Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
School waar ervaringsgericht onderwijs gegeven wordt. Het concept leefschool werd door Carl Medaer (België) ontwikkeld op basis van ervaringen in Projectschool ’De Buurt’ uit Gent en is gebaseerd op de ontwikkelingspsychologische benadering van Freud en Vossen. Deze pedagoog werd in de jaren ’90 aangetrokken door het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap om zijn concept in Vlaanderen te verspreiden.
De schoolwerking is gebaseerd op 5 ontwikkelingsfasen:
1. Geborgenheid en veiligheid
2. Het Wij-gevoel
3. Kiezen
4. Ordenen, begrijpen en leren door te doen
5. Initiatief nemen, evalueren en filosoferen.
De leefschool hanteert methodeonderwijs (leefschool.be) maar wordt ingedeeld bij het gemeenschapsonderwijs, het officieel onderwijs dat de openbare instelling GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap organiseert in opdracht van de Vlaamse overheid. (onderwijs.vlaanderen.be)
Van Dale 2018 online: BE
zie ook methodeschool
Wat is een leefschool. De Leefschool is een plek om te leren en te experimenteren, maar bovenal om te leven. (leefschooldevilla.be)
Leefschool Het Droomschip blaast 20 kaarsjes uit; (Eeklo, Regio, HLN)
Directeur van GO! De leefschool daagt ouders en kinderen uit (nieuwsblad.be)
Het GO!, de leefschool telt tot op de dag van vandaag zo’n 25-tal leefscholen. (leefschool.be)
keukenrobot, keukenmachine
Brood en patisserie zelf maken is best handig als ge het deeg kunt kneden of mixen in een keukenmachien.
begrip uit het ‘veldwetboek’ dat mensen het recht geeft om overblijfselen van de oogst van de velden te verzamelen voor eigen gebruik
Eentje die in de praktijk misschien wel bekend is, heet “naharken”. Die regel geeft burgers het recht om de restjes die na oogsttijd op de akkers blijven liggen, op te halen. Heel wat mensen gaan zo al eeuwen kleine aardappelen van de velden rapen. (vrt.be)
Alleen bejaarden, gebrekkigen, vrouwen en kinderen beneden twaalf jaar mogen van zonsopgang tot zonsondergang aren lezen en naharken op plaatsen waar zulks gebruikelijk is en slechts in niet-omheinde, op het grondgebied van hun gemeente gelegen velden waar de oogst geheel ingezameld en weggehaald is.(landelijk.vlaanderen/domeinen/federale-regelgeving/veldwetboek/)
in tweeën knippen
Van Dale 2018 online: BE
zie alg.: over
Boutersem Zaterdagmiddag rond 12 uur werd een inbraak vastgesteld in een loods aan de Hertenstraat in Boutersem. De daders konden het slot overknippen. (hln.be)
Vandalen knipten aan de Oude Baan bij de voetbalterreinen van Lanklaar een van de kabels van de lichtpalen over. (nieuwsblad.be)
Onze zoon passeerde met de tractor en zag dat de bomen overgeknipt waren (vrt.be)
Minister Jo Vandeurzen sprak de talrijke bezoekers toe, waarna het officiële lint overgeknipt werd. (kindentaal.be)
stukken, brokken
zie ook broks hebben
Ook in Oost-Vlaanderen
“Ik weet niet hoor maar als je die remblokjes kunt vergelijken met een auto of moto moet je ze eerst een klein betje inrijden alvorens volop in de remme te gaan anders kunne er wel broks komen met de remblokjes.” (forum.mountainbike.be)
niet almachtig zijn, niet alles te zeggen hebben, niet alles weten of kunnen
niet in Van Dale 2018 online
google 2018 “ben God de vader niet”: .BE (>283) ; .NL (9 allemaal mbt BE)
,,Sollied is God de Vader niet’’ – Het Nieuwsblad
De arts is God de Vader niet – Knack.be
‘Een bankier is God de Vader niet’, zegt hij. (tijd.be)
Louis Tobback: “Ik ben God de Vader niet” (demorgen.be)
Hij zal het op een bepaald moment zeggen, Philippe Moureaux: “Ik ben God de Vader niet.” Begrijp: het is ook maar mijn mening. (bruzz.be)
(verouderd) hartelijk lachen
Laat mij je wat zeggen: die dag heeft God zich een pint goed bloed gelachen en gezegd dat het goed was. (Hubert Lampo https://books.google.be/books?isbn=9402300457)
Men komt er voor het spektakel en de sensatie, meer dan voor de sport, men kan er zich een pint goed bloed lachen met de burleske show… (Herwig Jacquemyns, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 2 · dbnl)
Wat de Aalstenaars betrof, die lachten zich een pint goed bloed, bij het ontvangen der volgende uitnoodiging naar het keizerlijk banket: …
(http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/)
iemand die rondpoept
zie rondpoepen
" … er zijn zoveel dames en ik probeer dat wat te filteren qua regio. Ik ben geen rondpoeper, ik ben op zoek naar een serieuze relatie." (filippijnen.org 10 jul. 2015)
“Hoewel ik geen rondpoeper ben, ben ik de ontbijten bij mij veroveringen in kaart gaan brengen.” (uit een blog)
“Ik vond de personages ook niet echt geloofwaardig uitgewerkt. Wel straf dat die Leopold 3 zo’n vrolijke rondpoeper was. Dat wist ik helemaal niet!” (www.goodreads.com)
Centrum voor Algemeen Welzijnswerk
deze centra organiseren activiteiten om te waken over de kansen op welzijn van de bevolking
Van Dale in BE; medisch
“Een centrum voor algemeen welzijnswerk (CAW) biedt deskundige hulpverlening aan mensen met problemen. Samen met u zoeken hulpverleners naar de mogelijkheden die bij uzelf en in uw omgeving te vinden zijn. Zij kunnen u ook de weg wijzen naar andere diensten.”
(https://www.vlaanderen.be/nl/gezin-welzijn-en-gezondheid/gezondheidszorg/caw-centrum-voor-algemeen-welzijnswerk)
autosport: met de wagen van de baan afgeraken
Die wagen is totaal niet veilig als je het mijn vraagt hoor.
Daarmee een sortie doen, zal er niet zo lekker uitzien… (autosportforum.be)
In de Monteberg Shortrally maakte Eric een sortie met zijn nagelnieuwe BMW en had heel wat carrosserie werk voor de boeg. (vila-racing.be)
> andere betekenis van sortie
“De Last Post is een trompetsignaal, gebruikt in verschillende legers. Het signaal wordt bij militaire herdenkingen en begrafenissen in Groot-Brittannië en Gemenebest-landen gebruikt. (…) In Frankrijk wordt er Aux Morts geblazen en in Nederland Taptoe.” (Wikipedia)
In Vlaanderen staat het begrip gelijk met de dagelijkse Last Post onder de Menenpoort in Ieper.
De Last Post is in oorsprong het klaroengeschal dat in het Britse en andere legers het einde van de werkdag aankondigde. Sinds 1928 organiseert The Last Post Association in Ieper elke avond een plechtigheid onder de Menenpoort waarbij dit klaroengeschal weerklinkt (met uitzondering van de oorlogsjaren 1940-1944). In deze context is de Last Post het definitieve vaarwel aan de gesneuvelden. (gonewest.be)
Last Post wordt al negentig jaar elke dag geblazen in Ieper (nieuwsblad.be)
niet zuinig zijn op het uitgeven van geld
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
ook: op geen frank meer of minder kijken/zien
moderne versie: euro, op geen ~ kijken of zien
Dat zijn ook ploegen die op geen frank kijken. (gva.be)
KOSTER : Ik zou toch op geen frank kijken als ik een grafzerk op haar graf zet, schepen.
SCHEPEN : Waarvoor is dat goed?
(toneelfonds.be)
Mijn drang naar mooie materialen dwong me tot deze aankopen en voor zoiets mag je op geen frank kijken. (tejosblog)
Omdat het toen nog goed ging in de Vlaamse showbiz, werd op geen frank meer of minder gekeken, wat duidelijk op de hoes te zien is (blogspot)
Juleke zijn vrienden en kozijns, Mil en Frans, moeten op geen frank zien en genieten van het leven onder de leuze " Hoe zotter hoe liever". (retrofilms.be)
Sommigen komen naar hier voor een paar wortelen, terwijl anderen op geen frank zien en naar buiten gaan met een rekening van 80 euro. (leuven360blog)
De schouders ophalen, de schouders (eventueel afwisselend) op een neer bewegen
WNT: “De schouders ophalen, ten teeken dat men geen antwoord weet, of met iemand begaan is. In Zuid-Nederland.”
Men kan ook schokschouderen van het lachen of schokschouderen bij een inspanning
‘Die tegengoal viel veel te snel’, schokschouderde Brouwers. (nieuwsblad.be)
Eerst ons lekker maken en dan ’t mooiste laten zitten”, schokschouderde ze en lachend vervolgden ze hun weg. (uilenvlucht.jotemo.be)
De volgers van de Tour herkennen de voormalig nummer zes als een klimmer die erg schokschoudert. (wielerflits.be)
gelijk aan “als” of “dan” in vergelijkingen, zowel in de vergelijkende als in de vergrotende trap
uitspraak:
Antwerpse Kempen: /gelak/, /lak/
West-Vlaanderen: /geliek/, /lik/
Het gebruik schijnt beperkt te zijn tot de spreektaal.
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: Ghelike: voegwoord; Oudste attestatie: Brabant-West, 1265-1270
Woordenboek der Nederlandsche Taal: gelijk: Als vergelijkend voegwoord: Bij vergelijking van twee termen, die ten opzichte van datgene, waarin zij met elkander vergeleken worden, gelijk worden gesteld. In ontwikkelde bijzinnen, in welke het ww., of althans het object dat er door beheerscht wordt, is uitgedrukt, en waar gelijk dus geheel en volkomen voegwoord is geworden: Bart is zenuwachtig, gelijk zijn vader was, (Conscience ed. 1867)
Evenals het voegwoord als in de spreektaal gebezigd wordt achter een comparatief, en dus bij vergelijking van twee termen, die als ongelijk voorgesteld worden,… (”lichter gelijk een veer,” ”heeter gelijk de gloed,” enz.).
Hij is al zo groot gelijk zijn vader.
Zij is zo groot lijk haar moeder.
Zijn vader is nog erger gelijk hij.
Gij zijt veel rijker lijk ik.
Vrees om zich te laten gaan doordat in het verleden, om bepaalde redenen, de mensen werden onderdrukt.
De beste omschrijving hiervan vindt u in het artikel ‘De Vlaming heeft last van fantoomonderdrukking’ van Rashif El Kaoui (acteur, rapper, schrijver) in DS avond dd 14/01/2019: zie reacties
In vergelijking met onze Franse en Nederlandse buren was het woord voor de Vlaming een gevaarlijk ding. En hoewel de knoet in de loop van de twintigste eeuw boven hem werd weggehaald, voelt hij die nog steeds om zich heen zweven als een fantoom. De Vlaming heeft last van fantoomonderdrukking. (standaard.be)
verkorte vorm van eigenlijk
wordt (half)lang uitgesproken, in tegenstelling tot de boom
’k Heb eik geen goesting voor nog te koken vanavond, gaan we nie gewoon nog ne keer naar ’t frietkot gaan?
lichte overjas voor tijdens het tussenseizoen.
Alleen oudere heren zie je soms nog met een demi-saisong.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
