Reacties van Andebijk

wikipedia

Volgens Wikipedia is het woord gewoon een vinding van George Eastman, die de merknaam samenstelde op basis van zijn meest “favoriete” letters. In het Engels wordt de klemtoon dus op de eerste lettergreep gelegd. Het betekenisloze aspect van het woord geeft in eerste instantie, en naar mijn mening, voldoende grond voor twee redeneringen: doe ermee wat je wilt, of volg de Engelse uitspraaak. (bron: Wikipedia, zoekterm George Eastman).

Maar… De Vlaamse samenstelling fotokodak is afkomstig uit het Franse photo-Kodak: de gevoelsmatige samenvoeging van photo met de merknaam Kodak. En aangezien in Vlaanderen honderd jaar geleden nog alles wat enigzins naar wetenschap en ontwikkeling rook, in het Frans moest, lijkt uiteindelijk de Franse uitspraak in Vlaanderen nog steeds de meeste voorkeur te hebben.

Laat niemand zich daardoor echter geremd voelen!

ABV

noemen we het Algemeen Beschaafd Vlaams?

verbuigingen

Ik heb het gevoel dat Vlaanderen het niet eens is over het gebruik van ne of nen, en platte of platten. Misschien de “n” tussen haakjes zetten zodat iedereen deze naar welgevallen kan gebruiken of weglaten? Zoals in
“Ik heb ne(n) platte(n) band.” Blijkbaar zijn alle versies gegeerd…

toeken

In het Limburgs wordt dat “iemand aftoeken”.

Een kleine ethymologische toelichting

Het is interessant even stil te staan bij de ethymologie van het woord “bakkes”. Zoals halowie reeds zegt: een bakkes is in de eerste plaats een “mond” en bij uitbreiding een “gezicht”; de betekenis is tegenwoordig slechts secundair te begrijpen als huis waarin gebakken wordt, en dat bovendien alleen schertsend. Maar in zeer vele Vlaamse dialecten is het “bakkes” wel degelijk de plaats waar brood gebakken wordt in de boerderij. Door de oorsprong van het woord, namelijk “wang”, “kaak” (bac(ke)), lijkt het duidelijk dat de oorsprong ervan niet bij de bakkerij te zoeken is. Ook woorden als “kinnebak” en “mombakkes” hebben dezelfde oorsprong.

Bijkomstig: de uitleg van Van Dale Etymol. 1997 is éénzijdig als zijnde afkomstig van backhuys. Het omgekeerde is ook mogelijk: backhuys kan (her)ontstaan zijn uit bakkes, in een restauratiebeweging: men zag er eerder de ambachtelijke kant van, ofwel de schertsende. In die zin is Van Dale wel correct, maar niet volledig. Er wordt een tweetrapsmechanisme getoond, terwijl de drietrap ook mogelijk is.

“Bakkes” is tegenwoordig bijna eenzijdig Vlaams, zoals door LeGrongnard gesuggereerd wordt door de vele synoniemen die in Nederland gangbaar zijn, maar de Middelnederlandse stam bac(ke) was algemeen in gebruik. Men beledigde keizer, koning noch kardinaal door op te merken dat er nog vleesvet aan zijn bac(ke) kleefde!

Mijn algemene conclusie is dat in Nederland het woord bakkes niet leeft, tenzij in Noord Brabant en Limburg, terwijl het in Vlaanderen algemeen is, zowel in de ambachtelijke als de anatomische betekenis. Vandaar dan ook dat ik dit liever niet als SN zie gekwalificeerd staan. Maar dat is maar één mening.