Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
garenklosje voor kantwerk
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): bobijn, babijne:
Bij het speldewerken (kant maken). Dun staafje, aan het boveneinde en in het midden voorzien van schijfjes waartusschen het garen zit, en van onderen met een verlengstuk, uitloopende in een ovaal bolletje, door welks zwaarte het garen gespannen blijft. Alleen in sommige streken van West-Vlaanderen; elders in Zuid-Nederland blok, bout of klosje geheeten.
De vingers van de kantwerkster laten de bobijntjes rap van links naar rechts glijden.
> zie andere betekenis van bobijn
(verouderd in Nederland)
knijpen, knellen
West-Vlaanderen: niepen
< Middelnederlands: nipen
vnw:
•knijpen
•knellen, krap zitten van schoenen en kleren
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Nevenvorm van knijpen.
Beide woorden waren oorspronkelijk synoniem, maar uiteindelijk ontstond een betekenisverschil tussen het concrete knijpen en het overdrachtelijke nijpen (waarvan de letterlijke betekenis wel bewaard bleef in de samenstelling nijptang).
Van Dale 2016 online: nijpen, verouderd
knijpen, m.n. tussen vinger en duim: iem. in de arm nijpen
2. BE; niet algemeen knellen: die schoenen nijpen
DS2015 geen standaardtaal
samenstellingen: toenijpen, dichtnijpen, platnijpen, afnijpen, overnijpen, uitnijpen, samennijpen, bijeennijpen
zie ook schoentje, waar nijpt het ~
Hij heeft mij zo genepen dat ik er een blauwe plek aan overhoud.
Die schoenen zijn te klein, ze nijpen aan mijn tenen.
Sinds Trump is de handdruk ook een deel van de internationale politiek: door zijn gast bij het schudden ongeveer plat te nijpen en tegen zijn veston te trekken probeerde de bejaarde zijn status te etaleren. Tot Macron hem door had en terug neep. (Mark Coenen – demorgen.be)
Oppositie nijpt, maar nijpt niet door – De Standaard
Het tekort aan klaslokalen nijpt al een hele tijd. (standaard.be)
wanneer iemand een nieuw kledingstuk draagt mag een ander het uitnijpen. Dit is een voorwendsel om zachtjes in de arm of de bil te knijpen (vooral vriendelijk plagend bij kinderen).
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): 4.(Brabant) Met betrekking tot aangetrokken nieuwe kleedingstukken: knijpend inwijden (waarbij ook in arm of been geknepen wordt).
Als een kind eene nieuwe broek of een nieuwen jas aanheeft, dan nijpen zijne kameraden eens in dat kleedingstuk, zorg dragende er wat van den arm of het been bij te pakken. Dat heeten de snaken aannijpen, te Antwerpen uitnijpen, Cornelissen-Vervliet (1899).
Als een jongen zijn eerste lange broek aan heeft, vraagt men lachend: Is ze al uitgenepen? (In Duitschland, althans in Hessen, knijpt men een kind, dat in een nieuw pak steekt, werkelijk in arm en been; want de kameraadjes zeggen dat de kleermaker er nog in zit en er uitgepitst moet worden), Foncke (1932).
Amai, gij hebt een schoon nief broek aan: ik zal ze is rap uitnijpen sè!
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Puntig toeloopend stuk land; puntig deel van een stuk land. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
zie ook tip
Tussen die twee huizen in ligt nog een spie braakliggende grond.
tripnaardenoordkaap.blogspot.be: Het is een spie land die helemaal de zee inloopt. Dus als je daar staat heb je 85 procent water rond je.
> zie andere betekenis van spie
geer, puntig toelopend aangezet stuk stof
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Puntig toeloopend aangezet stuk stof. Gewest. in Zuid-Nederland.
Spieën in een godetrok
“Ik kan in die bloes niet meer in. Kunde gij der is spieën in zetten?” – “Zedde weer bijgekomen?”
> zie andere betekenis van spie
om misprijzen uit te drukken, gevolgd door een infinitief
synoniem: stukske
regio Zuiderkempen, Hageland, prov. Vlaams-Brabant
“ Anyway, de balle waren wel vuil, maar ge kunt ook een spieke overdrijven ze, ge doe precies da ze vastgelijmd waren met pattex” (12/10/10 www.vilvoordskickerverbond.be)
“amai, die ouw zakken kunnen nogal een spieke zagen ze“ (www.flat4free.com)
> zie andere betekenis van spieke
om misprijzen uit te drukken, gevolgd door een infinitief
synoniem: stukske
regio Zuiderkempen, Hageland, prov. Vlaams-Brabant
“ Anyway, de balle waren wel vuil, maar ge kunt ook een spieke overdrijven ze, ge doe precies da ze vastgelijmd waren met pattex” (12/10/10 www.vilvoordskickerverbond.be)
“amai, die ouw zakken kunnen nogal een spieke zagen ze“ (www.flat4free.com)
> zie andere betekenis van spieke
SN/NL: puntkomma (leesteken)
opm.: ‘puntkomma’ wordt ook in VL gebruikt
zie ook punt, dubbelpunt, afkappingsteken, uitroepingsteken; spatiegebruik bij leestekens
As ge ni zeker zijt of dat e kommapunt gepast is, kunde best een gewone komma gebruiken, da valt minder op voor taalverbeteraars.
Gebruik alle interpunctietekens (punt, puntkomma/kommapunt, dubbelepunt, open de haakjes, sluit de haakjes, open de aanhalingstekens, sluit de aanhalingstekens, copyrightteken of -symbool, merkteken of -symbool, plusteken of -symbool, enz.), en ook “nieuwe alinea” en “nieuwe regel” terwijl u dicteert. (speechware.beà
Typografie: er wordt geen spatie geplaatst voor de leestekens dubbelpunt, vraagteken, kommapunt; er wordt één spatie gelaten na een punt. (kzm.be)
Een tekst tot op het laatste kommapunt afwerken geeft mij telkens weer dat rollercoastergevoel. (sofieschrijft.be)
De vertalers permitteren zich bijvoorbeeld om de lange zinnen soms door te knippen en een punt te zetten waar Proust een kommapunt gebruikte. Dat had Proust in het Frans zelf ook gekund, want hij overdrijft soms met zijn kommapunt. (bruzz.be)
SN/NL: uitroepteken
zie ook punt, dubbelpunt, kommapunt, afkappingsteken; spatiegebruik bij leestekens
As ge wilt da de mensen u commentaren serieus nemen, moete der zo veel mogelijk uitroepingstekens achter zetten, en liefst ook alles in blokletters zetten.
“Fidel Castro is dood!” De tweet met uitroepingsteken was de eerste reactie die Donald Trump gaf op het overlijden van Fidel Castro. (vrt.be)
Zijn foto’s zijn het uitroepingsteken aan het einde van het verhaal. Iets in de stijl van: dit is het en het is niet anders (demorgen.be)
betuttelen
Antwerpse Kempen: betetterd
Zij heeft iemand nodig die haar betettelt.
organisatieschema, afbeelding van een organisatiestructuur
Het synoniem organigram wordt in Vlaanderen meer gebruikt. Zie reactie.
een organogram in verschillende kleuren
kletspraat
Staat in Van Dale, maar is niet heel courant in Nederland.
Dat dieén vertelt es quatsch, daar es niets van aan.
< Fr. congé
De bouwvakkers hebben rond de jaarwisseling ook konzjei.
kunstambachtelijk, ambachtelijk
< Frans: artisanal
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands: verbogen vorm: artisanale (na 1950)
van de aard van, behorend tot het artisanaat
De “Brugse Zot” wordt op artisanale wijze gebrouwd.
Artisanale bakker levert brood met fiets (Brugge) – Het Nieuwsblad
Artisanale kaaskroketten met Zwitserse emmentaler en gruyère, verpakt in een handig hersluitbaar gastrobakje. (solucious.be)
achterwerk, kont, zitvlak
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
velo, fiets
zie ook wegcode
Hier, pakt mijne vlo maar, ik kom wel met den tram.
“ik heb nog maar 15km mee menne nieuwe vlo gebold en er zit al ne slag in da achterwiel, das toch nie normaal denk e, ofwel??” (forum.mountainbike.be)
“N-VA Leuven heeft het fietsdeelsysteem ‘Vlo’ gelanceerd dat, in tegenstelling tot de systemen van commerciële bedrijven in Antwerpen, Brussel, Gent en Namen, minder duur is.” (hln.be 20.01.2017)
Reet
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
kunstambachtelijk, ambachtelijk, handgemaakt
< Frans: artisanal
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands: verbogen vorm: artisanale (na 1950)
van de aard van, behorend tot het artisanaat
De “Brugse Zot” wordt op artisanale wijze gebrouwd.
Artisanale bakker levert brood met fiets (Brugge) – Het Nieuwsblad
Artisanale kaaskroketten met Zwitserse emmentaler en gruyère, verpakt in een handig hersluitbaar gastrobakje. (solucious.be)
vreugdekreet, versterking van joepie
Voor alle spellingen joepijee, joepiejee, joepie jee meer dan 2x zoveel googlementen in .BE dan .NL
Joepiejee, de grote vakantie is bijna gedaan :)
Kabouter Plop – Joepiejee
refrein (2x)
SAMEN
joepie joepie joepie jee
joepie jee joepie jee
joepie joepie joepie jee
jee jee jee jee
PLOP
kijk maar eens naar mij
ik voel me toch zo blij
ik denk de hele dag aan leuke dingen
enzoplop…
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
