Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
bloedworst met rozijnen, pens
Ik heb gisteren zoete beuling met gebakken appeltjes gegeten.
super goeg, heel goeg, fantastisch goeg
Die vis, lak dat die was klaargemaakt, dat heeft mij vree goe gesmaakt.
supporter van Club Brugge, ook wel simpelweg de club genoemd. De negatieve ondertoon komt natuurlijk van de aarstvijanden van Cercle Brugge.
Ei clubzot, èn ze wére verloren, dè? Hey, clubzot, hebben ze alweer verloren misschien?
Uier van een koe, gekookt bij de beenhouwer te verkrijgen
Ze at elke middag ulder ip eur stutte.
(Ze at elke middag uier op haar boterham.)
kleine crisis
neologistisch Wetstratees
Oorsprong: het woord ontstond naar aanleiding van het ontslag van Bert Anciaux (2002), dat tot een crisette of een minicrisis binnen de Vlaamse Regering leidde. Crisette is gevormd naar analogie van andere woorden met het achtervoegsel -ette: operette, fuguette, kitchenette, superette, wasserette.
‘Als opwarmertje kan de crisette over de dienstencheques tellen.’ (De Standaard, 27/11/03: – bron: www.nlterm.org)
‘Geen akkoord zonder crisette. Het is een wetmatigheid in de Wetstraat. Maar het zag ernaar uit dat het op een crisette zonder akkoord zou uitdraaien.’ (De Morgen, 15/09/11)
Het komt dan nog wel eens tot een rechtstreeks gesprek tussen enkel de N-VA en de PS maar, zoals ik in een eerste bijdrage aangaf, pas nadat een “crisette” in de Wetstraat werd uitgelokt. (vrt.be – 2019)
Van een crisis of een crisette is geen sprake. Bij Vooruit, cd&v en Les Engagés wordt aangegeven dat het nog altijd om de prille start van de onderhandelingen gaat. (demorgen – 2024)
(pejoratief) afgeroomde melk; eventueel ook melk waar water is aan toegevoegd
vnw:
•afgeroomde melk
•met water aangelengde melk
< gevloten melk < vlieten = de roomlaag scheiden van de melk (Hugo Ryckeboer; zie meer in de reacties)
Fluitjesmelk heet in Nederland taptemelk. Voor fluitjesbier bestaat geen equivalent want ze kennen daar geen ander bier ;)
een kleine oppervlakte
google: VL (113.000); NL (>6.200)
niet in Van Dale (2013)
Van Dale 2016 online: BE
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
vgl. ook voorschoot, een ~ groot en postzegel, zo groot als een ~
Er is een hofke aan van ne zakdoek groot.
België is ne zakdoek groot.
iemand voor de gek houden
Van Dale: uitdrukking iem. voor de zot houden, BE
ook: iemand voor ’t zotteke houden
zie ook: aap, voor den ~ houden
Zeg manneke, ge moet mij niet voor de zot houden, ik weet dat ge staat te liegen dat ge zwart ziet.
De Vlaamse versie van een beroemde uitspraak: Ge kunt sommigen altijd voor ’t zotteke houden en ge kunt iedereen een tijdje voor ’t zotteke houden, maar ge kunt niet iedereen altijd voor ’t zotteke houden. (Alhoewel, in de politiek…)
(Bargoens) weggaan, weglopen
Ook wel met ww. “zijn” of (minder algemeen) “stikken”.
Van iemand die er plots niet meer is, zei men “hij is rip en de bie” (vgl. ribbedebie)
“De bie steken: snel de vlucht nemen, snel wegloopen.” bij Cornelissen-Vervliet (Antwerpen en Kempen), Lievevrouw-Coopman (Gent), Debrabandere (Kortrijk)
De bie steken zou volgens De Bo (1973) komen van:
“Den bijs steken, de bijze steken, en hier of daar ook den bies steken, de bieze steken, en zelfs de bie stelten, driftig aan ’t loopen gaan gelijk eene koe die de bremzen (fr. taons) hoort ronken, snel vluchten, aan ’t bijzen gaan. De koe stak den bijs in de weide.”
Jallen: zie reactie
Jal de bie, jong! (maak dat ge weg komt)
In een ik en een gij (op een ik en een gij) was zij de bie. (weg, foetsie)
De bie stikken. (hard weglopen)
ijstaart in de vorm van een lam met een vulling van frambozencoulis. Wanneer de kop van het lam wordt afgesneden, vloeit het bloed (grenadine, frambozencoulis e. d.)
zie ijslam
Het bloedend lammeke is een traditioneel dessert op communiefeesten.
In een traditionele ijslam zit een siroop van rode bessen. Als je het hoofd van het lam er dan afsnijdt, lijkt het alsof er bloed uit komt. "We merken dat vooral jongens kiezen voor een “bloedend” lam, maar het is ook mogelijk om de siroop eruit te laten", legt Leen uit. (vrt.be 20-04-2022)
krullenbol, iemand met krulletjes
vgl. ook krollenkop, poedelkop
.jpg)
Die voorzitter van de voetbalclub, ne kleine, magere krollekeskop met een fijn snorreke, kent ge hem niet?
moedig, dapper
“We kunnen ook openlijk praten over de dood, haar ziekte, wat er komen zal, en dat geeft deels een geruststellend gevoel. Mama blijft, ondanks alles, heel courageus.
Het zijn hele intense momenten, die ik mijn leven lang zal koesteren.” (forum tegenkanker.be)
zachtjes aantikken
ook in Antwerpen
vgl. tits: tik
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
‘Modern lemma: titsen
bedr. en onz. zw. ww. Onomatopee. Thans alleen in Zuid-Nederl.
Aanraken, beroeren.
“Een peerd titsen met de zweep” De Bo (1873).
Iets titsen aan of tegen; iets in aanraking brengen met.
“Het klare persel van witte Rhijndruiven …; frisch is zijn aanraking; als men er zijn tong eens tegen titst’ ritst de koele fijnheid er van, al tot in het dorstig hart". Timmermans (1923).’
Hij was zachtjes met zijn trouwring tegen een glas aan ’t titsen om zo een nieuwe te bestellen.
> andere betekenis van titsen
gierig vrouwmens, kwezel, ontevreden vrouw of meisje
ook in de uitdrukking: ouw kneut: gemene, oude vrouw
Woordenboek der Nederlandsche Taal: alleen in Zuid-Nederland.
zie ook: kneuten, kneutebollen, ouw kneuten
Van die kneut moet ge niets verwachten.
Zo’n kneut, altijd ambras zoeken met die schoolkinderen omdat ze lawijt maken als ze spelen. En dan maar zagen en zeveren dat ze haar uitlachen en uitmaken.
met veel bochten, kronkelig
Dat baantje loopt krinkeldewinkel door de velden.
terug aanleggen, anders indelen, vernieuwen, van een straat, plein, tuin, enz.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7
zn. heraanleg (zelden: heraanlegging)
zie ook: her-
Ze gaan de straat heraanleggen, met meer bomen en minder parkeerplaatsen.
Het plein is eindelijk heraangelegd. De heraanleg heeft zes maanden geduurd.
Op de heraangelegde baan is het fietspad veel breder.
Markt Kruishoutem wordt heraangelegd (vrt.be)
“De aannemer die in 2016 de Ninoofsesteenweg (N28) in Pepingen volledig heraanlegde, moet volgende week opnieuw aan de slag omdat er …” (hln.be 26 okt. 2018)
zenuwen
wordt gezegd als men iemand zodanig ergert, dat hij geprikkeld reageert
Van Dale: (Belgisch-Nederlands, niet algemeen) dat werkt op mijn systeem
ik word er zenuwachtig, geprikkeld van
zie ook: systeem, op iemands ~ werken,
webbe, er de ~ van krijgen
zie ook verzamellemma geneeskunde
Stopt is met zeuren, da werkt op mijn systeem.
zich vertrouwd voelen met iemand, een vertrouwensrelatie hebben, gewoon zijn aan elkaar.
ook in de Kempen
Ik heb al van kindsaf dezelfde huisdokter, ge zijt eigen aan mekander, dan hoef je niet meer te zeggen dit of dat…
letterlijk: van (gedurende) zijn leven niet; nooit
zie ook vanalzeleven, zjeleven, van ~, vanzelaeve, alzeleven, van zijn leven, vanzjeleven, ooit vanzeleven
Vanzelevens niet! Geen haar op mijn hoofd dat er aan denkt.
vreemd, eng, angstaanjagend
< aardig
Mijn auto reageert nogal arig, ik moet hem eens laten nakijken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
