Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #10951

    optievak
    (zn. o.; ~ken)

    vnw: keuzevak

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    <Fr.: ‘matière à option’.

    vgl. optie

    Speel in op de huidige nageltrends. Combineer je voltijdse dagopleiding met het optievak kunstnagelstylist! (syntrawest.be)

    Je kan je attest basiskennis bedrijfsbeheer behalen door economie als optievak te combineren bovenop deze richting. (oost-vlaanderen.be)

    Ontdek hier de optievakken die je in het eerste jaar kan kiezen! (deringleuven.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:30
    0 reactie(s)

    #10952

    optie
    (zn. v.; ~s)

    afstudeerrichting, specialisatie

    vnw: (bnl.) vakkenpakket, afstudeerrichting die je kunt kiezen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    vgl. optievak

    Sarah De Coninck is afgestudeerd in klinische psychologie (optie volwassenen) en onderzoek binnen de psychologie. (vub.ac.be)

    Master in de geografie – optie stadsgeografie – SLO natuurwetenschappen – afgestudeerd in 2015. (kuleuven.be)

    Klik in de linker kolom op de graad en studierichting of optie van je keuze, en ontdek de toelatingsvoorwaarden, einddoelen en vakken. (onderwijs.vlaanderen.be)

    Mechatronische Wetenschappen – optie Elektromechanica (iSTEM). (kogeka.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:26
    0 reactie(s)

    #10953

    optieker
    (de ~ (m.), ~s)

    opticien

    vnw

    Optiekers denken vaak aan ogen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:25
    0 reactie(s)

    #10954

    optie
    (zn. v.; ~s)

    afstudeerrichting, specialisatie

    vnw: (bnl.) vakkenpakket, afstudeerrichting die je kunt kiezen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    Sarah De Coninck is afgestudeerd in klinische psychologie (optie volwassenen) en onderzoek binnen de psychologie. (vub.ac.be)

    Master in de geografie – optie stadsgeografie – SLO natuurwetenschappen – afgestudeerd in 2015. (kuleuven.be)

    Klik in de linker kolom op de graad en studierichting of optie van je keuze, en ontdek de toelatingsvoorwaarden, einddoelen en vakken. (onderwijs.vlaanderen.be)

    Mechatronische Wetenschappen – optie Elektromechanica (iSTEM). (kogeka.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:25
    0 reactie(s)

    #10955

    opstroping

    zie opstropping

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:24
    0 reactie(s)

    #10956

    opstropping
    (de ~ (v.) , ~en)

    opeenhoping, opstopping
    Belemmering van stroom van vloeistoffen, goederen, voertuigen, mensen door teveel aanvoer en/of versmalling, versperring van het traject.
    Het woord “opstropping” wordt echter meest gebruikt als men het over een file in het verkeer heeft.

    ook: opstroping (zie voorbeelden)

    vnw: opstrop(p)ing: verkeersopstopping

    SN: Opstopping

    zie ook opstroppen
    vgl verstropping, verstroppen

    De waterloop onder de houten brug naast Eikenlaan (…), heeft al even een opstropping doordat er er zich een dam gevormd heeft door takken, bladeren en ed. (meldpunt waterlopen.be)

    Wat de opstropping van bloed in de vena portarum aangaat, die word van veele toegeschreven aan de verdikking der voghten… (books.google.be)

    Tijdens hun elektronisch geregelde naloop wordt vuilophoping en opstropping verhinderd; dit model is ideaal te combineren in afvalwateropvoeringsinstallaties… (cop-tools.be)

    Het is weer opstropping op de snelwegen, stilstaand en langzaam verkeer.

    Geregeld opstroppingen (auto’s, bussen en vrachtwagens die zich klem rijden). En af en toe rijdt men op het voetpad om uit de opstropping los te komen. (veilig verkeer Bornem)

    Grote opstropping zuiderring Neerpelt-Mol thv de aldi. Accident linkerrijstrook versperd. (politiecontrole Lommel)

    Betere, snellere procedures om opstropping in de opvang en illegaal verblijf tegen te gaan en een heldere Europese visie op arbeidsmigratie zullen meer helpen dan dure symboolpolitiek. (demorgen.be)

    Vervolgens opstroping op de Antwerpselaan. Verkeerssituatie is gevaarlijk: veel auto’s, fietsers en opstroping richting Heysel. (grimbergendenktmee.be)

    Maar de eerste lange rechtse bocht reden we buitenom om er ene te pakken en dat kwam ons ten goede want op dat moment was er een kleine opstroping aan de binnenkant en zo doende maakten we in een keer vier plaatsen goed en reden we in een keer op de 3de plaats rond. (svenverbrugge.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:23
    0 reactie(s)

    #10957

    opstoven
    (ww. meestal infinitief)

    laten verdwijnen, elimineren

    vnw: je mag je geld opstoven: stik maar in je geld, barst

    Ik wil met die smeerbos niks ni meer te maken hebben. Ze mogen hem voor mijn paart opstoven.

    “Alleen jammer dat je hier niet mag zwemmen. Dat verbod kunnen ze wat ons betreft opstoven.” (bron: internet)

    “Hete zomer? Nee, voor mij mogen ze dat seizoen opstoven.” (uit een forum)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:18
    0 reactie(s)

    #10958

    opstoot
    (de ~ (m.) ~stoten)

    opflakkering, opleving, opkomst
    Wordt veelvuldig gebruikt in de medische wereld.

    vnw: uitbarsting, snelle toename: een opstoot van varkenspest

    Van Dale 2018: BE snel­le en plot­se­lin­ge toe­na­me of ver­ho­ging
    DS2015: standaardtaal

    Wazig zicht, prikkelingen in de voeten, onstabiele gang… Is het een opstoot of enkel maar een verandering van de symptomen? (Medipedia.be)

    Opstoten van kortademigheid vereisen bovendien extra aandacht. (Wat is COPD)

    Een MS-opstoot wordt gedefinieerd door het verschijnen van nieuwe neurologische symptomen of het verergeren van vroegere symptomen gedurende een periode van meer dan 24 uur en los van een infectie (griep, gastro-enteritis…).
    Als de opstoot betrekkelijk mild en kort is, zal je arts misschien niet ingrijpen. (www.ms-vlaanderen.be)

    De opkomst van dubbele camera’s in smartphones en tablets en de bijhorende foto-apps stimuleren die opstoot van ‘zelfjes’ nog. (HLN.be)

    De weerman voorspelt een korte maar scherpe opstoot van het winterweer: een z.g. winterprik.

    Het resultaat is een virtuele wereld die wel degelijk uiterst nefaste gevolgen produceert in de echte wereld: namelijk een opstoot van racisme op de internetfora en mogelijks nog eens de bevestiging bij velen “dat het nooit goed komt met die moslims”. Bovendien leidt het ook tot een politiek debat in het Vlaams parlement. (dewereldmorgen.be)

    Van binnen een opstoot van verlangen om haar te voelen, om dicht tegen haar aan te kruipen, weg te zinken in de plooien en de zachtheid van haar lichaam. (peut-schrijf.blogspot.be)

    Een opstoot van angst doet mijn gat toenijpen (zijn gat toenijpen)…

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:17
    1 reactie(s)

    #10959

    opstoken
    (ww. stookte op, opgestookt)

    influisteren, voorzeggen
    zie ook opsteken

    vnw: in België ook: voorzeggen, influisteren

    Van Dale 1995 (gewestelijk)

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Iemand iets opstoken, het hem influisteren. Ook met verzwegen object. Gewestelijk, in Zuid-Nederland.
    De meester wilt nie’ dat de kinderen opstoken, Cornelissen-Vervliet.

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Sttt, ge moogt niet opstoken, hij moet het antwoord op de vraag zelf vinden.

    De quizmaster heeft het antwoord opgestookt, dat is niet eerlijk!

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jul 2024 07:17
    0 reactie(s)

    #10960

    handelaarsverbond
    (z.n. het ~ (o.) ~en)

    ook wel handelaarsvereniging genoemd, vereniging van eigenaars van handelszaken (NL: winkels) in een straat of gebied die voor hun belangen opkomt
    NL: winkeliersvereniging

    Iedere gemeente, winkelstraat of shoppingcentrum heeft wel een han­de­laars­verbond. Zijn er aan het lidmaatschap van zo’n vereniging risico’s ver­bon­den? (indicator.be)

    Dit is een Kredietinformatierapport voor Handelaarsverbond Diestsestraat Het bedrijf is opgericht in 1963. Het hoofdkantoor is gevestigd op 57 Diestsestraat. (creditsafe)

    Ze zijn niet dik gezaaid, de bedrijven of verenigingen die 100 jaar bestaan. Vandaar dat het jubileum van het Hasseltse handelaarsverbond, dat vandaag Unizo Hasselt heet, met een uitgebreid programma gepast wordt gevierd. (madeinbe)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 28 Jul 2024 08:59
    0 reactie(s)

    #10961

    zwegel
    (~tje)

    Lucifer

    Zwegeltje is een woord dat ik in Maasmechelen hoorde voor een lucifer

    De kinderen speelden daar dan mee, door een “zwegelke” (lucifer) in zo’n jerrycan te gooien en dan ontplofte die. (ramakersonline.be)

    kratse (aan−) = aanstrijken (van lucifers): krats op ‘t zwegeleduëske veur ‘t zwegelke aan te kratse (Maaslands uit Boorsem – Mathieu Opdenacker)

    Provincie Limburg
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Jul 2024 09:43
    1 reactie(s)

    #10962

    Zwegel
    (~tje)

    Lucifer

    Zwegeltje is een woord dat ik in Maasmechelen hoorde voor een lucifer

    De kinderen speelden daar dan mee, door een “zwegelke” (lucifer) in zo’n jerrycan te gooien en dan ontplofte die. (ramakersonline.be)

    kratse (aan−) = aanstrijken (van lucifers): krats op ‘t zwegeleduëske veur ‘t zwegelke aan te kratse (Maaslands uit Boorsem – Mathieu Opdenacker)

    Provincie Limburg
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Jul 2024 09:43
    1 reactie(s)

    #10963

    plaatsbeschrijving
    (z.n. de ~ (o.) ~en)

    beschrijving van de staat van een gebouw, woning, of een inboedel, ook wel ‘staat van bevinding’ genoemd

    Coucke wil een plaatsbeschrijving laten uitvoeren, maar na het faillissement van de club is de erfpacht opgezegd door de stad. (VRTNWS)

    De huurder en de verhuurder moeten de plaatsbeschrijving opstellen binnen 1 maand nadat de huurder is ingetrokken in de woning. (Helder Recht)

    Een plaatsbeschrijving is een wettelijke verplichting bij intrede van nieuwe huurders. Deze mag opgemaakt worden door u zelf, maar het is steeds beter een deskundige aan te stellen om de plaatsbeschrijving voor u op te maken. Een expert kent immers de klappen van de zweep. (Huis-raad)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 27 Jul 2024 09:42
    0 reactie(s)

    #10964

    Zwegel
    (~tje)

    Lucifer

    Zwegeltje is een woord dat ik in Maasmechelen hoorde voor een lucifer

    Provincie Limburg
    Bewerking door Christobald op 27 Jul 2024 09:14
    1 reactie(s)

    #10965

    opsteller
    (zn. m.; ~s)

    vnw: (bnl.) klerk, lagere ambtenaar, administratief medewerker

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De CLerck – 1981): Off. ben. voor een lager beambte aan een ministerie, een staatsbedrijf enz.; in Nederl.: klerk, (in rang boven klerk) commies.

    Een onvolledige opdracht in het ambt van opsteller wordt altijd uitgedrukt als een geheel aantal prestatieeenheden op weekbasis, dus een opdrachtbreuk met een geheel getal in de teller en 38 in de noemer. (vlvo.be)

    OPSTELLER; Minimum leeftijd: 20; Minimumsalaris: 14791,35; Maximumsalaris: 28755,38. (data-onderwijs.vlaanderen.be)

    De Affligemse ging in 1986 aan de slag als opsteller bij het OCMW van Asse. (nieuwsblad.be)

    in vast verband benoemd als opsteller met ingang van 1 januari 1992
    ambtshalve hernoemd als administratief medewerker met ingang van 1 januari 1994 (hetnieuwsvanwestvlaanderen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Jul 2024 08:45
    0 reactie(s)

    #10966

    breedsprakerigheid
    (zn. v.; ~heden)

    het breedsprakerig zijn

    NL: breedsprakigheid

    In de novelle zit een geniale breedsprakerigheid, een volle stijl die in het hoofd gaat bonzen. (humo.be)

    Geen loodzware verwijzingen naar grote denkers of breedsprakigheid, maar subtiele, humoristische hints zijn Eugenides’ instrumenten om impliciet … (standaard.be)

    Kipchoge heeft als bijnaam ‘de filosoof’, vanwege zijn breedsprakigheid. (demorgen.be)

    Hoewel ik zelf hou van breedsprakigheid en een teveel aan woorden staat er in een Coetzee doorgaans nooit een woord te veel. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jul 2024 11:43
    0 reactie(s)

    #10967

    breedsprakerig
    (bn.)

    met veel woorden

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    NL: breedsprakig

    VD2017 online: BE

    ANW: (vooral) in België

    vgl. breedsprakerigheid

    “Ik hoor altijd van anderen dat ik zo goed kan schrijven, maar ik vind van mezelf dat ik niet breedsprakerig genoeg ben om een boek vol te schrijven”, vertelt Anne-Marijke Claeys. (hln.be)

    Het expressieve wordt niet pathetisch of breedsprakerig: de rauwe kreet wordt onderdrukt, zoals ook het veelbetekenend handgebaar van de vrouw haar smart bedwingt. (tento.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jul 2024 11:35
    0 reactie(s)

    #10968

    bestendig aanwezig
    (idioom )

    vast aanwezig, onveranderd aanwezig
    in NL nog gebuikt voor planten of diersoorten

    De impasse bleef bestendig aanwezig alhoewel de gemeente Arona haar verantwoordelijkheid wou nemen. Komt daar nu verandering in? (Tenerife Connect)

    In de loop van vijf en twintig jaar is zijn doen en denken zo innig met het mijne verweven dat het in mij bestendig aanwezig blijft. (hdbr.be)

    Dit boek voert ons van de West-Vlaamse grensstreek, waar de ‘14-18’ bestendig aanwezig bleef, tot in het landelijke Brabant. (Books in Belgium)

    De Franse generaal Champon en de Britse kolonel Davy die bestendig op het Belgische hoofdkwartier aanwezig waren, kenden de hopeloze toestand waarin het leger zich bevond en berichtten hierover aan hun respectieve chefs. (Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 26 Jul 2024 11:24
    0 reactie(s)

    #10969

    opsteken
    (ww. stak op, opgestoken)

    influisteren, voorzeggen, syn. opstoken

    vnw: voorzeggen

    Van Dale 1995 (gewestelijk)
    Van Dale 2018 uitdrukking; niet al­ge­meen iem. iets op­ste­ken
    a. in het oor bla­zen, voor­zeg­gen

    zie ook andere betekenis van opsteken

    Onze Jeroen heeft vijf bladzijden straf omdat hij bij de ondervraging aan het opsteken was.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jul 2024 08:29
    0 reactie(s)

    #10970

    opsteken
    (ww. stak op; opgestoken)

    vnw: opstoken, ophitsen

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): (Iem.) opstoken, ophitsen; (iem. iets) influisteren (om te doen).

    zie ook andere betekenis van opsteken

    Ik kan tegen alles buiten tegen roddelen, andere collega’s in de gaten houden en mensen opsteken en dat is wat die hele dagen doet. (beyondgaming.be)

    Ik heb haar nochtans niet opgestoken om zo’n kattenkwaad uit te halen. (perfectpromise.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jul 2024 08:29
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.