Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
kont, achterwerk, zitvlak
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
ndeling naar taal (van iets of iemand, eventueel voor een bepaald doel); taalstelsel
vnw: (bnl.) stelsel, geheel van regels voor het gebruik van de landstalen
znwb: Statuut betreffende het gebruik der landstalen (in België).
De aanwezigheid van heel wat internationale organisaties is geen verantwoording om te morrelen aan het taalstatuut van Brussel. (vrt.be)
De rustige rebel verhuist naar Luik omdat zijn actiemiddelen om Voeren een ander taalstatuut te geven op gemeentelijk vlak uitgeput zijn. (demorgen.be)
In het reglement stond dat de markthouders er zich eenzijdig toe moeten verbinden het taalstatuut van de gemeente te respecteren bij aankondigingen aan het … (standaard.be)
Moeten ondernemingen dan een taalstatuut kiezen in functie van het rechtssysteem? (trends.knack.be)
huiswerk
een taak maken
vnw: huiswerk, opdracht, oefening
znwb: Huiswerk (dat men iedere dag opgegeven krijgt).
Opm.: In de standaardt. wel in toep. op een min of meer uitgebreide hoeveelheid huiswerk, die iem. in de vakantie moet maken, om in de hogere klasse te worden toegelaten.
Opm: Het gwnt vermeldt in 1950: de jongen heeft een taak gekregen, hij moet, om in de hogere klasse te worden toegelaten, in de vacantie een zekere hoeveelheid werk maken: overgaan met een taak. Inmiddels is taak in .NL ook wel in gebruik in de VL betekenis.
Hey! Ik ben Jennifer, een vlotte en enthousiaste student! Zelf vind ik taken maken echt niet vervelend en daarom zou ik jou daar graag bij willen helpen. (knoowy.be)
De laatste weken zijn tot 19 keer zoveel taken gemaakt binnen het digitale leerplatform diddit in het secundair onderwijs. (nieuwsblad.be)
Er moeten voor het eerst in zijn leven punten vergaard worden, taken gemaakt en examens voorbereid. (demorgen.be)
plotseling, zomaar, onverwacht
Van Dale:
à bout portant
(1865) Frans
(eigenlijk) met de loop op de borst, van vlakbij, (figuurlijk) op de man af
Aboepertant mit dien sjtudie ophoute, dat kint toch neet.
Zomaar met je studie ophouden dat kan toch niet.
" ‘Afijn, komt me dieje mens op ons af en aboepertant zeet ie: Weg hier, dit is privéterrein. Wisse wij veul’. " (http://bolduque.blogspot.com/2014/01/aboepertant.html)
pipi doen
Na een paar pintjes moet ik plots hevig pirelen.
stelen
Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.
“Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).
knoeien
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•knoeien, prutsen
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
- niet goed behandelen, verknoeien
- bewerken, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
Liegen zonder dat het kwalijk genomen wordt.
Een eponiem dat naar de populaire meteoroloog Armand Pien (1920-2003) verwijst, wiens geregeld onnauwkeurige weersvoorspellingen vanwege de toeschouwers door de vingers werden gezien. Na diens heengaan grotendeels in onbruik geraakt.
Ge manipuleert uw cijfers een beetje, maar ik vergeef het u, want de rest is in orde — ik denk dat ge wat aan ’t pienen waart.
vnw: sering
vgl. jozemien
in belgie wordt ook dikwijls jasmijn voor sering gebruikt de enige boerenjasmijn is echter philadelphus (bv “belle etoile”). (tuinadvies.be)
Syringa Vulgaris – gewone witte sering wordt in de volksmond meestal verkeerdelijk jasmijn genoemd. (tuinhier-oudenburg.be)
Over bijna heel Vlaanderen zou meibloemen wel een begrip zijn voor ‘sering’. De andere benamingen zoals ‘Jossemien’ komt van het woord Jasmijn. (nuus.be)
sering, jasmijn
< Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij kruidnagel: Oneigenlijk als benaming voor andere bloemen, blijkbaar zoo genoemd omdat zij op de Cariophyllus aromaticus gelijken; en wel ten Zuiden van den Moerdijk voor de Sering, Syringa vulgaris
zie synoniemen bij jozemien
De kruidnagels stonden vroeg in bloei dees jaar. Wij hebben er lila aan onze boom staan, de geburen witte.
modder, slijk
zie varianten bij moze
Na hevige regenval is er overal moise.
Je stoend toe an ze knien in de morre.
Hij stond tot aan zijn knieën in de modder.
peen, wortel
Diverse soorten gekleurde moeren.
> Duits: Möhre; Oudengels: more
Moeresjtamppot weurdt mit moere, unne en aerpel gemak. Es-alles ein tiedje gekoak haet weurdt ’t mit ’ne sjtamper doorein gesjtamp. (Wortelenstamppot (stoemp) wordt met wortels, uien en aardappels gemaakt. Als alles een tijdje gekookt heeft wordt het met een stamper door elkaar gestampt.)
> andere betekenis van moer
peen, wortel
zie ook: moer, moeër, peekes, pee
Diverse soorten gekleurde poten.
Ertjes en poten gestoofd me ajuin is nog altij heel lekker voor te eten.
(Erwtjes en wortelen met uien zijn not altijd heel lekker om te eten.)
Wij hemme schoën poten in den hof ston.
champagne
cava, sekt, prosecco, cider
zie ook sjampieter
De champang vloeit rijkelijk de laatste dagen…
spuitwater, bubbelwater
zie ook: spa bruis, sproedel, broebelwater, spuit;
verkort: bruis
taaladvies.net: Standaardtaal in het hele taalgebied zijn spuitwater, bruisend water en bruiswater. Deze aanduidingen worden vaker in België dan in Nederland gebruikt.
Mag ik een glas bruiswater met een rietje?
3 bruiswaters voor tafel 5!
spuitwater, bubbelwater, sproedel, spa bruis, bruis, bruiswater
2 cola’s, 1 pintje en 1 glas broebelwater aub.
> andere betekenis van broebelwater
spuitwater,
zie ook: spa bruis, sproedel, broebelwater, spuit;
verkort: bruis
taaladvies.net: Standaardtaal in het hele taalgebied zijn spuitwater, bruisend water en bruiswater. Deze aanduidingen worden vaker in België dan in Nederland gebruikt.
Mag ik een glas bruiswater met een rietje?
3 bruiswaters voor tafel 5!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.