Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
tasje, handtasje
En alles waor naat in ’t kelbeske: Mevrouw häöre zakdook en häöre lippestif en häöre portmenee en häör sleutele en alles. (DBNL)
En alles was nat in het tasje: Mevrouw haar zakdoek en haar lippenstift en haar portemonnee en haar sleutels en alles.
Nao ein haf oor kömp opa trûk mèt e plastiek kelbeske … mèt twieë toête fritte in … Begint oma te sjandale … " meh zjengske toch … zuuste nôw wel , dat is mèt diech umertôw hetzelfde, nôw béste de majonäes weer vergeate ". Maasmechels Dialect
Na een halfuur komt opa terug met een plastiek tasje … met twee zakken frieten erin … begint oma te klagen … maar Jeanke toch … zie je nu wel, het is met jou altijd hetzelfde, nu ben je de mayonaise weer vergeten.
’t Vèlt ouch neet mèt, heh?’ fluusterde ze. ´Nein, zeker neet’, zag ’t mevruiwke oonderwijl ze mèt ’ne groete zakdook häör geziech aofveegde. Toen pakde ze oet häör kelbeske ’ne noster en begós iefereg te beie. De ganse mès bleef ze daomèt bezeg, zelfs oonder de touwspraok vaan de celebrant. (DBNL)
‘T valt ook niet mee hé?’ fluisterde ze. Nee, zeker niet, zei het mevrouwtje terwijl ze met een grote zakdoek haar gezicht afveegde. Toen pakte ze uit haar handtasje een rozenkrans en begon ijverig te bidden. De hele mis bleef ze daarmee bezig, zelfs onder de toespraak van de priester die de mis deed.
het ‘te deum’ is een hymne (voluit ‘te deum laudamus’, ‘wij loven u God’)
In België is het onlosmakelijk verbonden met de nationale feestdag omdat het onderdeel is van het dagprogramma waarop alle hoogwaardigheidsbekleders, de zogenaamde gestelde lichamen, aanwezig zijn. Op die manier krijgt het in België een andere betekenisinvulling dan de ‘hymne’ die VD als verklaring geeft. Er is zelfs een politieke connotatie omdat het onderdeel is van het gevoelige spanningsveld tussen kerk, staat en koningshuis.
Omdat den Berre vandaag de kroon doorgeeft aan de Fluppe (zie Berre en Fluppe) zijn er alvast twee uitzonderingen op de nationale feestdag: 1) Frank Deboosere heeft ervoor gezorgd dat er geen drasj national is, in tegendeel het wordt hoogzomer, en 2) de koning en de koningin, zowel de nieuwe als de oude, woonden het te deum bij; gewoonlijk is het koningspaar daar niet bij aanwezig.
De koninklijke familie is aangekomen bij de kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele om er het Te Deum bij de wonen, de religieuze ceremonie waarmee traditioneel de nationale feestdag begint. (vrt.be)
vnw: het inmaken, het inleggen
vgl. opleggen
zie ook andere betekenis van opleg
Als stoofvrucht en oplegpeertje te gebruiken vóór ze rijp wordt. (ilvo.vlaanderen.be)
De opleg en de gisting duren 28 tot 30 dagen en vinden plaats in roestvrijstalen tanks, met autochtone gisten bij een gecontroleerde temperatuur van 30ºC. (vinosanti.be)
Wie onder jullie kent oude recepten voor bewaren van ons Inlands fruit door middel van steriliseren,
drogen, opleg in alcohol, suiker, azijn of oude bereidingswijzen van confituren, gelei, siropen enz… (keizerlijke-commanderie.be)
“Hiervoor kan je alle fruit-bereidingen binnenbrengen die op de oude manier bewaard zijn, zoals geleien, sappen, siropen, confituur, opleg in alcohol, suiker, azijn, gesteriliseerd en gedroogd fruit en vanaf dit jaar ook je eigen creatieve eigentijdse fruitbereidingen. Zo houden we geheimen van oma’s keuken bij ons” (hln.be)
Door groenten en fruit op kleur te sorteren, mooie bokalen en opbergdoosjes te gebruiken, voor de groenten die ik zelf opleg, kom je een heel … (hbvl.be)
conserveren, inmaken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook steriliseren
vgl. opleg
Hij heeft heel zijn oogst augurken opgelegd in glazen bokaaltjes.
> andere betekenis van opleggen
extra kost, meerkost, het bedrag dat men moet opleggen, bijbetalen
vnw: toeslag, bijbetaling
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 3
Van Dale 1995 online: Belgisch-Nederlands: wat men op, de prijs van, iets toelegt
Mits een kleine opleg kunt ge in het hotel ook een kamer met airconditioning reserveren.
> andere betekenis van opleg
bijbetalen, bijleggen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vgl. opleg
Voor de opties van mijn auto moest ik € 1500 opleggen.
> andere betekenis van opleggen
extra kost, meerkost, het bedrag dat men moet opleggen, bijbetalen
vnw: toeslag, bijbetaling
Van Dale 1995 online: Belgisch-Nederlands: wat men op, de prijs van, iets toelegt
Mits een kleine opleg kunt ge in het hotel ook een kamer met airconditioning reserveren.
> andere betekenis van opleg
iemand laten plaatsnemen in de auto
vnw: iemand opladen: iemand ophalen, een lift geven
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
De Paul komt mij opladen met de klein mannen en dan rijden we tesamen naar nen opendeurdag van de pompiers.
1) opvegen, door reinigen verwijderen
2) (schertsend) opeten
3) fig.: iets terug op orde stellen
1 & 2: Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
vnw:
•schoonmaken
•opnemen, opdweilen
voorbeelden: een hof (bladeren e.d.), een garage, kot, kamer, zolder (oprommelen, opvegen, …)
“Kuist uw kamer ne keer op, manneke! Gij woont precies in ne varkensstal.”
vgl. proper en opgekuist; opkuiser; opkuis
Met ne vollen emmer water liep hij al morsend door de huiskamer. Moeder riep dat hij dat schonekes allemaal moest opkuisen!
De pest aan den herfst is het opkuisen van al die blaren.
Allee, er is nog een halve patat en drie spruitjes over. Ik zal dat eens opkuisen se, met nog wat saus van ’t vlees.
Hij heeft drie maanden nodig gehad om de puinhoop op te kuisen die de vorige directeur van de afdeling achtergelaten had.
demorgen.be: …de minister van Binnenlandse Zaken heeft het in een reactie op de feiten van de avond voordien over een “opkuisactie” en hij vindt dat de zaak “proper opgeruimd” is.
1) opvegen, door reinigen verwijderen
2) (schertsend) opeten
3) fig.: iets terug op orde stellen
1 & 2: Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
vnw:
•schoonmaken
•opnemen, opdweilen
voorbeelden: een hof (bladeren e.d.), een garage, kot, kamer, zolder (oprommelen, opvegen, …)
“Kuist uw kamer ne keer op, manneke! Gij woont precies in ne varkensstal.”
vgl. proper en opgekuist; opkuiser
Met ne vollen emmer water liep hij al morsend door de huiskamer. Moeder riep dat hij dat schonekes allemaal moest opkuisen!
De pest aan den herfst is het opkuisen van al die blaren.
Allee, er is nog een halve patat en drie spruitjes over. Ik zal dat eens opkuisen se, met nog wat saus van ’t vlees.
Hij heeft drie maanden nodig gehad om de puinhoop op te kuisen die de vorige directeur van de afdeling achtergelaten had.
demorgen.be: …de minister van Binnenlandse Zaken heeft het in een reactie op de feiten van de avond voordien over een “opkuisactie” en hij vindt dat de zaak “proper opgeruimd” is.
alfabetische lijst van bijnamen van bekende Belgen en/of Vlamingen
zie ook Belgische sportploegen, Belgische bijnamen van plaatsen, Belgische bijnamen van inwoners
Aziel Zarbon (Achiel Van Acker)
BDW (Bart De Wever)
Bert den bleiter (Bert Anciaux)
boer Clerck: wijlen tapijtenmagnaat Roger De Clerck
Bonnenman, Norbert Verswijver
bottinekes, de ~ (Bijzonder Bijstandsteam Antwerpse politie)
broeders van liefde (politie)
Caje (Jan Ceulemans)
Charlepoeng (Charles de Loupoigne, echte naam: Charles-François Jacqmin)
Crembo (Pieter De Crem)
Da Joenk (Guy Verhofstadt)
de ideale schoonzoon (Filip Dewinter)
De Kannibaal van Baal (Sven Nys)
de Koning van Congo (Karel De Gucht)
De Loodgieter (Jean-Luc Dehaene)
De Neus (Rik Coppens)
den Baard (Johan Vande Lanotte)
Den Bats (Norbert De Batselier)
de polderbizon, kop Van Eynde (Jos Van Eynde)
drie koningen (Lachaert, Coens en Bouchez)
Fé Sjiek (Felix Timmermans)
FilmWard (Ward Verrijcken)
Flipper (Kirsten Flipkens)
Flupke Moustache (Philippe Moureaux)
franken Theo (Theo Francken)
Gainsbourg van de politiek (Michel J. Daerden)
geluksprofessor (prof. Lieven Annemans)
George Clooney (Kris Peeters)
Gouden Greg Greg Van Avermaet
Het Brabants Trekpaard (Jean-Luc Dehaene)
het ijskonijn (Karel De Gucht)
het konijn (Guy Verhofstadt)
Het Orakel van Brakel (Herman De Croo)
Jean Hesp (Jan Jambon)
Jef Lawijt (Jef Valckeniers)
kameraad Porsche (Michel J. Daerden)
kannibaal, de ~ (Eddy Merckx)
Karel De Klucht (Karel De Gucht)
Keizer van Herentals (Rik Van Looy), ook Rik II
Keizer van Oostende (Johan Vande Lanotte)
Kielse ratten (Beerschot)
King Connah (Connor Rousseau)
Koning Onbenul (Karel De Gucht)
Koning van het Kiel, de ~ (Rik Coppens)
Laurette mitraillette, Laurette Mitraillette Retteketet, Laurette Retteketet (Laurette Onckelinckx)
Madame Non (Joëlle Milquet)
Mateke (Conner Rousseau)
meester Frank (Frank Vandenbroucke (politieker))
mister Michel (Michel Verschueren)
nonkel Henri (Graaf Henri d’Udekem d’Acoz)
Obelix (Paul Magnette)
Ons Moe (Leona Detiège)
Papa (Michel J. Daerden)
Patje Onderlijfje (Patrick Janssens)
Pieken Paultje (Paul Jambers)
Pietje de leugenaar (Piet Vermeylen)
Poeske Scherens (Jef Scherens)
Polle Pap (Paul Michiels)
Prins Woef (prins Laurent van België)
Quickie, Senator Q (Van Quickenborne)
Quick en Flupke (politiekers Vincent Van Quickenborne en Jean-Marie Dedecker
Rik I (Rik Van Steenbergen)
Rooie Honden (Antwerp FC)
Sterke Jan (Jan Jambon)
Steve Stunt (Steve Stevaert)
tante nonneke (Inge Vervotte)
Teletubbies (Patrick Janssens, Frank Vandenbroucke (politieker), Johan Vande Lanotte en Steve Stevaert)
Torenpoeper (Ilse Uyttersprot)
VDB (Paul Vanden Boeynants; Frank Vandenbroucke (coureur)), zie ook Polle Pens
Verafstoot (Guy Verhofstadt)
Vlaamse bulldog (Walter Godefroot)
Vocsnor (coureur Victor Campenaerts)
Waal, de Waalste ~ José Happart
Wielemie (Marieke Vervoort)
Zwarte baron (baron Benoît de Bonvoisin)
bijnaam van de coureur Victor Campenaerts
zie ook Belgische bijnamen
“Victor Campenaerts zal volgend jaar niet misstaan aan de zijde van Van Aert”: onze wielerman geniet mee van emotionele zege van Vocsnor. (nieuwsblad.be)
Weinig renners die zo hard met hun vak bezig zijn als Victor Campenaerts. Vocsnor legde zich al sinds december toe op de etappe van vandaag en maakte het wondermooi af in een sprint met 3. (sporza.be)
Vocsnor had even de snelste tijd in handen, maar werd nadien net als de rest weggeblazen door de fenomenale Ganna. (standaard.be)
alfabetische lijst van bijnamen van bekende Belgen en/of Vlamingen
zie ook Belgische sportploegen, Belgische bijnamen van plaatsen, Belgische bijnamen van inwoners
Aziel Zarbon (Achiel Van Acker)
BDW (Bart De Wever)
Bert den bleiter (Bert Anciaux)
boer Clerck: wijlen tapijtenmagnaat Roger De Clerck
Bonnenman, Norbert Verswijver
bottinekes, de ~ (Bijzonder Bijstandsteam Antwerpse politie)
broeders van liefde (politie)
Caje (Jan Ceulemans)
Charlepoeng (Charles de Loupoigne, echte naam: Charles-François Jacqmin)
Crembo (Pieter De Crem)
Da Joenk (Guy Verhofstadt)
de ideale schoonzoon (Filip Dewinter)
De Kannibaal van Baal (Sven Nys)
de Koning van Congo (Karel De Gucht)
De Loodgieter (Jean-Luc Dehaene)
De Neus (Rik Coppens)
den Baard (Johan Vande Lanotte)
Den Bats (Norbert De Batselier)
de polderbizon, kop Van Eynde (Jos Van Eynde)
drie koningen (Lachaert, Coens en Bouchez)
Fé Sjiek (Felix Timmermans)
FilmWard (Ward Verrijcken)
Flipper (Kirsten Flipkens)
Flupke Moustache (Philippe Moureaux)
franken Theo (Theo Francken)
Gainsbourg van de politiek (Michel J. Daerden)
geluksprofessor (prof. Lieven Annemans)
George Clooney (Kris Peeters)
Gouden Greg Greg Van Avermaet
Het Brabants Trekpaard (Jean-Luc Dehaene)
het ijskonijn (Karel De Gucht)
het konijn (Guy Verhofstadt)
Het Orakel van Brakel (Herman De Croo)
Jean Hesp (Jan Jambon)
Jef Lawijt (Jef Valckeniers)
kameraad Porsche (Michel J. Daerden)
kannibaal, de ~ (Eddy Merckx)
Karel De Klucht (Karel De Gucht)
Keizer van Herentals (Rik Van Looy), ook Rik II
Keizer van Oostende (Johan Vande Lanotte)
Kielse ratten (Beerschot)
King Connah (Connor Rousseau)
Koning Onbenul (Karel De Gucht)
Koning van het Kiel, de ~ (Rik Coppens)
Laurette mitraillette, Laurette Mitraillette Retteketet, Laurette Retteketet (Laurette Onckelinckx)
Madame Non (Joëlle Milquet)
Mateke (Conner Rousseau)
meester Frank (Frank Vandenbroucke (politieker))
mister Michel (Michel Verschueren)
nonkel Henri (Graaf Henri d’Udekem d’Acoz)
Obelix (Paul Magnette)
Ons Moe (Leona Detiège)
Papa (Michel J. Daerden)
Patje Onderlijfje (Patrick Janssens)
Pieken Paultje (Paul Jambers)
Pietje de leugenaar (Piet Vermeylen)
Poeske Scherens (Jef Scherens)
Polle Pap (Paul Michiels)
Prins Woef (prins Laurent van België)
Quickie, Senator Q (Van Quickenborne)
Quick en Flupke (politiekers Vincent Van Quickenborne en Jean-Marie Dedecker
Rik I (Rik Van Steenbergen)
Rooie Honden (Antwerp FC)
Sterke Jan (Jan Jambon)
Steve Stunt (Steve Stevaert)
tante nonneke (Inge Vervotte)
Teletubbies (Patrick Janssens, Frank Vandenbroucke (politieker), Johan Vande Lanotte en Steve Stevaert)
Torenpoeper (Ilse Uyttersprot)
VDB (Paul Vanden Boeynants; Frank Vandenbroucke (coureur)), zie ook Polle Pens
Verafstoot (Guy Verhofstadt)
Vlaamse bulldog (Walter Godefroot)
Vocsnor (coureur Victor Campenaerts)
Waal, de Waalste ~ José Happart
Wielemie (Marieke Vervoort)
Zwarte baron (baron Benoît de Bonvoisin)
de neus ophalen
vnw: zijn neus opkrullen: zijn neus optrekken
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal (1951): (Zuidn.) zijn neus opkrullen, optrekken, als blijk van afkeuring of minachting
Klanten die hun neus opkrullen bij het ruiken van rioolgeuren, zweetlucht en de geur van sigaretten? (begeuren.be)
Voor iedereen die zijn neus opkrult als er een gin & tonic voor hen staat … maak deze dan eens klaar. (evakookt.be)
Prik krult zijn neus op. Geef mij maar een worm of een slak. Daar krijg ik sterke pootjes van. (degriffel-hh.be)
opruimen en vertrekken
SN-NL: opkrassen
vnw:
•ervandoor gaan, weggaan, vertrekken, zich uit de voeten maken
•spullen inpakken, opruimen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
Zeg lief, ik heb genoeg van deze camping. Laten we opkramen.
De artiesten begonnen al op te kramen voor de show afgelopen was.
zich kandidaat stellen bij een verkiezing
meedoen aan een verkiezing
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Op dieë socialist kunne we nie meer stemmen want hij komt nie op dit jaar.
Het kartel CD&V/NVA komt op in ongeveer 140 van de 302 gemeenten. (De wissel van de macht – Marc Van de Looverbosch)
zich haasten en druk maken, nerveus worden
vnw: zich zo haasten dat men er zenuwachtig van wordt
VD2016 online: BE: zich opjagen
WNT: In Zuid-Nederland: wed. ww.
hondenvrienden.be: In de week sliep ik niet, ik joeg me op dat ik de volgende dag eruit moest om te gaan werken en hoe meer ik dacht dat ik moest slapen, hoe minder het lukte.
sport.be: Jacobs jaagt zich op langs de zijlijn. Het draait voorlopig niet bij Anderlecht.
Rustig, rustig… Jaagt u toch zo eens niet op. Het komt allemaal wel in orde zenne.
Jaagt mij zo es niet op, dat werk vraagt tijd. Als het niet rap genoeg gaat, doet het dan zelf, dan is de zaak opgelost.
opzienbarend, geruchtmakend
vnw: opzienbarend, geruchtmakend, sensationeel, opschudding verwekkend
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale 2016 online: BE
Na die ophefmakende reportage zitten een paar mensen in nauwe schoentjes.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
