Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #21831

    pap
    (de ~ (v.), geen mv.)

    lijm voor behang

    Pap komt voort van vroeger als men zelf behanglijm maakte, nl. een pap gemaakt van water en meel of maïzena.

    Men heeft sterke pap nodig voor zwaar behang.

    > andere betekenis van pap

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Apr 2021 14:55
    0 reactie(s)

    #21832

    pap
    (de ~ (v.), geen mv.)

    melk

    Drink uw pap eens op!

    > andere betekenis van pap

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 08 Apr 2021 14:55
    1 reactie(s)

    #21833

    pierenpap
    (zn. v.)

    pap met pieren in; macaronipap
    zie ook pietenpap, pieten

    Pierenpap (of is het pierepap ? :-)
    Voorbereiding: Geen voorbereiding nodig want wordt warm gegeten.
    Bereiding:
    Opmerking: we gebruiken 1L per zakje vanillepudding (normaal gezien 0,75L per zakje) want dat maakt de pudding wat dunner (is ook nodig voor de macaroni). Verder is de bereiding zoals gewone warme vanillepudding.
    14 L melk aan de kook brengen. Halverwege de kooktijd de gebroken macaroni toevoegen.
    Ondertussen de 14 zakjes vanillepudding in koude melk (= een deel van de 14 L) oplossen (handigste is telkens één zakje in een beetje melk oplossen en tijdelijk in een kleine kookpot gieten, dus niet alle zakjes in één keer want anders krijg je het niet goed opgelost) en toevoegen aan de melk als deze kookt (goed roeren, anders …)
    1 kilo suiker op het einde van de kooktijd bijvoegen, het vuur afzetten en de pudding in de kookpot laten. Uitschenken in kommetjes vlak voor het nuttigen (temperatuur is een beetje zoeken, lauw-warm vinden ze ideaal).
    Smakelijk
    Organisatie
    Chiro Keten Lint

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Apr 2021 14:54
    0 reactie(s)

    #21834

    kinderken
    (zn. het ~ o ~s)

    kindje

    zie ook kinneke

    zie ook verzamellemma mensen

    Heeft u ook een eenzaam kindje en geen restje spaghetti, warm dan in een klein kastrolleken een tas melk met twee theelepels suiker en een theelepel puddingpoeder op, zet het vuur lager wanneer het kookt en breek 50 gram spaghetti op wormlengte in de hete vloeistof. Uw kinderken zal u dankbaar zijn. (Pierenpap van Madame ZsaZsa)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Apr 2021 14:52
    0 reactie(s)

    #21835

    vent
    (de ~ (m.) , ~en)

    - man, jongen in het algemeen
    - echtgenoot (Van Dale: informeel)

    Verkleinwoord ventje

    Van Dale: vent
    met al­ler­lei ge­voels­nu­an­ces ge­bruikt: in­for­meel, min­ach­tend, soms be­won­de­rend ke­rel, man

    Encyclo.nl: Belgisch-Nederlands (mv. venten) (informeel) kerel

    West-Vlaanderen: vint, altijd vent voor man

    zie ook venteke, venten

    zie ook verzamellemma mensen

    Dames, let even op: 10 kerstcadeaus die elke échte vent wil! (clint.be)

    Homo Televisicus met Sofie Dumont: ‘Niet aan haar vent vertellen!’ (nieuwsblad.be)

    Ze bracht haar vent tot het randje, maar stond niet toe dat hij erover ging. In plaats daarvan draaide ze de douchekraan dicht, gaf hem een handdoek,… (Lied van de liefde: books.google.be)

    > andere betekenis van vent

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Apr 2021 14:27
    6 reactie(s)

    #21836

    vent
    (de ~ (m.) , ~en)

    een gecastreerde ezel, ezelruin, ruin

    in Nederland: regionaal of volkstaal: oen en kluns

    Winnie de ezelhengst van bijna 2 jaar wordt morgen een vent.

    Gecastreerde kat is toch een kerel? (zoals een vent een gecartreerde ezel is?) (Antwerpen, op forum bokt.nl)

    Een gecastreerde ezel wordt in België vent genoemd. (http://toverleven.cultu.be)

    …maar een kapoentje is een gecastreerde haan en een vent is een gecastreerde ezel , en dit volgens het nederlands woordenboek, echt waaaar! (tuinadvies bvba.be)

    > andere betekenis van vent

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Apr 2021 14:27
    13 reactie(s)

    #21837

    corona
    (verzamellemma)

    de coronacrisis heeft heel wat neologismen in het leven geroepen. Het gaat dan niet zozeer om samenstellingen met corona (zie corona), maar wel echt nieuwe woorden.
    In dit lemma verzamelen we de specifiek Vlaamse neologismen.

    Of deze woorden stand houden, is nog maar de vraag. Zie ook https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/24/wat-zullen-we-overhouden-aan-corona-woordenschat-10-a-15-woord/

    https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/
    In deze lijst wordt een label ‘in België’ gehanteerd voor typisch Vlaamse woorden of uitdrukkingen

    alfabetische lijst:

    aanloopleren
    aanlooples
    afkoelingsweek
    boostbox
    bubbel
    cabriocabine
    contactopspoorder
    contacttracer
    coronacoalitie
    coronahinderpremie
    coronationalisme
    essentiële verplaatsing
    keelwisser
    kotbubbel
    Marc Van Ranst, de ~
    neuswisser
    niet-essentiële verplaatsing
    paaspauze
    raamregel
    skyperitief
    skyperitieven
    superkern
    vierpersonenregel

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Apr 2021 12:31
    4 reactie(s)

    #21838

    kotprijs
    (zn. m.; ~prijzen)

    de huurprijs van een studentenkot

    zie ook verzamellemma koterij

    Slecht nieuws voor (ouders van) kotstudenten: kotprijzen stijgen in Vlaamse studentensteden (vrt.be)

    Op de website van de dienst studentenvoorzieningen (STUVO) van je hogeschool of universiteit kan je een gemiddelde kotprijs terugvinden. (watwat.be)

    Kotprijs stijgt op 10 jaar tijd met 100 euro – Immo – Trends

    ‘Kotprijs mag geen obstakel zijn’ – Het Nieuwsblad Mobile

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 08 Apr 2021 09:56
    0 reactie(s)

    #21839

    koploper
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    koppoter, kopvoeter (stokventje waarvan handen en voeten rechtstreeks aan het hoofd vasthangen)

    wellicht geen echt Vlaams, zie commentaren onder het lemma

    -

    Regio onbekend
    Bewerking door nthn op 08 Apr 2021 09:35
    4 reactie(s)

    #21840

    kotprijs
    (zn. m.; ~prijzen)

    de huurprijs van een studentenkot

    zie ook veramellemma koterij

    Slecht nieuws voor (ouders van) kotstudenten: kotprijzen stijgen in Vlaamse studentensteden (vrt.be)

    Op de website van de dienst studentenvoorzieningen (STUVO) van je hogeschool of universiteit kan je een gemiddelde kotprijs terugvinden. (watwat.be)

    Kotprijs stijgt op 10 jaar tijd met 100 euro – Immo – Trends

    ‘Kotprijs mag geen obstakel zijn’ – Het Nieuwsblad Mobile

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Apr 2021 20:35
    0 reactie(s)

    #21841

    koterij
    (verzamellemma)

    De Vlaming is, zacht uitgedrukt, erg gesteld op zijn koterij in de bouwkunde, maar even goed in de taalkunde. In dit lemma bewaren we een overzicht van een hele rist koten – ‘koterij’ is hiervan het collectief meervoud. In se is elke afgesloten ruimte kleiner dan een volwaardige woonst een kot (hoewel het woord ‘kot’ ook als koosnaam voor een huis kan aangewend worden), waardoor er constant nieuwe samenstellingen kunnen ontstaan. Naast deze samenstellingen bestaan er ook ettelijke typische uitdrukkingen die rond een of ander ‘kot’ draaien.

    Samenstellingen:

    apenkot
    ballenkot
    bergkot
    bergingskot
    bezemkot
    buskotje
    digikot
    doempkot
    drugskot
    druppelkot
    duivenkot
    fietsenkot
    frietkot
    fritkot
    hennekot
    hoerenkot
    hondenkot
    houtkot
    hullekot
    jeneverkot
    kattenkot
    kiekenkot
    koffiekot
    kolenkot
    koolkot
    kotgenoot
    kruipkot
    opkotplicht
    pandoerenkot
    paskot
    platen kot
    rattekot
    rokerskot
    rommelkot
    smoorkot
    smurfenkot
    stampkot
    stemkotje
    studentenkot
    telefoonkot
    tuinkot
    vogelkot
    vogelkotje
    waskot
    wc-kot
    werkkot
    wietkot
    zottekot
    zuipkot
    zwienekot
    zwijnenkot

    Studentenjargon:
    boerenkot
    kotstudent
    kotbaas, kotmadam, kotvader
    kotbaasbedrijf
    kotbedrijf
    kotencomplex
    kotfuif
    kotprijs
    kotreglement
    kotleven
    koteten en daarmee ook kotkilo’s
    kotlabel
    kotbelasting, kottaks
    kotspotting
    luxekot
    sportkot

    Uitdrukkingen:
    blijf in uw kot
    dansen, mijn kot staat te ~
    kot, eerst een ~ en dan een varken
    kot, het ~ afbreken
    kot, het ~ in brand steken
    kot, het ~ is te klein
    kot, het ~ voor zich (alleen) hebben
    kot, het ~ vrij hebben
    kot houden
    kot, iemand uit zijn ~ lokken
    kot, in zijn ~ blijven
    kot, op ~ gaan
    kot, op ~ zitten
    kot, uit z’n ~ komen

    Regionaal beperktere uitdrukkingen:
    Kotegem
    kot, daar hebt ge het ~
    kot, iemand naar zijn ~ rijden
    kot, er zijn ~ in hebben
    sterven op het kot
    kotje, in een ~ zitten
    vogelkotje, tegen het ~ gelopen

    afgeleiden:
    krotbaas
    krotspotting

    zie ook kot, -erij

    zie ook schrijf- en uitspraakvariant koterie

    > andere betekenissen van koterij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Apr 2021 20:33
    1 reactie(s)

    #21842

    hert
    (znw. het ~, ~en)

    SN/NL: hart

    varianten: herte, het, …
    → door de Vlaamse uitspraak valt de ‘h’ bij de meeste sprekers weg

    in Antwerpen: hart

    zie ook verzamellemma geneeskunde; zware e

    Meneer doktoor, ’k hem zeer aan mijn hert! Hedde daar geen pillekes tegen?

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 07 Apr 2021 18:55
    6 reactie(s)

    #21843

    lockdownfeestje
    (z.n. het (o.) ~s)

    illegaal feest in strijd met de coronaregels
    NL: coronafeestje

    Het boetetarief voor het organiseren van lockdownfeestjes stijgt van 750 naar 4.000 euro. (De Tijd)

    Het was geen feestje maar gewoon wat chillen, zei de jonge vrouw op de eerste themazitting over lockdownfeestjes. (DS)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door koarebleumke op 07 Apr 2021 15:53
    1 reactie(s)

    #21844

    calpin
    (ne ~ (m.), -s)

    notitieboekje

    Fr. calepin < it. Calepino, naam v.e. woordenboek-auteur

    Antw. variant, carnè(-ke) → Fr. carnet

    Ik zal het in mijn calpinke opschrijven om het niet te vergeten.

    > andere betekenis van calpin

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 07 Apr 2021 15:36
    1 reactie(s)

    #21845

    calpin
    (zn. m. -s)

    boekentas

    Zet uwe calpin naast uw bank en ga zitten.

    users.skynet.be: In de klas dragen de leerlingen een voorschoot. Je “calpin” (boekentas) hangt aan de haak naast de schoolbank.

    > andere betekenis van calpin

    Regio Mechelen
    Bewerking door de Bon op 07 Apr 2021 15:36
    2 reactie(s)

    #21846

    boostbox
    (zn. m.; ~en)

    neologisme ten tijde van de coronacrisis:
    “boostbox (de) (in België) doos met groente en fruit die je online kunt kopen en o.a. bij een ziekenhuis of zorginstelling kunt laten bezorgen als steuntje in de rug voor de mensen die daar coronapatiënten (en anderen) verzorgen” (https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/)

    opm: dit woord blijkt gelanceerd te zijn door een bedrijf, zie reacties

    zie verzamellemma corona

    Daarom roepen ze Belgen op om een ‘Boostbox’ te schenken die aan ziekenhuizen, zorginstellingen en brandweerkazernes geleverd worden. (hln.be)

    De echte superhelden in deze coronatijden zijn onder andere de zorgverleners. Om hen te bedanken, kan je ze een Boostbox schenken. (flair;be)

    Honderd boostboxen voor personeel AZ (Mechelen) – Het Nieuwsblad

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Apr 2021 15:08
    1 reactie(s)

    #21847

    boostbox
    (zn. m.; ~en)

    neologisme ten tijde van de coronacrisis:
    “boostbox (de) (in België) doos met groente en fruit die je online kunt kopen en o.a. bij een ziekenhuis of zorginstelling kunt laten bezorgen als steuntje in de rug voor de mensen die daar coronapatiënten (en anderen) verzorgen” (https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/)

    zie verzamellemma corona

    Daarom roepen ze Belgen op om een ‘Boostbox’ te schenken die aan ziekenhuizen, zorginstellingen en brandweerkazernes geleverd worden. (hln.be)

    De echte superhelden in deze coronatijden zijn onder andere de zorgverleners. Om hen te bedanken, kan je ze een Boostbox schenken. (flair;be)

    Honderd boostboxen voor personeel AZ (Mechelen) – Het Nieuwsblad

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Apr 2021 14:56
    1 reactie(s)

    #21848

    boostbox
    (zn. m.; ~en)

    neologisme ten tijde van de coronacrisis:
    “boostbox (de) (in België) doos met groente en fruit die je online kunt kopen en o.a. bij een ziekenhuis of zorginstelling kunt laten bezorgen als steuntje in de rug voor de mensen die daar coronapatiënten (en anderen) verzorgen” (https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/)

    Daarom roepen ze Belgen op om een ‘Boostbox’ te schenken die aan ziekenhuizen, zorginstellingen en brandweerkazernes geleverd worden. (hln.be)

    De echte superhelden in deze coronatijden zijn onder andere de zorgverleners. Om hen te bedanken, kan je ze een Boostbox schenken. (flair;be)

    Honderd boostboxen voor personeel AZ (Mechelen) – Het Nieuwsblad

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Apr 2021 14:53
    1 reactie(s)

    #21849

    corona
    (verzamellemma)

    de coronacrisis heeft heel wat neologismen in het leven geroepen. Het gaat dan niet zozeer om samenstellingen met corona (zie corona), maar wel echt nieuwe woorden.
    In dit lemma verzamelen we de specifiek Vlaamse neologismen.

    Of deze woorden stand houden, is nog maar de vraag. Zie ook https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/24/wat-zullen-we-overhouden-aan-corona-woordenschat-10-a-15-woord/

    https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/
    In deze lijst wordt een label ‘in België’ gehanteerd voor typisch Vlaamse woorden of uitdrukkingen

    alfabetische lijst:

    aanloopleren
    aanlooples
    afkoelingsweek
    boostbox
    bubbel
    cabriocabine
    contactopspoorder
    contacttracer
    coronacoalitie
    coronationalisme
    essentiële verplaatsing
    keelwisser
    kotbubbel
    Marc Van Ranst, de ~
    neuswisser
    niet-essentiële verplaatsing
    paaspauze
    raamregel
    skyperitief
    skyperitieven
    superkern
    vierpersonenregel

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Apr 2021 14:49
    4 reactie(s)

    #21850

    stokventje
    (het ~, ~s)

    zeer simpel getekend figuurtje

    NL: stokmannetje

    zie ook vent

    Stickfigure800ppx

    Als ik klein was kost ik alleen maar stokventjes tekenen, nu dat ik groot ben… blijft het nog altijd bij stokventjes.

    Geen animatietalent maar wel zin om een stokventje tot leven te wekken? (metrotime.be)

    Omdat Harper nog maar vier is kwam ze nog niet veel verder dan een stokventje en een hartje, maar mama en papa beschouwen haar alvast wel al als een ‘echte artieste’.(nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 07 Apr 2021 14:19
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.