lagedor

nog eens kwistenbiebel

Dank voor uw reactie.
Als het woord teruggaat op een samenstelling van cuistre en bijbel, zou ik de omgekeerde volgorde verwachten. Bovendien lijkt het me dan een door een intellectueel bedachte constructie, bijv. een schrijver.
De volksmond geeft m.i. de voorkeur aan het verbasteren van al bestaande woorden en is minder geporteerd voor bedenksels.
Maar goed, we zullen het nooit zeker weten, tenzij kan worden vastgesteld, waar en wanneer de kwistenbiebel zijn intrede deed en in welke context.

kwistenbiebel

U veronderstelt dat dit woord een samenvoeging is van wvl. kwiste en bijbel, maar zet er een ? bij. De combinatie ‘ruzie-bijbel’ is op z’n zachtst gezegd ‘ongemakkelijk’.
Ik ken het woord uit Kuifje-strips (Tintin), uit de mond van kapitein Haddock en heb me altijd afgevraagd, wat het zou kunnen betekenen. Tot ik een tijd geleden bedacht, dat het een verbastering zou kunnen zijn van ‘christenbijbel’. Mensen die moeite hebben met de ‘r’, maken daar vaak een ‘w’ van. Kwistenbiebel zou dan ontstaan kunnen zijn als een (katholiek) scheldwoord voor hervormden/gereformeerden die met hun bijbel in de hand naar de kerk gingen; de verbastering bedoeld om nog extra de spot met hen te drijven. Dat kweste in het wvl. ‘ruzie’ betekent, kwam goed uit, want uiteraard zag men aanhangers van het verkeerde geloof graag als ruziezoekers, losbollen en mensen die men niet serieus kon nemen.
Ik weet niet hoe oud het woord is, waar en wanneer het voor het eerst werd gebruikt, maar een herkomst uit ‘christenbijbel’ lijkt me niet vergezocht. Blijkbaar werd er uit spotzucht creatief mee omgegaan. De vorm ‘bistenkwiebel’, een Spoonerism, duidt daar ook op.