Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
voorgeleiden; gevankelijk naar het politiekantoor voeren
in Nederland: opbrengen
vnw: een verdachte opleiden: een verdachte opbrengen, inrekenen, voorgeleiden
Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Zuid-Nederland
Van Dale: verouderd; mbt. gevangen personen opbrengen
De verdachten werden opgeleid, maar bij gebrek aan bewijs weer vrijgelaten.
Twee reservisten van het Israëlische leger namen de verkeerde afslag op de autostrade en werden tegen gehouden door politieagenten van Arafat’s Palestijnse Autoriteit. Zij werden voor verhoor opgeleid en naar het politiekantoor in Ramallah gevoerd waar met de ondervraging werd begonnen.
conserveren, inmaken
vnw: inmaken, inleggen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook steriliseren
vgl. opleg
Hij heeft heel zijn oogst augurken opgelegd in glazen bokaaltjes.
> andere betekenis van opleggen
bijbetalen, bijleggen
vnw: toeleggen, bijbetalen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vgl. opleg
Voor de opties van mijn auto moest ik € 1500 opleggen.
> andere betekenis van opleggen
perforator
analoog met nietjesmachien
zie ook kotjesknipper
Met dat mijn gaatjesmachien kapot is kan ik mijn papieren niet meer in mijn ringmap steken.
Perforator
Zie gaatjesmachien.
“Me ne kotjesknipper kunde zelf confetti maken.”
Heel droge mond (al dan niet na veel alcohol te drinken).
Zie plakbek.
“Amai, ’k heb zo ne plekbak, ligt hier een fles water?”
“Pintjes en dan tegen de wind in fietsen, plekbak garanti!”
Heel droge mond (al dan niet na veel alcohol te drinken).
Zie plakbek.
“Amai, ’k heb zo ne plekbak, ligt hier een fles water?”
Pintjes en dan tegen de wind in fietsen, plekbak garanti!
Erg droge mond
stubru.be 21/05/21: “Een plakbek van de koffie”
HBVL 18/06/21: “Limoncello zonder plakbek achteraf”
In kempische dialecten worden de klinkers omgedraaid en zegt men plekbak.
tasje, handtasje
En alles waor naat in ’t kelbeske: Mevrouw häöre zakdook en häöre lippestif en häöre portmenee en häör sleutele en alles. (DBNL)
En alles was nat in het tasje: Mevrouw haar zakdoek en haar lippenstift en haar portemonnee en haar sleutels en alles.
Nao ein haf oor kömp opa trûk mèt e plastiek kelbeske … mèt twieë toête fritte in … Begint oma te sjandale … " meh zjengske toch … zuuste nôw wel , dat is mèt diech umertôw hetzelfde, nôw béste de majonäes weer vergeate ". Maasmechels Dialect
Na een halfuur komt opa terug met een plastiek tasje … met twee zakken frieten erin … begint oma te klagen … maar Jeanke toch … zie je nu wel, het is met jou altijd hetzelfde, nu ben je de mayonaise weer vergeten.
’t Vèlt ouch neet mèt, heh?’ fluusterde ze. ´Nein, zeker neet’, zag ’t mevruiwke oonderwijl ze mèt ’ne groete zakdook häör geziech aofveegde. Toen pakde ze oet häör kelbeske ’ne noster en begós iefereg te beie. De ganse mès bleef ze daomèt bezeg, zelfs oonder de touwspraok vaan de celebrant. (DBNL)
‘T valt ook niet mee hé?’ fluisterde ze. Nee, zeker niet, zei het mevrouwtje terwijl ze met een grote zakdoek haar gezicht afveegde. Toen pakte ze uit haar handtasje een rozenkrans en begon ijverig te bidden. De hele mis bleef ze daarmee bezig, zelfs onder de toespraak van de priester die de mis deed.
tasje, handtasje
En alles waor naat in ’t kelbeske: Mevrouw häöre zakdook en häöre lippestif en häöre portmenee en häör sleutele en alles. (DBNL)
En alles was nat in het tasje: Mevrouw haar zakdoek en haar lippenstift en haar portemonnee en haar sleutels en alles.
Nao ein haf oor kömp opa trûk mèt e plastiek kelbeske … mèt twieë toête fritte in … Begint oma te sjandale … " meh zjengske toch … zuuste nôw wel , dat is mèt diech umertôw hetzelfde, nôw béste de majonäes weer vergeate ". Maasmechels Dialect
Na een halfuur komt opa terug met een plastiek tasje … met twee zakken frieten erin … begint oma te klagen … maar Jeanke toch … zie je nu wel, het is met jou altijd hetzelfde, nu ben je de mayonaise weer vergeten.
’t Vèlt ouch neet mèt, heh?’ fluusterde ze. ´Nein, zeker neet’, zag ’t mevruiwke oonderwijl ze mèt ’ne groete zakdook häör geziech aofveegde. Toen pakde ze oet häör kelbeske ’ne noster en begós iefereg te beie. De ganse mès bleef ze daomèt bezeg, zelfs oonder de touwspraok vaan de celebrant. (DBNL)
‘T valt ook niet mee hé?’ fluisterde ze. Nee, zeker niet, zei het mevrouwtje terwijl ze met een grote zakdoek haar gezicht afveegde. Toen pakte ze uit haar handtasje een rozenkrans en begon ijverig te bidden. De hele mis bleef ze daarmee bezig, zelfs onder de toespraak van de priester die de mis deed.
het ‘te deum’ is een hymne (voluit ‘te deum laudamus’, ‘wij loven u God’)
In België is het onlosmakelijk verbonden met de nationale feestdag omdat het onderdeel is van het dagprogramma waarop alle hoogwaardigheidsbekleders, de zogenaamde gestelde lichamen, aanwezig zijn. Op die manier krijgt het in België een andere betekenisinvulling dan de ‘hymne’ die VD als verklaring geeft. Er is zelfs een politieke connotatie omdat het onderdeel is van het gevoelige spanningsveld tussen kerk, staat en koningshuis.
Omdat den Berre vandaag de kroon doorgeeft aan de Fluppe (zie Berre en Fluppe) zijn er alvast twee uitzonderingen op de nationale feestdag: 1) Frank Deboosere heeft ervoor gezorgd dat er geen drasj national is, in tegendeel het wordt hoogzomer, en 2) de koning en de koningin, zowel de nieuwe als de oude, woonden het te deum bij; gewoonlijk is het koningspaar daar niet bij aanwezig.
De koninklijke familie is aangekomen bij de kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele om er het Te Deum bij de wonen, de religieuze ceremonie waarmee traditioneel de nationale feestdag begint. (vrt.be)
vnw: het inmaken, het inleggen
vgl. opleggen
zie ook andere betekenis van opleg
Als stoofvrucht en oplegpeertje te gebruiken vóór ze rijp wordt. (ilvo.vlaanderen.be)
De opleg en de gisting duren 28 tot 30 dagen en vinden plaats in roestvrijstalen tanks, met autochtone gisten bij een gecontroleerde temperatuur van 30ºC. (vinosanti.be)
Wie onder jullie kent oude recepten voor bewaren van ons Inlands fruit door middel van steriliseren,
drogen, opleg in alcohol, suiker, azijn of oude bereidingswijzen van confituren, gelei, siropen enz… (keizerlijke-commanderie.be)
“Hiervoor kan je alle fruit-bereidingen binnenbrengen die op de oude manier bewaard zijn, zoals geleien, sappen, siropen, confituur, opleg in alcohol, suiker, azijn, gesteriliseerd en gedroogd fruit en vanaf dit jaar ook je eigen creatieve eigentijdse fruitbereidingen. Zo houden we geheimen van oma’s keuken bij ons” (hln.be)
Door groenten en fruit op kleur te sorteren, mooie bokalen en opbergdoosjes te gebruiken, voor de groenten die ik zelf opleg, kom je een heel … (hbvl.be)
conserveren, inmaken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook steriliseren
vgl. opleg
Hij heeft heel zijn oogst augurken opgelegd in glazen bokaaltjes.
> andere betekenis van opleggen
extra kost, meerkost, het bedrag dat men moet opleggen, bijbetalen
vnw: toeslag, bijbetaling
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 3
Van Dale 1995 online: Belgisch-Nederlands: wat men op, de prijs van, iets toelegt
Mits een kleine opleg kunt ge in het hotel ook een kamer met airconditioning reserveren.
> andere betekenis van opleg
bijbetalen, bijleggen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vgl. opleg
Voor de opties van mijn auto moest ik € 1500 opleggen.
> andere betekenis van opleggen
extra kost, meerkost, het bedrag dat men moet opleggen, bijbetalen
vnw: toeslag, bijbetaling
Van Dale 1995 online: Belgisch-Nederlands: wat men op, de prijs van, iets toelegt
Mits een kleine opleg kunt ge in het hotel ook een kamer met airconditioning reserveren.
> andere betekenis van opleg
iemand laten plaatsnemen in de auto
vnw: iemand opladen: iemand ophalen, een lift geven
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
De Paul komt mij opladen met de klein mannen en dan rijden we tesamen naar nen opendeurdag van de pompiers.
1) opvegen, door reinigen verwijderen
2) (schertsend) opeten
3) fig.: iets terug op orde stellen
1 & 2: Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
vnw:
•schoonmaken
•opnemen, opdweilen
voorbeelden: een hof (bladeren e.d.), een garage, kot, kamer, zolder (oprommelen, opvegen, …)
“Kuist uw kamer ne keer op, manneke! Gij woont precies in ne varkensstal.”
vgl. proper en opgekuist; opkuiser; opkuis
Met ne vollen emmer water liep hij al morsend door de huiskamer. Moeder riep dat hij dat schonekes allemaal moest opkuisen!
De pest aan den herfst is het opkuisen van al die blaren.
Allee, er is nog een halve patat en drie spruitjes over. Ik zal dat eens opkuisen se, met nog wat saus van ’t vlees.
Hij heeft drie maanden nodig gehad om de puinhoop op te kuisen die de vorige directeur van de afdeling achtergelaten had.
demorgen.be: …de minister van Binnenlandse Zaken heeft het in een reactie op de feiten van de avond voordien over een “opkuisactie” en hij vindt dat de zaak “proper opgeruimd” is.
1) opvegen, door reinigen verwijderen
2) (schertsend) opeten
3) fig.: iets terug op orde stellen
1 & 2: Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
vnw:
•schoonmaken
•opnemen, opdweilen
voorbeelden: een hof (bladeren e.d.), een garage, kot, kamer, zolder (oprommelen, opvegen, …)
“Kuist uw kamer ne keer op, manneke! Gij woont precies in ne varkensstal.”
vgl. proper en opgekuist; opkuiser
Met ne vollen emmer water liep hij al morsend door de huiskamer. Moeder riep dat hij dat schonekes allemaal moest opkuisen!
De pest aan den herfst is het opkuisen van al die blaren.
Allee, er is nog een halve patat en drie spruitjes over. Ik zal dat eens opkuisen se, met nog wat saus van ’t vlees.
Hij heeft drie maanden nodig gehad om de puinhoop op te kuisen die de vorige directeur van de afdeling achtergelaten had.
demorgen.be: …de minister van Binnenlandse Zaken heeft het in een reactie op de feiten van de avond voordien over een “opkuisactie” en hij vindt dat de zaak “proper opgeruimd” is.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
