Gordel, begrensd door Brussel, Halle, Edingen, Geraardsbergen, Ninove en Aalst; heuvellandschap tussen de rivieren de Dender en de Zenne.

    Onze vakantieplannen voor deze zomer zijn om te gaan wandelen in het Pajottenland en er de streekgerechten en ~dranken te nuttigen.

    De inwoners van het Pajottenland heten pajotten of pajotters.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 19:43
    1 reactie(s)

    #11989

    pajot
    (de ~, (m.), ~en)

    - Inwoner van het pajottenland. Ook pajotter

    Wikipedia:
    De naam payot bestond al in 1789 en betekende huurling bij het Oostenrijkse leger. (Een affiche met de naam payotten werd in het woelige jaar 1789 opgehangen aan de deur van de paterskerk in Turnhout, zoals men kan lezen bij Jan Lindemans in Eigen Schoon en de Brabander van 1926.)
    Payot was oorspronkelijk de Waalse benaming voor een soldaat uit de eigen streek, in tegenstelling tot de vreemde Oostenrijkse soldaten. Het woord is een afleiding van pays streek met het Franse suffix -ot en betekent dus streekgenoot en bij uitbreiding streekgenoot in het leger. De betekenis viel ongeveer samen met piot, (al in 1709 uit Frans piote, Van Dale), een algemeen bekend gewestelijk woord voor een infanterist of gewone soldaat.

    De bekende komiek Urbain Servranckx alias Urbanus is een geboren Pajot.

    De man van een vriendin is geboren in Aalst (ook zijn familie woont daar nog) en is dus een pajot van geboorte.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 19:40
    1 reactie(s)

    #11990

    pajotter
    (de ~, (m.), ~s)

    inwoner van het Pajottenland

    Pajot, Pajotter, Pajottenlander? De betekenis van de naam Pajottenland is zoiets als het terugvinden van het paneel “De Rechtvaardige Rechters” uit het schilderij “Het Lam Gods” van de gebroeders Van Eyck. Er wordt veel over gesproken en geschreven, iedereen heeft zijn uitleg, maar tot op heden is er nog niemand in geslaagd om het mysterie op te lossen. (pajottenland.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 19:37
    2 reactie(s)

    #11991

    pajotter
    (de ~, (m.), ~s)

    Voor een inwoner van het Pajottenland bestaat maar één juiste benaming nl. “Pajot”. De auteur F.J. De Gronckel alias F.J. Twyfelloos van het boekje “’T Payottenland” noemt zichzelf “advocaat en Payot” en draagt het op “Aen alle vrye en vrolijke Payotten”. Waarmee het duidelijk is dat hiermee over de inwoners van de streek gaat. Zie: R.De Wolf in Pajottenland. Een land om lief te hebben, herziene uitgave 2007, 592p, Lannoo, ISBN 978-90-812-3321-7.

    Pajot, Pajotter, Pajottenlander? De betekenis van de naam Pajottenland is zoiets als het terugvinden van het paneel “De Rechtvaardige Rechters” uit het schilderij “Het Lam Gods” van de gebroeders Van Eyck. Er wordt veel over gesproken en geschreven, iedereen heeft zijn uitleg, maar tot op heden is er nog niemand in geslaagd om het mysterie op te lossen. (pajottenland.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door PajdW op 01 Apr 2023 13:47
    2 reactie(s)

    #11992

    pajot
    (de ~, (m.), ~en)

    - Inwoner van het pajottenland. Ook pajotter

    Wikipedia:
    De naam payot bestond al in 1789 en betekende huurling bij het Oostenrijkse leger. (Een affiche met de naam payotten werd in het woelige jaar 1789 opgehangen aan de deur van de paterskerk in Turnhout, zoals men kan lezen bij Jan Lindemans in Eigen Schoon en de Brabander van 1926.)
    Payot was oorspronkelijk de Waalse benaming voor een soldaat uit de eigen streek, in tegenstelling tot de vreemde Oostenrijkse soldaten. Het woord is een afleiding van pays streek met het Franse suffix -ot en betekent dus streekgenoot en bij uitbreiding streekgenoot in het leger. De betekenis viel ongeveer samen met piot, (al in 1709 uit Frans piote, Van Dale), een algemeen bekend gewestelijk woord voor een infanterist of gewone soldaat.

    De bekende komiek Urbain Servranckx alias Urbanus is een geboren Pajot.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door PajdW op 01 Apr 2023 13:30
    1 reactie(s)

    #11993

    Pajottenland
    (het ~, geen mv.)

    streek in Vlaams-Brabant, onderdeel van de Groene Gordel, begrensd door Brussel, Halle, Edingen, Geraardsbergen, Ninove en Aalst; heuvellandschap tussen de rivieren de Dender en de Zenne.

    Onze vakantieplannen voor deze zomer zijn om te gaan wandelen in het Pajottenland en er de streekgerechten en ~dranken te nuttigen.
    De inwoners van het Pajottenland heten Pajotten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door PajdW op 01 Apr 2023 13:19
    1 reactie(s)

    #11994

    Pajottenland
    (het ~, geen mv.)

    streek in Vlaams-Brabant, onderdeel van de Groene Gordel, begrensd door Brussel, Halle, Edingen, Geraardsbergen, Ninove en Aalst; heuvellandschap tussen de rivieren de Dender en de Zenne.

    Onze vakantieplannen voor deze zomer zijn om te gaan wandelen in het Pajottenland en er de streekgerechten en ~dranken te nuttigen.
    De inwoners van het Pajottenland heten pajotten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door PajdW op 01 Apr 2023 13:18
    1 reactie(s)

    #11995

    kinderen niet toegelaten
    (uitdr.)

    film of voorstelling die niet geschikt is voor kinderen

    ook afgekort: KNT of K.N.T.

    vnw: (bioscoop) kinderen toegelaten: alle leeftijden

    Vanaf volgend jaar verdwijnen de ‘kinderen toegelaten’ en ‘kinderen niet toegelaten’-labels uit de Belgische bioscopen. In hun plaats komen onder meer de spin, vuist en spuit die u kent van de dvd’s. (nieuwsblad.be)

    In ‘Kinderen Niet Toegelaten’ wandelen we ongecensureerd terug naar de kindertijd van een centrale gast. (ticketsgent.be)

    De tentoonstelling “Kinderen niet toegelaten” belicht de Belgische filmkeuringscommissie door de jaren heen. (vrt.be)

    In 2004 speelden Wim Opbrouck en Ron Reuman voor het eerst de voorstelling ‘TV-Tunes K.N.T.’ De opzet was simpel: ze herwerkten de herkenningsmelodieën van de bekendste tv-programma’s uit hun jeugd naar eigentijdse muziek. Nostalgie met een fris en opwindend sausje dus. En niet te vergeten: ook een stout sausje, want de voorstelling heet niet voor niets ‘Kinderen Niet Toegelaten’ (K.N.T.). (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 06:59
    0 reactie(s)

    #11996

    kinderen niet toegelaten
    (uitdr.)

    film of voorstelling die niet geschikt is voor kinderen

    ook afgekort:
    <span class="caps">KNT</span>
    of K.N.T.

    vnw: (bioscoop) kinderen toegelaten: alle leeftijden

    Vanaf volgend jaar verdwijnen de ‘kinderen toegelaten’ en ‘kinderen niet toegelaten’-labels uit de Belgische bioscopen. In hun plaats komen onder meer de spin, vuist en spuit die u kent van de dvd’s. (nieuwsblad.be)

    In ‘Kinderen Niet Toegelaten’ wandelen we ongecensureerd terug naar de kindertijd van een centrale gast. (ticketsgent.be)

    De tentoonstelling “Kinderen niet toegelaten” belicht de Belgische filmkeuringscommissie door de jaren heen. (vrt.be)

    In 2004 speelden Wim Opbrouck en Ron Reuman voor het eerst de voorstelling ‘TV-Tunes K.N.T.’ De opzet was simpel: ze herwerkten de herkenningsmelodieën van de bekendste tv-programma’s uit hun jeugd naar eigentijdse muziek. Nostalgie met een fris en opwindend sausje dus. En niet te vergeten: ook een stout sausje, want de voorstelling heet niet voor niets ‘Kinderen Niet Toegelaten’ (K.N.T.). (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 06:59
    0 reactie(s)

    #11997

    kinderen niet toegelaten
    (uitdr.)

    film of voorstelling die niet geschikt is voor kinderen

    ook afgekort: <span class="caps">KNT</span> of K.N.T.

    vnw: (bioscoop) kinderen toegelaten: alle leeftijden

    Vanaf volgend jaar verdwijnen de ‘kinderen toegelaten’ en ‘kinderen niet toegelaten’-labels uit de Belgische bioscopen. In hun plaats komen onder meer de spin, vuist en spuit die u kent van de dvd’s. (nieuwsblad.be)

    In ‘Kinderen Niet Toegelaten’ wandelen we ongecensureerd terug naar de kindertijd van een centrale gast. (ticketsgent.be)

    De tentoonstelling “Kinderen niet toegelaten” belicht de Belgische filmkeuringscommissie door de jaren heen. (vrt.be)

    In 2004 speelden Wim Opbrouck en Ron Reuman voor het eerst de voorstelling ‘TV-Tunes K.N.T.’ De opzet was simpel: ze herwerkten de herkenningsmelodieën van de bekendste tv-programma’s uit hun jeugd naar eigentijdse muziek. Nostalgie met een fris en opwindend sausje dus. En niet te vergeten: ook een stout sausje, want de voorstelling heet niet voor niets ‘Kinderen Niet Toegelaten’ (K.N.T.). (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 06:59
    0 reactie(s)

    #11998

    kinderen niet toegelaten
    (uitdr.)

    film of voorstelling die niet geschikt is voor kinderen

    ook afgekort: <span class="caps">KNT</span> , of K.N.T.

    vnw: (bioscoop) kinderen toegelaten: alle leeftijden

    Vanaf volgend jaar verdwijnen de ‘kinderen toegelaten’ en ‘kinderen niet toegelaten’-labels uit de Belgische bioscopen. In hun plaats komen onder meer de spin, vuist en spuit die u kent van de dvd’s. (nieuwsblad.be)

    In ‘Kinderen Niet Toegelaten’ wandelen we ongecensureerd terug naar de kindertijd van een centrale gast. (ticketsgent.be)

    De tentoonstelling “Kinderen niet toegelaten” belicht de Belgische filmkeuringscommissie door de jaren heen. (vrt.be)

    In 2004 speelden Wim Opbrouck en Ron Reuman voor het eerst de voorstelling ‘TV-Tunes K.N.T.’ De opzet was simpel: ze herwerkten de herkenningsmelodieën van de bekendste tv-programma’s uit hun jeugd naar eigentijdse muziek. Nostalgie met een fris en opwindend sausje dus. En niet te vergeten: ook een stout sausje, want de voorstelling heet niet voor niets ‘Kinderen Niet Toegelaten’ (K.N.T.). (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 06:58
    0 reactie(s)

    #11999

    kinderen niet toegelaten
    (uitdr.)

    film of voorstelling die niet geschikt is voor kinderen

    ook afgekort: <span class="caps">KNT</span>, of K.N.T.

    vnw: (bioscoop) kinderen toegelaten: alle leeftijden

    Vanaf volgend jaar verdwijnen de ‘kinderen toegelaten’ en ‘kinderen niet toegelaten’-labels uit de Belgische bioscopen. In hun plaats komen onder meer de spin, vuist en spuit die u kent van de dvd’s. (nieuwsblad.be)

    In ‘Kinderen Niet Toegelaten’ wandelen we ongecensureerd terug naar de kindertijd van een centrale gast. (ticketsgent.be)

    De tentoonstelling “Kinderen niet toegelaten” belicht de Belgische filmkeuringscommissie door de jaren heen. (vrt.be)

    In 2004 speelden Wim Opbrouck en Ron Reuman voor het eerst de voorstelling ‘TV-Tunes K.N.T.’ De opzet was simpel: ze herwerkten de herkenningsmelodieën van de bekendste tv-programma’s uit hun jeugd naar eigentijdse muziek. Nostalgie met een fris en opwindend sausje dus. En niet te vergeten: ook een stout sausje, want de voorstelling heet niet voor niets ‘Kinderen Niet Toegelaten’ (K.N.T.). (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 06:58
    0 reactie(s)

    #12000

    kin, op zijn ~ kunnen kloppen
    (uitdr.)

    het zonder eten moeten stellen, (vooral) niet krijgen wat men verwacht, achter het net vissen

    vnw: op zijn kin mogen/kunnen/moeten kloppen: niets krijgen, met lege handen thuiskomen

    Leiestreek: kinneklop

    Van Dale: (Belgisch-Nederlands, informeel) op zijn kin mogen of moeten kloppen
    iets niet krijgen, m.n. eten of seks

    DS2015 op je kin mogen kloppen: standaardtaal

    zie ook kinkloppen

    Het brood is op, ge moogt op uw kin kloppen als ge wilt – of zelf naar de bakker fietsen.

    Talrijke cheques gingen richting de betere buurten, maar kansarme gezinnen met minder dan drie kinderen konden op hun kin kloppen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Apr 2023 06:46
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.