Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
jatten, stelen
Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.
“Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).
morsen
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•morsen, prutsen
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
- niet goed behandelen, verpesten
- bewerken, hanteren, manipuleren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
pap met botermelk gemaakt, karnemelkpap
En dan nog, meestal was dat gezuurde melk. Later, en tot ver in de twintigste eeuw, was het pap, in allerhande versies: botermelkpap, rijstpap, … (bruzz.be)
Het is vanavond pap, botermelkpap, en ik eet dat zoo gaarne. (Abel Gholaerts – Louis-Paul Boon)
Hij heeft het dan ook over een boterham met gestoofde ajuin, broodpudding en botermelkpap.(nieuwsblad.be)
stelen
Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.
“Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).
geranium
uitspraak: zjeeraerioem, zjeraerioem, zjèraerioem …
Cornelissen P.J., & Vervliet J.B. (1899-1903). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
gerarium: znw., m. – Geranium
“hoi mijn gerarium staat nog altijd in de bloem hoor natuurlijk als het nog kouder wordt zal hij wel bevriezen hé weet niet of jullie het zien hij zag het ook eerst niet hoor ga het niet zeggen hoor anders is de lol er af hé gr vic” (50plussers.nl 19 jan. 2012)
“Een hommel op een gerarium macrorhizum in onze tuin. Na wat proberen met de 70-300mm zoom toch een opname die min of meer gelukt is.” (forum.belgiumdigital.com 14 mei 2010)
“Werkelijk -10% op ALLES
enkele voorbeelden van ons gamma:
snijbloemen – boeketten – kamerplanten – potterie – hortensia – mandavilla – citrusboompjes – olijfboompjes – hangpotten – hangzakken – lavendel – potgrond – gerarium in verschillende maten – surfina – bacopa – enz…”
(freedelity.be 27 april 2019)
“Tijdens het voorjaar en de daaropvolgende zomer bieden wij u steevast een groot gamma aan van niet-winterharde bloeiende zomerplanten, Van gerarium tot bougainvillea.” (plantencentrum-wijns.be)
vnw: kaarsvet
znwb: kaarsvet
ook: kaarsriet (zie voorbeelden)
verouderd? Waar nog in gebruik?
(Ze) doet alsof ze wat kaarsriet komt wegkrabben, of de vaas met bloemen eens nazien, en weet dan altijd in gesprek te komen, (Felix Timmermans).
Het behangsel droeg ettelijke sporen van de stormen, die onder de regering van de studenten, mijn voorgangers, in dit verblijf gewoed hadden, en telkenmaal dat men de deur opende, steeg er van onder uit de kruidenierswinkel een gemengde geur omhoog van haring en kaas, stokvis en citroenen, kaarsroet en gedroogde appelen, waaraan men zich met der tijd gewennen moest. (literairgent.be)
Zo sprak mijn moeder vroeger altijd over ‘kaarsriet’… als ze het vet van de kaars bedoelde. (seniorennet.be)
Het gesmolten kaarsriet of wat het ook is hoeft voor mij niet, maar dat is mijn mening. (tuinadvies.be)
aardbei
ook jarrebees, jerbees, jetbees, jebbees
< jaard + bees
’k hem lekkere jaarebezen gegeten met kinnekessuiker
schoon, net, netjes
Belgisch-Nederlands volgens het RBBN
Van Dale 2008: proper
1 goed verzorgd
2 schoon
3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig
Van Dale 2017 online:
1 goed verzorgd, keurig, fraai
2 BE; spreektaal goed schoon
= zindelijk (1), rein
•er proper uitzien
•proper gekleed zijn
•met propere handen
•een propere zakdoek
3 BE; spreektaal ondubbelzinnig, niet schuin
•een propere mop
4 BE; spreektaal goed, netjes, zoals het hoort
•iets proper regelen, oplossen
vnw:
proper
proper (bn.)
•keurig, verzorgd, netjes, schoon
-iets proper houden: iets netjes houden
-iets proper maken: schoonmaken, poetsen
•niet schuin, ondubbelzinnig van moppen
•fair, correct, niet gemeen
-dat is niet proper: dat is niet correct, dat is gemeen
vgl. proper en opgekuist; proper zetten, iets ~
Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.
“Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)
Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben (nagel, geen ~ voor aan zijn gat te krabben), maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)
Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)
Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)
Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen proper onderbroek en proper kousen aan te doen.
aardbei
zie ook jerbees, eirbees, jaarebees, etsbees, jetbees, jebbees
> jarrebees is de recente en deftige uitspraak van jaarebees
> in Antwerpen wordt aarde uitgesproken als jaard
Geef me nog eens wat jarrebezen, ze zijn lekker.
stroom van drijfzand en water onderin een waterput
Nonkel Jules was de waterput aan ’t kuisen toen plots de ladder, waarop hij stond, begon weg te zakken in de drift. We hebben nogal moeten sleuren om hem eruit te krijgen.
jatten, stelen
Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.
“Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).
Een geranium
uitspraak: zjeeraerioem, zjeraerioem, zjèraerioem …
Cornelissen P.J., & Vervliet J.B. (1899-1903). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
gerarium: znw., m. – Geranium
“hoi mijn gerarium staat nog altijd in de bloem hoor natuurlijk als het nog kouder wordt zal hij wel bevriezen hé weet niet of jullie het zien hij zag het ook eerst niet hoor ga het niet zeggen hoor anders is de lol er af hé gr vic” (50plussers.nl 19 jan. 2012)
“Een hommel op een gerarium macrorhizum in onze tuin. Na wat proberen met de 70-300mm zoom toch een opname die min of meer gelukt is.” (forum.belgiumdigital.com 14 mei 2010)
“Werkelijk -10% op ALLES
enkele voorbeelden van ons gamma:
snijbloemen – boeketten – kamerplanten – potterie – hortensia – mandavilla – citrusboompjes – olijfboompjes – hangpotten – hangzakken – lavendel – potgrond – gerarium in verschillende maten – surfina – bacopa – enz…”
(freedelity.be 27 april 2019)
“Tijdens het voorjaar en de daaropvolgende zomer bieden wij u steevast een groot gamma aan van niet-winterharde bloeiende zomerplanten, Van gerarium tot bougainvillea.” (plantencentrum-wijns.be)
struikelen, strunkelen
ook /stroempelen/
Hâ is over zen âge poëte gestroempeld.
(Hij is over zijn eigen (eigen, zijn ~) benen gestruikeld.)
Ze was gestroempeld over iet en ze hemme ze nor ’t gasthoas (gasthuis) moete doen.
(Ze hebben haar naar het ziekenhuis gevoerd nadat ze over iets gestruikeld was.)
knoeien
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
Zuidnederlands Woordenboek: kaarsvet
ook: kaarsriet (zie voorbeelden)
verouderd? Waar nog in gebruik?
(Ze) doet alsof ze wat kaarsriet komt wegkrabben, of de vaas met bloemen eens nazien, en weet dan altijd in gesprek te komen, (Felix Timmermans).
Het behangsel droeg ettelijke sporen van de stormen, die onder de regering van de studenten, mijn voorgangers, in dit verblijf gewoed hadden, en telkenmaal dat men de deur opende, steeg er van onder uit de kruidenierswinkel een gemengde geur omhoog van haring en kaas, stokvis en citroenen, kaarsroet en gedroogde appelen, waaraan men zich met der tijd gewennen moest. (literairgent.be)
Zo sprak mijn moeder vroeger altijd over ‘kaarsriet’… als ze het vet van de kaars bedoelde. (seniorennet.be)
Het gesmolten kaarsriet of wat het ook is hoeft voor mij niet, maar dat is mijn mening. (tuinadvies.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.