Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
vnw: keuzevak
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
<Fr.: ‘matière à option’.
vgl. optie
Speel in op de huidige nageltrends. Combineer je voltijdse dagopleiding met het optievak kunstnagelstylist! (syntrawest.be)
Je kan je attest basiskennis bedrijfsbeheer behalen door economie als optievak te combineren bovenop deze richting. (oost-vlaanderen.be)
Ontdek hier de optievakken die je in het eerste jaar kan kiezen! (deringleuven.be)
afstudeerrichting, specialisatie
vnw: (bnl.) vakkenpakket, afstudeerrichting die je kunt kiezen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
vgl. optievak
Sarah De Coninck is afgestudeerd in klinische psychologie (optie volwassenen) en onderzoek binnen de psychologie. (vub.ac.be)
Master in de geografie – optie stadsgeografie – SLO natuurwetenschappen – afgestudeerd in 2015. (kuleuven.be)
Klik in de linker kolom op de graad en studierichting of optie van je keuze, en ontdek de toelatingsvoorwaarden, einddoelen en vakken. (onderwijs.vlaanderen.be)
Mechatronische Wetenschappen – optie Elektromechanica (iSTEM). (kogeka.be)
afstudeerrichting, specialisatie
vnw: (bnl.) vakkenpakket, afstudeerrichting die je kunt kiezen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
Sarah De Coninck is afgestudeerd in klinische psychologie (optie volwassenen) en onderzoek binnen de psychologie. (vub.ac.be)
Master in de geografie – optie stadsgeografie – SLO natuurwetenschappen – afgestudeerd in 2015. (kuleuven.be)
Klik in de linker kolom op de graad en studierichting of optie van je keuze, en ontdek de toelatingsvoorwaarden, einddoelen en vakken. (onderwijs.vlaanderen.be)
Mechatronische Wetenschappen – optie Elektromechanica (iSTEM). (kogeka.be)
opeenhoping, opstopping
Belemmering van stroom van vloeistoffen, goederen, voertuigen, mensen door teveel aanvoer en/of versmalling, versperring van het traject.
Het woord “opstropping” wordt echter meest gebruikt als men het over een file in het verkeer heeft.
ook: opstroping (zie voorbeelden)
vnw: opstrop(p)ing: verkeersopstopping
SN: Opstopping
zie ook opstroppen
vgl verstropping, verstroppen
De waterloop onder de houten brug naast Eikenlaan (…), heeft al even een opstropping doordat er er zich een dam gevormd heeft door takken, bladeren en ed. (meldpunt waterlopen.be)
Wat de opstropping van bloed in de vena portarum aangaat, die word van veele toegeschreven aan de verdikking der voghten… (books.google.be)
Tijdens hun elektronisch geregelde naloop wordt vuilophoping en opstropping verhinderd; dit model is ideaal te combineren in afvalwateropvoeringsinstallaties… (cop-tools.be)
Het is weer opstropping op de snelwegen, stilstaand en langzaam verkeer.
Geregeld opstroppingen (auto’s, bussen en vrachtwagens die zich klem rijden). En af en toe rijdt men op het voetpad om uit de opstropping los te komen. (veilig verkeer Bornem)
Grote opstropping zuiderring Neerpelt-Mol thv de aldi. Accident linkerrijstrook versperd. (politiecontrole Lommel)
Betere, snellere procedures om opstropping in de opvang en illegaal verblijf tegen te gaan en een heldere Europese visie op arbeidsmigratie zullen meer helpen dan dure symboolpolitiek. (demorgen.be)
Vervolgens opstroping op de Antwerpselaan. Verkeerssituatie is gevaarlijk: veel auto’s, fietsers en opstroping richting Heysel. (grimbergendenktmee.be)
Maar de eerste lange rechtse bocht reden we buitenom om er ene te pakken en dat kwam ons ten goede want op dat moment was er een kleine opstroping aan de binnenkant en zo doende maakten we in een keer vier plaatsen goed en reden we in een keer op de 3de plaats rond. (svenverbrugge.be)
laten verdwijnen, elimineren
vnw: je mag je geld opstoven: stik maar in je geld, barst
Ik wil met die smeerbos niks ni meer te maken hebben. Ze mogen hem voor mijn paart opstoven.
“Alleen jammer dat je hier niet mag zwemmen. Dat verbod kunnen ze wat ons betreft opstoven.” (bron: internet)
“Hete zomer? Nee, voor mij mogen ze dat seizoen opstoven.” (uit een forum)
opflakkering, opleving, opkomst
Wordt veelvuldig gebruikt in de medische wereld.
vnw: uitbarsting, snelle toename: een opstoot van varkenspest
Van Dale 2018: BE snelle en plotselinge toename of verhoging
DS2015: standaardtaal
Wazig zicht, prikkelingen in de voeten, onstabiele gang… Is het een opstoot of enkel maar een verandering van de symptomen? (Medipedia.be)
Opstoten van kortademigheid vereisen bovendien extra aandacht. (Wat is COPD)
Een MS-opstoot wordt gedefinieerd door het verschijnen van nieuwe neurologische symptomen of het verergeren van vroegere symptomen gedurende een periode van meer dan 24 uur en los van een infectie (griep, gastro-enteritis…).
Als de opstoot betrekkelijk mild en kort is, zal je arts misschien niet ingrijpen. (www.ms-vlaanderen.be)
De opkomst van dubbele camera’s in smartphones en tablets en de bijhorende foto-apps stimuleren die opstoot van ‘zelfjes’ nog. (HLN.be)
De weerman voorspelt een korte maar scherpe opstoot van het winterweer: een z.g. winterprik.
Het resultaat is een virtuele wereld die wel degelijk uiterst nefaste gevolgen produceert in de echte wereld: namelijk een opstoot van racisme op de internetfora en mogelijks nog eens de bevestiging bij velen “dat het nooit goed komt met die moslims”. Bovendien leidt het ook tot een politiek debat in het Vlaams parlement. (dewereldmorgen.be)
Van binnen een opstoot van verlangen om haar te voelen, om dicht tegen haar aan te kruipen, weg te zinken in de plooien en de zachtheid van haar lichaam. (peut-schrijf.blogspot.be)
Een opstoot van angst doet mijn gat toenijpen (zijn gat toenijpen)…
influisteren, voorzeggen
zie ook opsteken
vnw: in België ook: voorzeggen, influisteren
Van Dale 1995 (gewestelijk)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Iemand iets opstoken, het hem influisteren. Ook met verzwegen object. Gewestelijk, in Zuid-Nederland.
De meester wilt nie’ dat de kinderen opstoken, Cornelissen-Vervliet.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Sttt, ge moogt niet opstoken, hij moet het antwoord op de vraag zelf vinden.
De quizmaster heeft het antwoord opgestookt, dat is niet eerlijk!
ook wel handelaarsvereniging genoemd, vereniging van eigenaars van handelszaken (NL: winkels) in een straat of gebied die voor hun belangen opkomt
NL: winkeliersvereniging
Iedere gemeente, winkelstraat of shoppingcentrum heeft wel een handelaarsverbond. Zijn er aan het lidmaatschap van zo’n vereniging risico’s verbonden? (indicator.be)
Dit is een Kredietinformatierapport voor Handelaarsverbond Diestsestraat Het bedrijf is opgericht in 1963. Het hoofdkantoor is gevestigd op 57 Diestsestraat. (creditsafe)
Ze zijn niet dik gezaaid, de bedrijven of verenigingen die 100 jaar bestaan. Vandaar dat het jubileum van het Hasseltse handelaarsverbond, dat vandaag Unizo Hasselt heet, met een uitgebreid programma gepast wordt gevierd. (madeinbe)
Lucifer
Zwegeltje is een woord dat ik in Maasmechelen hoorde voor een lucifer
De kinderen speelden daar dan mee, door een “zwegelke” (lucifer) in zo’n jerrycan te gooien en dan ontplofte die. (ramakersonline.be)
kratse (aan−) = aanstrijken (van lucifers): krats op ‘t zwegeleduëske veur ‘t zwegelke aan te kratse (Maaslands uit Boorsem – Mathieu Opdenacker)
Lucifer
Zwegeltje is een woord dat ik in Maasmechelen hoorde voor een lucifer
De kinderen speelden daar dan mee, door een “zwegelke” (lucifer) in zo’n jerrycan te gooien en dan ontplofte die. (ramakersonline.be)
kratse (aan−) = aanstrijken (van lucifers): krats op ‘t zwegeleduëske veur ‘t zwegelke aan te kratse (Maaslands uit Boorsem – Mathieu Opdenacker)
beschrijving van de staat van een gebouw, woning, of een inboedel, ook wel ‘staat van bevinding’ genoemd
Coucke wil een plaatsbeschrijving laten uitvoeren, maar na het faillissement van de club is de erfpacht opgezegd door de stad. (VRTNWS)
De huurder en de verhuurder moeten de plaatsbeschrijving opstellen binnen 1 maand nadat de huurder is ingetrokken in de woning. (Helder Recht)
Een plaatsbeschrijving is een wettelijke verplichting bij intrede van nieuwe huurders. Deze mag opgemaakt worden door u zelf, maar het is steeds beter een deskundige aan te stellen om de plaatsbeschrijving voor u op te maken. Een expert kent immers de klappen van de zweep. (Huis-raad)
Lucifer
Zwegeltje is een woord dat ik in Maasmechelen hoorde voor een lucifer
vnw: (bnl.) klerk, lagere ambtenaar, administratief medewerker
Zuidnederlands Woordenboek (Walter De CLerck – 1981): Off. ben. voor een lager beambte aan een ministerie, een staatsbedrijf enz.; in Nederl.: klerk, (in rang boven klerk) commies.
Een onvolledige opdracht in het ambt van opsteller wordt altijd uitgedrukt als een geheel aantal prestatieeenheden op weekbasis, dus een opdrachtbreuk met een geheel getal in de teller en 38 in de noemer. (vlvo.be)
OPSTELLER; Minimum leeftijd: 20; Minimumsalaris: 14791,35; Maximumsalaris: 28755,38. (data-onderwijs.vlaanderen.be)
De Affligemse ging in 1986 aan de slag als opsteller bij het OCMW van Asse. (nieuwsblad.be)
in vast verband benoemd als opsteller met ingang van 1 januari 1992
ambtshalve hernoemd als administratief medewerker met ingang van 1 januari 1994 (hetnieuwsvanwestvlaanderen.be)
het breedsprakerig zijn
NL: breedsprakigheid
In de novelle zit een geniale breedsprakerigheid, een volle stijl die in het hoofd gaat bonzen. (humo.be)
Geen loodzware verwijzingen naar grote denkers of breedsprakigheid, maar subtiele, humoristische hints zijn Eugenides’ instrumenten om impliciet … (standaard.be)
Kipchoge heeft als bijnaam ‘de filosoof’, vanwege zijn breedsprakigheid. (demorgen.be)
Hoewel ik zelf hou van breedsprakigheid en een teveel aan woorden staat er in een Coetzee doorgaans nooit een woord te veel. (vrt.be)
met veel woorden
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
NL: breedsprakig
VD2017 online: BE
ANW: (vooral) in België
vgl. breedsprakerigheid
“Ik hoor altijd van anderen dat ik zo goed kan schrijven, maar ik vind van mezelf dat ik niet breedsprakerig genoeg ben om een boek vol te schrijven”, vertelt Anne-Marijke Claeys. (hln.be)
Het expressieve wordt niet pathetisch of breedsprakerig: de rauwe kreet wordt onderdrukt, zoals ook het veelbetekenend handgebaar van de vrouw haar smart bedwingt. (tento.be)
vast aanwezig, onveranderd aanwezig
in NL nog gebuikt voor planten of diersoorten
De impasse bleef bestendig aanwezig alhoewel de gemeente Arona haar verantwoordelijkheid wou nemen. Komt daar nu verandering in? (Tenerife Connect)
In de loop van vijf en twintig jaar is zijn doen en denken zo innig met het mijne verweven dat het in mij bestendig aanwezig blijft. (hdbr.be)
Dit boek voert ons van de West-Vlaamse grensstreek, waar de ‘14-18’ bestendig aanwezig bleef, tot in het landelijke Brabant. (Books in Belgium)
De Franse generaal Champon en de Britse kolonel Davy die bestendig op het Belgische hoofdkwartier aanwezig waren, kenden de hopeloze toestand waarin het leger zich bevond en berichtten hierover aan hun respectieve chefs. (Wikipedia)
influisteren, voorzeggen, syn. opstoken
vnw: voorzeggen
Van Dale 1995 (gewestelijk)
Van Dale 2018 uitdrukking; niet algemeen iem. iets opsteken
a. in het oor blazen, voorzeggen
zie ook andere betekenis van opsteken
Onze Jeroen heeft vijf bladzijden straf omdat hij bij de ondervraging aan het opsteken was.
vnw: opstoken, ophitsen
Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): (Iem.) opstoken, ophitsen; (iem. iets) influisteren (om te doen).
zie ook andere betekenis van opsteken
Ik kan tegen alles buiten tegen roddelen, andere collega’s in de gaten houden en mensen opsteken en dat is wat die hele dagen doet. (beyondgaming.be)
Ik heb haar nochtans niet opgestoken om zo’n kattenkwaad uit te halen. (perfectpromise.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.