Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Pandoereneenheden vanaf baron Von der Trenck
Franz Freiherr von der Trenck (1711-1749) wist een eigen militaire eenheid van pandoeren op te stellen in dienst van keizerin Maria Theresia ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog. Rekruten hiervoor werden geronseld op Trencks eigen bezittingen in Kroatië, die kort ervoor nog tot het Osmaanse grondgebied hadden behoord, zodat de autochtonen vertrouwd waren met de militaire cultuur van de voormalige overheersers. De pandoeren werden uitgerust met Turkse musketten en pistolen, kromzwaarden en lange messen (“jatagan”). Karakteristiek voor de pandoeren waren hun rode kapmantels, die hen de bijnamen Rotmäntler (in het Duits) of “rode kapucijnen” bezorgden. Trenck erkende het psychologische nut van deze uitdossing en uitrusting: de heidense “Turk” was voor menig christelijk tegenstander nog steeds de vleesgeworden duivel.
Niet alleen als mobiele strijdmacht verwierven de pandoeren een geduchte reputatie, al gauw werden zij berucht door hun roofzucht en wreedheid jegens de eigen burgerbevolking. Von der Trenck, meer avonturier dan militair, wist het doodvonnis van zijn eigen krijgsraad slechts te ontlopen door tussenkomst van de keizerin zelf, die naar het schijnt een zwak had voor de rabauw. In Duitstalige fictie werd hij een Robin Hood-achtige figuur.
In 1756 werd de vrijschaar (irreguliere eenheid) ondergebracht in een Hongaars infanterieregiment van het Habsburgse leger. De uitrusting werd van alle exotica ontdaan en aangepast aan die van het staande leger. Tot 1918 zou deze eenheid blijven bestaan als koninklijk en keizerlijk (k.u.k.) Infanterieregiment Nr. 53 (Dankl), met Zagreb als Kroatische garnizoensplaats. Het kleurrijk origineel werd enkel herleefd als feest- en toeristische attractie.
Bron: Wikipedia
Pandur = rechtvoerder
De grootvader van mijn man was in Trebinje (Bosnië-Herzegovina) een pandur: een gendarme.
Van oorsprong is een pandur een beschermer van de grensdistricten tegen de invallen van de Turken destijds.
De letterlijke vertaling is ‘rechtvoerder’.
WNT: KWIJT
Kwijt komt in ’t Nndl. alleen praedicatief gebruikt voor, en wel, behalve in verbinding met zijn, vooral in de verbindingen kwijt gaan (thans vrijwel verouderd), kwijt raken en kwijt worden, allen in den zin van: verliezen, van iets afkomen en derg., en kwijt maken (nagenoeg verouderd), doen verliezen, ontdoen van — en derg.: tegenwoordig worden die verbindingen veelal als koppelingen aaneengeschreven maar hier worden zij niet in afzonderlijke artikels behandeld; voorts in kwijt schelden dat eveneens gewoonlijk aaneengeschreven wordt en hier een afzonderlijke behandeling zal vinden. Men gebruikt kwijt — behalve in kwijtschelden — thans alleen in een stijl of met betrekking tot dingen die zich niet boven het dagelijksch leven verheffen; vroeger werd het ook wel anders gebezigd.
In de Kempen is ‘ne groene’ een dikke vette groengeel gekleurde snottebel van iemand met een snotvalling.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.