Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
- grootvader
- peter
vnw: pépé:
•opa, grootvader
•peter
uitspraak pépé
ook: peepee
Frans: (informeel) pépé, grootvader < van père, vader
zie ook mémé
zie ook verzamellemma mensen
Mijn pepe kon uren vertellen over de kabouterkes.
Kleinzoon Jonathan Bosman is diep geraakt door het overlijden van zijn pepe. (nieuwsblad.be)
Bij ons is dat niet goed opgelost. In de familie van mijn vrouw is “pepe” voor de peter en “meme/meter” voorbehouden voor de meter. (beyondgaming.be)
zeldzaam of weinig
Als men bv. in geldnood zit, weinig eten heeft of weinig in huis heeft o.a. voedingswaren, wasproducten en noem maar op, dan zit men besjrapt.
morsen
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Thans uitsluitend in Vlaams België bekend.
Middelnederlands classen, blijkens geclas en classinge.
Vergelijk wellicht ook engels, inzonderheid schotsch clash, een klanknabootsend woord: het geluid ”klas” maken.
Kunt ge nu echt geen soep opdienen zonder te klassen?
“Water klassen” Schuermans (1865-1870).
Je hebt koffie geklast op je broek!
Als je geen beroepsmetser bent, klas je veel meer mortel waar hij niet moet zijn.
Heet water klassen kan pijnlijk zijn.
Bij het opdienen klaste ze soep op de klant zijn overhemd.
kattekwaad
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
Toen we jong waren hebben we heel wat kwaaipitserij uitgestoken. Ons moeder was er niet altijd even gelukkig mee.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: "De aanvang van heel de zaak was kwapitserij”, Handelsblad van Antwerpen van 7 Maart 1886
morsen, kwanselen, zwanselen, smossen, smodderen
Waasland storten
zie ook zijn flesche sturten
Kijk nu naar je kleren, je hebt weer je melk moeten sturten! Kuist dat op (opkuisen).
autocoureur
vnw: in België ook: autocoureur, autorenner, motorcoureur
Jacky Ickx in 1976
vgl. autopiloot; motorpiloot
Een formule 1-piloot moet een ijzersterk gestel hebben.
“(…) maar niemand wist dat de piloot die dag afspraak had met de … dooood!” Will Tura, Arme Joe
uitspraakvarianten van “paard”
uitspraak met zware e
etymologie zie peerd
Antwerpen: peird, perdje
Hageland: peid
Herentals: pjeid, pjedje
Leuven: pjeid
Lier: peird, perdje
Scheldeland: pojeid
Wij hebben met ons huifkar en ons peird een toertje gemaakt.
kikker
veus > verbastering van vors
Als kind ging ik altijd kikveussen vangen in de beek en de kikkerdril nam ik ook mee, in emmers, tot grote ergernis van m’n moeder. Als de dikkopjes dan uitkwamen, ging ik alles netjes terugzetten in de beek.
brutaal, vrank, stout
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij Assurant: in de volkstaal geworden tot ASTRANT (met invoeging van t tusschen s en r die onmiddellijk achter elkander kwamen —, Een woord dat men in het Nederlandsch heeft afgeleid uit assurantie, den verhollandschten vorm van frans assurance, in den zin van vrijmoedigheid; het Fransch zegt niet assurant, maar assuré.
Van Dale online 2018 niet algemeen onbeschroomd, zelfverzekerd
zie ook: strant, astranterik
- Dat was nen astrante kerel seg! Zonder iets te vragen of te zeggen, sleurt die mij op den dansvloer en ik ken die nog geen eens.
- “Zeg, Wouter, hoe kwam het toch dat je zoo opeens met de familie meeging? ’t Is nogal heel erg asterant van je.” – Multatuli, 1874
(ook smeuzen)
pletten met en vork, dedderen
Brugge: smoezen
Roeselare: smeuzen
De Bo, L. (1873). Westvlaamsch Idioticon.
SMOEZEN, smoesde, gesmoesd, b.w. Tot moes pletteren. Gekookte aardappels met eene vork smoezen. Zijn overreden been was gesmetterd en gesmoesd.
- o.w. In moes zijn. Die pruimen zijn zoo rijp dat ze smoezen.
- Ook Smeuzen.
Voor de kleine kinderen moest ik altijd de patatten smoezen en met de groenten mengelen.
gek
Van Dale 2013 online: dwaas, gek. Synoniem: krankzinnig
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Niet (meer) beschikkend over zijn verstandelijke vermogens; krankzinnig, gek; zwakzinnig, simpel. Vooral nog bekend in Vlaams-België.
Gij zij zot zeker?
de nacht sluipt weg de lucht verbleekt
de schimmen vluchten zwijgend
en aan de verre horizon
begint de zon te stijgen
en daar trekt uit de nevel op
de klaarte van de dageraad
met in zijn schoot geborgen
de zotte morgen
(De zotte morgen – Zjef Vanuytsel)
> andere betekenissen van zot
meid
Antwerpse Kempen: /maasse/
Zeg, ruim dat zelf eens een beetje op! Gij denkt zeker dat ik uw meise ben.
zie ook bompa
Van de vava mogen we veel meer dan van onze papa, zeker als moemoe niet in de buurt is.
verwennen, in de watten leggen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: “Bekukkelen. Teedertjes bezorgen; kloesteren, koesteren, troetelen” De Bo (1873)
Als kinderen ziek zijn, worden ze graag bekukkeld.
bij jullie
zie ook: tulders
Antw.: ba-j olle
Kempen: ba-j-elle, ba-j-ulle, ba-j-olle
De barbeque was vorig jaar tjulders. Dit jaar zal het bij ons plaats vinden.
(Antw.) Dem BBQ was veureg joar ba-j olle. Dees joar komde ba-j ongs.
gij
familiaire vorm voor gij
(Frans: tutoyeren – tu, te, toi)
Jij bent een goede jongen.
hoge hoed, een spotnaam voor de hoge zwarte hoed
vnw: hoge hoed
wnt: Stoofbuis, in grappige toepassing (evenals kachelpijp): hooge hoed.
zie ook buis, kot, hondekot en de andere definities van stoofbuis
Voor de trouw van zijn zus hadden de mannen een smoking aan en een stoofbuis op hun hoofd.
(vaak ontrond tot “in”)
ui
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: ui ( …)
Middelnederlands uyen (uden, ugen). De aangetroffen spelling (1515) oyen is mogelijk te verklaren uit invloed van frans oignon. De etymologie is onzeker: ui is waarschijnlijk een reïnterpretatie, uit het als meervoud gevoelde uien, welke vorm óf is ontstaan uit ajuin , óf rechtstreeks uit lat. unio (zooals limburgs un)
zie ook reacties
Om uw eieren met Pasen schoon bruin te verven, moet ge schalen van unnen in het kookwater doen.
Appel + perenstroop, Luikse siroop
zie ook: poepsiroop, proes
Klik op de afbeelding
Mijn moeder eet elke morgen poepgelei op haar boterham.
“… het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood. De term “poepgelei” wordt vooral in de Antwerpse Kempen gebruikt." (deredactie.be)
Volgens zoon Frans is het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
