Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5711

    zoantse
    (het ~, ~s)

    prentje
    het wordt een prentjesboek
    het is geen krant maar een zoantsesboek

    zie: zantje, beeleke

    misschien eerder “zantse”

    Ik heb een nieuw zoantsesboek.

    Regio Gent
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:55
    2 reactie(s)

    #5712

    zoantse
    (het ~, ~s)

    prentje
    het wordt een prentjesboek
    het is geen krant maar een zoantsesboek

    zie: zantje, beeleke

    misschien eerder “zantse”

    Ik heb een nieuw zoantsesboek.

    Regio Gent
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:55
    2 reactie(s)

    #5713

    zoantse
    (het ~, ~s)

    prentje
    het wordt een prentjesboek
    het is geen krant maar een zoantsesboek

    zie: zantje, beeleke

    misschien eerder “zantse”

    Ik heb een nieuw zoantsesboek.

    Regio Gent
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:55
    2 reactie(s)

    #5714

    zoantse
    (het ~, ~s)

    prentje
    het wordt een prentjesboek
    het is geen krant maar een zoantsesboek

    zie: zantje, beeleke

    misschien eerder “zantse”

    Ik heb een nieuw zoantsesboek.

    Regio Gent
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:55
    2 reactie(s)

    #5715

    zoantse
    (het ~, ~s)

    prentje
    het wordt een prentjesboek
    het is geen krant maar een zoantsesboek

    zie: zantje, beeleke

    misschien eerder “zantse”

    Ik heb een nieuw zoantsesboek.

    Regio Gent
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:55
    2 reactie(s)

    #5716

    opwarmfiche
    (z. nw. de ~ (v.) ~s)

    handleiding voor het op temperatuur brengen van gerechten in de oven of de micro

    Opwarmfiche van de comptoir het Lekker Beest:
    zakouskis voorverwarmde oven 180°C 8 min
    bisque in bladerdeeg voorverwarmde oven 140°C 10 min, daarna 5 min laten afkoelen
    oesters: voorverwarmde oven 150°C 12 min
    Kippenboutjes frituur 180°C 8 min
    Soepen gewoon 1 min laten opkoken, regelmatig roeren
    neem een te grote pot om overkoken te voorkomen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:54
    0 reactie(s)

    #5717

    Franco-Vlaams
    (muziekterm)

    muziekstijl in het overgangsgebied tussen Frankrijk en Vlaanderen ook wel Franco-Flamand genoemd (zie voorbeeldzinnen) heden ten dage nog sporadisch in gebruik voor het overgangsgebied (de kartelrand) tussen Vlaanderen en Frankrijk

    Vanaf het begin van de renaissance waren de componisten van polyfone vocale muziek uit de “Nederlanden” (Noord Frankrijk, België, Nederland) twee eeuwen lang van grote invloed op de Westerse kunstmuziek. De verzameling van deze verschillende generaties componisten en hun muziek wordt ook wel de Franco-Vlaamse School genoemd. (Stretta)

    Josquin Desprez, Guillaume Dufay, Orlandus Lassus, enz. Het zijn maar enkelen van de wereldberoemde Polyfonisten of ‘Franco-Flamands’ die tussen 1400-1600, een onuitwisbare stempel hebben gedrukt op de evolutie van de meerstemmige muziek in Europa. (Streptokokken.be)

    Binnen de Franco-Vlaamse/Nederlandse School worden vaak vijf generaties onderscheiden als ijkpunten om vat te krijgen op de ontzaglijk rijke materie en de stijlevolutie. 645 namen zijn bekend. (Wikipedia)

    Dans la campagne franco-flamande, les offres de service deviennent de plus en plus rares. De sociale cohesie neemt af maar inwoners nemen zelf initiatief. Deze plekken bezochten we in 5 boeiende ontdekkingsdagen. Retours sur nos 5 journées de découverte. (caue-nord.com)

    De polyfonie bood mij geen technisch-vocale uitdaging en géén enkel plezier om te zingen. Dus, om muzikale inspiratie op te doen en deze muziek wat aan te kleden nam ik het boek ‘Het landschap van de polyfonisten – de wereld van de Franco-Flamands’ van Paul van Nevel bij de hand. (De Lage Landen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:54
    1 reactie(s)

    #5718

    groteva
    (de ~ (m.) , ~'s)

    overgrootvader

    zie ook grotemoe

    De groteva langs moederskant heb ik nog gekend. Dat was een grappige mens en hij is heel oud mogen worden.

    Den andere groteva was nen hele fijne schrijnwerker die al het houtwerk van de Zimmertoren gemaakt en geplaatst heeft, ook de houtsculpturen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:53
    0 reactie(s)

    #5719

    grotemoe
    (de ~ (v.) , ~'s)

    overgrootmoeder

    zie ook groteva

    De grotemoe was een klein geblokt energiek memoeke die mij altijd meenam naar de koekenstad om op ’t Scheld met de Flandriaboot te varen of om te picknicken op Sint-Anneke.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:53
    0 reactie(s)

    #5720

    tjolen
    (ww.)

    afzien

    Ie eit me zinne vélo ip de Kemmle geréen, moa ‘t latste stik it’n vrei getjoold!
    (Hij heeft met zijn velo op de Kemmelberg gereden, maar het laatste stuk heeft hij wreed afgezien).

    West-Vlaams grapje:
    - Weet je gie wuk da tjolen is?
    - A baneink!
    - Awel, da’s poepen met ne slap’n!!

    > zie ook andere betekenis van tjolen

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:52
    1 reactie(s)

    #5721

    tjolen
    (ww.)

    afzien

    Ie eit me zinne vélo ip de Kemmle geréen, moa ‘t latste stik it’n vrei getjoold!
    (Hij heeft met zijn velo op de Kemmelberg gereden, maar het laatste stuk heeft hij wreed afgezien).

    West-Vlaams grapje:
    - Weet je gie wuk da tjolen is?
    - A baneink!
    - Awel, da’s poepen met ne slap’n!!

    > zie ook andere betekenis van tjolen

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:52
    1 reactie(s)

    #5722

    rammen
    (het ~ , onz. geen mv. infinitief als zelfst. nw.)

    kaartspel
    waarschijnlijk afgeleid van E. Rami bridge of Rummy

    “Rammen, zo noemen wij dat kaartspelletje” zei ik haar toen ze de spelregels had uitgelegd. Met z’n zessen namen we deel, en de dame in kwestie hield de puntenstand bij. (waarbenjij.nu 05.07.11)

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:51
    2 reactie(s)

    #5723

    regiem

    zie regime (dieet)

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:51
    0 reactie(s)

    #5724

    apsjaar
    (de ~ (m.), ~s)

    vreemde, rare kerel, uilskuiken

    synoniem van abjaar, napsjaar, hapsjaar

    oorsprong: hapschaar of hapscheer: lagere gerechtsdienaar in vroeger eeuwen
    < Frans: happe-chair, van happer (vastpakken) + chair (vlees)

    Zie me die apsjaar daar ne keer bezig, hij roept alle mensen na.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:49
    8 reactie(s)

    #5725

    stemtest
    (z.nw. de ~ (m.) ~en)

    test per internet die je helpt bij het maken van je keuze voor een politieke partij
    NL: stemwijzer

    Vakbonden mogen niet langer werkloosheidsuitkeringen uitbetalen, de overheid moet dat zelf doen.’ Wat denkt u? Eens of oneens? In het eerste geval zit u op dezelfde lijn als Vlaams Belang, N-VA en Open VLD. In het tweede geval sluit uw visie aan bij die van CD&V, Groen, PVDA en SP.A.
    Het is een van de 35 stellingen in de federale stemtest die u vanaf vandaag kan invullen op de site van De Standaard. (DS)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:48
    1 reactie(s)

    #5726

    topligging
    (z.nw. de ~ (v) ~en)

    vastgoedjargon voor een goed gelegen plek
    NL: toplocatie
    zie ook: meerwaardezoeker

    Groot handelspand in Antwerpen gelegen op een commerciële topligging met opwaarts potentieel. (advertentie)

    Instapklare privéclub op topligging met parking, volledig ingerichte bar, kamers en privégedeelte. (advertentie)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Enuti op 22 May 2025 16:47
    0 reactie(s)

    #5727

    pistolet
    (zn. m., -s)

    rond, knapperig broodje
    uitspraak: /pistolé/, niet /pistolèt/ zoals in Nederland

    Pistolets bruxellois

    In tegenstelling tot de betekenis van “pistolet” in Nederland, wordt in België met een “pistolé” een specifiek rond, zeer luchtig en knapperig broodje van een krokante gistdeeg bedoeld. Pistolets staan centraal in het typisch Vlaamse zondagse ontbijt dat pistolets, sandwichen, vloerkes, boterkoeken, eitjes, charcuterie, etc omvat.

    variant pistolee

    vnw: hard, knapperig, rond of langwerpig broodje

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): pistolet: in Zuid-Nederland, met behoud van de franse uitspraak
    bij vergelijking als naam voor een langwerpig broodje (of koek) met in ’t midden een groef. Zie b.v. Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet en Teirlinck op pistolee.
    - Pistolé, zekere langwerpige koek van twee of drij cents, Schuermans (1865-1870).
    - Pistolees koopen. Eene pistolee met hespe.

    < Ontleend aan Belgisch-Frans pistolet (1837; Goosse 2003), overdrachtelijke betekenis van Frans pistolet ‘pistool’, naar aanleiding van de langwerpige vorm van een pistolet. (M Philippa)
    Alternatieve verklaring: pistolet was benaming van een klein muntstuk, eertijds de prijs van dit broodje (vergelijk met de etymologie van “gazet”, eigenlijk ook de benaming van een Venetiaans muntje)

    zie ook boterpistolet; tijgerpistolet; vloerpistolet; Vlaamse uitspraak

    Elke zondagochtend halen we bij de bakker pistolets, en dan eten we daar een eitje bij.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 May 2025 15:47
    1 reactie(s)

    #5728

    heenmatch
    (zn. v.; ~en)

    heenwedstrijd; uitwedstrijd

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
    DS2015 standaardtaal

    zie ook terugmatch

    vgl. ook match; heenronde

    “Niet laten misleiden door 2-5 in heenmatch” – Het Nieuwsblad

    Roeselare klopt Maaseik met 3-1 in de heenmatch van de halve finale van de volleybeker. (sporza.be)

    In de heenmatch om de beker van België heeft Filou Oostende met 80-83 gewonnen van Okapi Aalstar. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 May 2025 07:46
    0 reactie(s)

    #5729

    heenwedstrijd
    (de ~ (m) mv: ~en))

    uitwedstrijd
    (voorbeeld van een Vlaams woord dat in Nederland niet snel begrepen zou worden)

    < Frans: match aller

    “Heenwedstrijd is correct.
    De Belgische term is intussen ook in Nederland bekend voor de eerste van twee wedstrijden (uit en thuis) die twee ploegen tegen elkaar spelen.” vrttaal.net

    ook heenmatch

    vgl. heenronde

    De burgemeester wijst er ook op dat een paar weken geleden de heenwedstrijd Algerije-Marokko is gespeeld en dat na die wedstrijd alles rustig is gebleven. (VRT journaal)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 May 2025 07:46
    1 reactie(s)

    #5730

    heenronde
    (zn. m.; ~s of ~n)

    sport: eerste helft van een compititie waarbij de heenwedstrijden gespeeld worden

    vnw: eerste helft van een competitie

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7

    vgl. terugronde; heenwedstrijd; heenmatch

    Alle info uit de minivoetbal competitie Heenronde – Oost-Vlaanderen : kalender, stand/klassement en uitslagen per speeldag. (nieuwsblad.be)

    Zij zagen Anderlecht en Club Brugge de heenronde in stijl afsluiten. (vrt.be)

    Ann Wauters is na de heenronde in de Zuid-Koreaanse competitie tot MVP uitgeroepen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 May 2025 07:46
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.