Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door fansy

    helling
    (zn. v., ~en)

    schuin aflopend vlak of glooiing, bv. aan wegen, dijken, hoogteverschillen, …

    SN-NL: talud

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 standaardtaal

    Vanaf de dijk kunt ge via een houten helling naar beneden tot op het strand.

    wpg.be: Audie duikt de helling naast de weg af, zijn gezicht plat op de grond, zodat het het licht niet reflecteert.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 14 May 2015 21:23
    0 reactie(s)

    legume
    (de ~ (v.), ~n, ~s)

    groenten, peulvruchten
    zie ook legummen

    uitspraak: lègumme

    oorsprong:
    Het Franse woord lesgum (15de eeuw), legum of légume komt uit het Latijn tot bij ons: legumen. Maar in het Latijn zou dit eerst de betekenis van ‘peul’ gehad hebben en bedoelde men er erwten, bonen en linzen mee. Voor de groene groenten gebruikte men het woord (h)olus en meer bepaald was dit het woord voor de kool.
    Tot in de 13de eeuw blijft het woord legume dicht bij de oude Latijnse betekenis maar dan verandert de betekenis in het gewone taalgebruik en betekent het moestuinplanten allerhande maar ook de betekenis voor de peulachtigen blijt bestaan.
    In de 13de eeuw begint men ook het woord legume in twee geslachten te gebruiken: une légume en un légume. Het mannelijke geslacht haalde het bijna overal behalve in enkele uitzonderingen. Er wordt ook een verband gezocht met het woord legere (plukken) wat nog steeds naar de peulvruchten verwijst. Dit laatste woord zou teruggaan tot de Indo-Europese taal. (waverlandsedingen.be)

    Mijn grootvader at geen erwtjes of boontjes maar legumen, naast de andere groenten.

    Tot voor één generatie kenden en gebruikten de mensen het woord ‘legumme’ als ze het over groenten hadden. (waverlandsedingen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 14 May 2015 21:19
    2 reactie(s)

    ideaal geplaatst zijn
    (idioom)

    1) de juiste persoon zijn, aangewezen zijn
    2) op de goede plek zijn
    3) goed gelegen (gesitueerd) zijn

    SN/NL: goed geïnstalleerd zijn (De zonnepanelen zijn ideaal geplaatst)

    zie ook geplaatst, goed ~ zijn

    Hij kan deze klus toch zelf klaren gezien hij als minister ideaal geplaatst is met zijn bevoegdheden van sport en ruimtelijke ordening?" (politics.be)

    “Ik zat nochtans tot 700-800 meter ideaal geplaatst in het wiel van Theo Bos.” (Nieuwsblad)

    Het water is uit een geografisch oogpunt, ideaal geplaatst als tussenstop voor trekvogels. (verdoyer.fr)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 14 May 2015 16:35
    0 reactie(s)

    hellen
    (ww. helde, geheld)

    in een schuine richting plaatsen, doen buigen
    zie ook helling

    SN: afwijken van horizontale of verticale lijn

    VD online: gewestelijk doen hellen, synoniem: buigen

    WNT: hellen: mnl. door velies van d uit helden (buigen).
    In schuine richting plaatsen; aan iets eene schuine richting geven. Thans in NoordNdl. onbekend.
    - Zijn hoofd, eene bierton, een boompje hellen, de bo (1892).
    - Dat een man … daer uut, met die (de kroes) … te helden, drijncken mochte, v. vaernewijck, Ber. T. 3, 218 (1568)

    Die leer tegen de muur helt niet genoeg. Als ge ze wat meer laat hellen, dan staat ze steviger en is dat veiliger voor degene die erop kruipt.

    Dat schilderij nog een beetje meer naar links hellen, dan hangt het recht.

    “Ooh, mijne lieve schat, kom eens hier…” zei ze en ze helde haar hoofd naar rechts bij het zien van haar kleinkind.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 14 May 2015 16:32
    0 reactie(s)

    hellen naar
    (ww., helde, geheld + vz)

    neigen, trekken op

    VD online: gewestelijk, van kleuren

    WNT: hellen:
    Overeenkomst vertoonen met, zweemen, trekken naar iets of iemand; eigenlijk: den kant opgaan van het genoemde.
    - Naar zijn vader hellen, naar hem aarden (Kempen).

    Het geel van uw bloes helt meer naar het groene dan naar het gele.

    Het zalmachtige roze helt meer naar het lichtoranje.

    Mooi om te zien hoe het dochtertje van Vince en Anja helemaal naar de moeder helt; met dezelfde lach en streekjes.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 14 May 2015 16:23
    0 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.