Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
een gebied in tropische landen dat begroeid is met lage vegetatie, struiken, kleine bomen;
brousse wordt ook gebruikt voor: afgelegen, ver van de moderne wereld
< Frans la brousse < Provençaals brousso
Van Dale 2008: brousse: (in België, niet algemeen) jungle
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands (algemeen)
Van Dale 2017 online: BE jungle, rimboe, wildernis
vnw: wildernis, oerwoud, jungle, vooral in Kongo
vgl. broussegeluid
Mijn tante nonneke werkt in de brousse.
puntmuts
vnw: pinnenmuts: puntmuts
Kabouters dragen een pinnemuts.
Op een rode paddestoel, vol met witte stippen,
zat kabouter pinnemuts heen en weer te wippen.
Krak, zei toen die paddestoel, met een diepe zucht.
En twee beentjes gingen, hopla, in de lucht.
Heb een pinnemuts gemaakt voor mijn zoontje en hij is er enorm blij mee. (blogspot.com)
Ze dragen allemaal een pinnenmuts, hebben allemaal een lange baard en zijn heel klein. (peuterklasgbsnevele.weebly.com)
brandweerman
DS2015 geen standaardtaal (ondanks voorbeelden onder)
< Frans pompier
De pompiers kwamen pas aan als het dak al in de fik stond.
De pompiers hebben nog een kat uit dat brandende huis gered.
Vervolgens rondde hij ook de lange procedure af die nodig was om te kunnen solliciteren als professioneel pompier. (hln.be)
Met Guy Cloetens (65) gaat de laatste pompier die de Inno-brand (1967) bluste, met pensioen.(standaard.be)
Kasterlee heeft voor het eerst voltijdse pompier – De Standaard
Pompier blust eigen huis (Sint-Truiden) – De Standaard
Er als jonge knaap ook van gedroomd later pompier te worden en met laaiende sirenes door de stad te rijden? (standaard.be)
Thé Dansant, studentenfeest, dansavond georganiseerd voor en door studenten, fuif
Vanavond is er een TD van de biologen, da’s gegarandeerd ambiance.
feestelijke sfeer, uitgelaten sfeer, sfeer, plezante sfeer
Er was nogal ambiance op nonkel Karel zijn fuif!
aansteker, allumeur
< Frans briquet
uitspraak: /briekè/
Van Dale: briquet
/brik?t/
zelfstandig naamwoord • de m • briquets
1824, Frans
aansteker
Verdorie, mijnen briquet is leeg, hoe moet ik mijn saffen nu aansteken?
(Verdorie mijn aansteker is leeg, hoe moet ik mijn sigaret nu aansteken?)
poot van een tafel, stoel.
vnw: poot van een tafel, stoel enz.
afg. driepikkel, melkstoeltje
zie andere definities van pikkel
Met de vier pikkels op de grond, beval ons moeder.
Met een bierkaartje onder de kortste pikkel staat het tafeltje weer vast.
periode wanneer een bedrijf of school open is voor het publiek
zie ook opendeurdag
Tijdens de opendeur bieden we tal van kortingen op onze producten.
motorfiets, brommer
zie ook motseklet
vnw: lichte motorfiets
uitspraak: /’mo too si ’klèt/ zeer veel uitspraakvarianten,
Antw.: motsiklèt
Kempen: motsjeklèt
< Belgisch-Frans “motocyclette”; in Frankrijk beschouwd als verouderd administratief taalgebruik; betekent letterlijk “motorrijwiel”
zie ook wegcode
Mijn motocyclette gaat niet sneller dan 25 per uur.
“‘Die fabrikantenzoon met z’n motocyclette… ge weet wel wie ik bedoel.’” (“Langs de Leie: twee variaties op een thema” Jan Fabricius)
hand
zie ook poeleke, polleke; zweetpollen
vnw: pol, polleke: poezelig handje, vooral van een kind
-een polleke geven: een hand geven
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, informeel
zie ook losse pollen
Hans, was uw pollen voor we eten.
Geeft meneer eens een schoon polleke.
Hij wreef in zijn pollekes.
Daarbij bleef er nogal wat aan hun pollen plakken.
Met zijn pollen in zijn tes lak nen boer. (Met zijn handen in zijn zak zoals een boer.)
uitspraak: klik op het pijltje
richtingaanwijzer
werkwoord: pinken; pinkers opzetten
zie ook plinker; pinkerlicht
Waarom staat uw pinker naar rechts aan als ge naar links wilt rijden?
navel
De meisjes draaien er hun hand niet voor om om met een kort jakje hun nagelenbuik te laten zien. Koel.
1) mooi, fraai (esthetisch)
vnw: mooi, knap
Van Dale 2013 online: (in ’t algemeen, archaïsch, Belgisch-Nederlands, spreektaal)
2) goed, voortreffelijk, …
vnw: flink, degelijk, fatsoenlijk
Van Dale 2013 online (gewestelijk)
3) aangenaam, klaar, …
vnw: aangenaam, plezierig, gunstig
Van Dale 2013 online (verouderd)
4) verheven, loffelijk, nobel
Van Dale 2013 online (verouderd)
5) ironisch gebruikt om het tegendeel te bedoelen, ferm
Van Dale 2013 online (verouderd, nog wel gewestelijk) in ironische toepassing om uit te drukken dat de in het zelfstandig naamwoord genoemde kwaliteit niet aanwezig is
6) serieus, aanzienlijk
Van Dale 2013 online: verouderd, gewestelijk
zaak in de zin van commerce
zie ook: affaire, er geen ~ mee hebben, zakes
Als ge een affaire hebt moet ge al eens trakteren op café.
< andere definities van affaire
zoveel men wil
fritten à volonté!
Een all-in vakantie? Eten en drinken à volonté!
1. pruimtabak
2. kauwgom
vnw
•kauwgom
•tabakspruim
Van Dale: sjiek
< Frans chique < Provençaals chico (stuk)
BE; niet algemeen
1. tabakspruim
2. pruimtabak
3. (stukje) kauwgom
vgl. sjieken
Zie ook chik, sjieke, tuttefrut
1. Jef heeft me ’n sjiek gerefezeerd – Wannes Van de Velde.
2. Haal uw sjiek maar uit uw mond voor we de klas binnengaan.
> andere betekenis van sjiek
nergens
Van Dale 2024: (regionaal) nergens – vormvariant nieveranst
zie ook: nieveranst, nievers, nieverst, Nieverance, nowers
antoniem: ievers, ieverans
Het woord werd reeds gebruikt in de dertiende eeuw (en wellicht nog eerder): “Mijn lant is so groot. Men vint nyewers sijn ghenoot.” (Karel ende Elegast)
Ik kan mijn sleutels nieverans vinden.
Die liggen nieverans ni.
Hebt gij die ieverans zien liggen?
Zijt ge die soms ievers tegengekomen?
1. lege flessen, lege bakken van bier
2. statiegeld
vnw:
•lege flessen
•statiegeld
Van Dale: leeggoed:
1. verzamelnaam, algemeen Belgisch-Nederlands) lege flessen, kratten, kisten e.d.
2. (Belgisch-Nederlands, spreektaal) statiegeld
DS2015 lege flessen, …: standaardtaal; statiegeld: geen standaardtaal
Ik heb twee bakken leeggoed in de garage staan.
Krijgen we nog leeggoed van deze flessen, of gooi ik ze in de glasbak?
wandeling, rondje
vnw: een toerke doen/maken: een ommetje, een wandelingetje maken
Van Dale: Belgisch-Nederlands, informeel, verkleinvorm
Ik ga een toerke rond de blok lopen.
lommer, beschaduwde plaats
vnw: schaduw, lommer
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
< Frans l’ombre = schaduw
ook in het Waasland
in West-Vlaanderen: schauwe, schauw(t)e
Ik ga mij buiten in den hof wat in de lommerte zetten en een dutje doen.
”Heur eur hangt in de lommerte”, Joos (1900-1904) (gezegd van een koe met kleinen uier); Waasland
”Onder dezen boom is veul lommerte”, Cornelissen-Vervliet (1899); Antwerpse Kempen en Antwerpen
In de lommerte van de bomen aan de rivier gebeurt het. De Nimf wordt gebeten door een teek en vloekt. (demorgen.be)
In de lommerte van een dicht bladerdek is het dezer dagen heerlijk toeven. Maar bomen doen veel meer dan alleen de zon weghouden. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
